A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

càncheru, cànchiru càncara

canciàpu caciàpu

canciàu , agt: cansadu, cansau, cantzau Definition chi est istracu, immarriu Synonyms e antonyms ammungiadu, cansidu, fadiau, istracu | ctr. pasadu Sentences su bentu ndi portat is itzérrius de is béstias assuentadas e cansadas ◊ oi su coru dhu intendu cantzau de liagas e de medas doloris chi dhu torrant tristu e annugiau (F.Onnis)◊ cumbatendi de dugna manera, seu cantzau che una béstia! Etymon spn. cansado Translations French fatigué English tired Spanish cansado Italian stanco German müde.

cancigliéri cancelléri

cancinò, cancinòno , avb Synonyms e antonyms candeghinò, cantichinono, chiscussu, dassinunca, diacussu, indensinuncas, sinoncas, sinono Sentences como anno, cancinò trigo: adiosu!

canciòfa caltzòfa

canciofàli , nm Definition mustagione o mamutzone de pàgia chi faent a carrasegare Synonyms e antonyms Zorzi Scientific Terminology sntz Etymon srd.

canciofèra , nf Definition campura prantada a cranciofa Synonyms e antonyms bardera, cardali, iscartzofarju Scientific Terminology mssr Etymon srd.

canciofítu , nm Definition cranciofedha pitica, s'úrtima chi faet candho su tempus de sa cranciofa est passau, is figighedhos chi bogat apustis a trigadiu Sentences seus arregollendi canciofitu po dh'allogai in ollu e axedu Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French petit artichaut English small artichoke Spanish alcachofita Italian carciofino German Artischockenherz.

canciòne , nf: cansone, cansoni, cantone, cantzone, cantzoni, catzone Definition pesadas de poesia unu pagu longhita, giai sèmpere cun métrica e rima Idioms csn: pònnere cantone = imbentai, cuncordai e iscriri una cantzoni; a cantoninu = faedhare che cantendhe cantone; ischire sa cosa a cantone = bene, a mente Sentences no fetas gai, mighi ti ponent cantone! ◊ ti ant a ponni cantzoni puru, chi t'intendit calincunu nendi custas cosas! ◊ a sas votassiones, unu tempus, poniant cantones ◊ cantamus sa matessi catzone ◊ dogna festa est innòi unu mutetu e una cansoni! Surnames and Proverbs smb: Cantone Etymon ltn. cantione(m) Translations French chanson English song Spanish canción Italian canzóne German Lied.

cànciu , nm: acantu 1, cante 1, cantu 1, cantzu, crantu, ecante Definition parte de una cosa, unu pagu, unu bículu / min. cantedhu, cantighedhu Synonyms e antonyms arrogu, arruncu, bículu, filchinida, istallada, pitzuedhu, rúgiu 1, strónciu, tancu / agimmai | ctr. totu Idioms csn: fàghere a cantos = arrogai; dare cosa a cantu in manu = manera de fai de chini pigat is àterus acomenti e pipius mancu bellus a si pigai sa cosa de passei etotu Sentences est orrostindhe sartitzu e dolandhe a cantzu a cantzu dae s'ispidu! ◊ ses tentu in forte a névrios e miudhu ca su cantzu prus bonu ti as papau (L.Loi)◊ cun cantos de carvone iscriia subra de sas rocas ◊ candho isparabant sas minas, sos cantos de sa preda bolabant e falabant allargu ◊ sa tancadura si podet apèrrere cun unu crantu de ferru ◊ carchi unu andhet a vatire cante de abba! 2. restant de afidare luego, cun pagu frazu, ca, tantu, sa picioca puru est cant'e sola, chena parentes 3. mere limidu, lampu: a sos teracos lis daet su casu a cantu in manu! ◊ lassa chi si lu leet isse etotu su chi li serbit, no li dias sa cosa a cantu in manu, za est mannu! Etymon ltn. canthus Translations French morceau English piece Spanish trozo Italian pèzzo, segménto German Stück.

cànciu 1 , nm: cantzu 1, gànciu* Definition orrugu curtzu de cosa mescamente de ferru) fata a unchinu, atrotigada a cancarrone in punta a manera de intrare in d-una lóriga o agganciare calecuna cosa / min. cantzitu; càncios de frenu = genia de prendha po agganciare duas partes de unu bestimentu (es. de su mucadore, de su cosso), a costúmenes Sentences su palu chin sos ferros de sa mina mi ant fatu s'ischina a unu cantzu Surnames and Proverbs smb: Canzittu.

càncu , agt Definition calecunu: a su f. faghet càncua Synonyms e antonyms calchi, concu 2 Sentences a cancu piciochedhu dhi segu sa scova in conca, mancai siat fillu cosa tua! ◊ si callentat tanti po fai càncua cosa ◊ depit èssiri arrésciu in canc'unu logu Translations French quelque English some Spanish algún Italian qualche German einige.

cancúnu , prn, agt: carcunu, concunu, cuncunu Definition su tanti de unu, nau cun pagu seguresa Synonyms e antonyms cabancunu* Sentences no ndi boghist de muru in foras, no dhu iscípiat concunu, si at a crei chi est beru! ◊ as a bí ca a cuncunu dhi passat sa barra! 2. candu donant cancuna cosa, issa est sempri sa prima Translations French quelqu'un English someone Spanish alguno, alguien Italian qualcuno German jemand.

cancuràu cancaràdu

càncuru càncara

candèba , nf: candhela, candèua, cannela Definition cannedhu de chera cun su loghíngiu in mesu, ma fintzes una genia de istregighedhu cun su loghíngiu in s'ógiu, de allúere po fàere lughe, a framuledha pitica, o fintzes po devotzione a unu santu; in is costanas de su carru, is bratzos chi si fichint in su fundhu po fàere is gerdas; in is motores a iscópiu, elementu chi bogat s'ischintídhia po fàere iscopiare su gasu e giare s'ispinta a s'istantufu; síngia longa a fogu chi si faet a su bestiàmene; sa chima grussa chi bogant unas cantu erbas Synonyms e antonyms istiàrica, luchera / candelita Idioms csn: cossumíresi, ispitire che candhela (nadu de malàidu, de betzos) = mòrriri abbellu abbellu; sa candhela de s'ocru = sa pupia; candhelas de fogu = brusiore a s'istògomo; èssiri marriu in candela = romasu cadidu; candhela ’e sonnu = pagu pagu de sonnu; po dónnia màniga de candela = pro donzi bonu bisonzu…, si benit bisonzu…, a bortas chi…; sas candhelas = framighedhas de gasu chi s’inchendhet comente essit de sos tumbinos, in sos campusantos, itl. fuòchi fàtui; iscúdere, tirare calecuna cosa a cannela = a puntichelinu, a in artu in verticale Sentences si mancat sa lughe za tenimus carchi candhela a l'allúghere ◊ at allutu una candhela a Nostra Segnora ◊ biteimindi is candebedhas e cumantzaidhas a allui! ◊ tenzo una candhela a bator bicos 2. sa domu mia est coment'e una candeba sentza de losíngiu, dhi ammancat su prus bellu: pobidhu miu! (A.Garau)◊ si est cossumendhe che candhela, cust'ómine 3. istanote no mi at faladu una candhela de sonnu! ◊ in totu sa note no li fit falata cannela de sonnu 4. no s'iscít mai: dèu, po dónnia màniga ’e candela, sonu su campanedhu, si podit benni calincunu infermieri ◊ po dogna màniga ’e candela, faimindi duas cópias de cussu paperi! 5. a su motore li at cambiadu sas candhelas e como andhat prus menzus 6. sa cibudha de coga o abridha bogat una candela Surnames and Proverbs prb: ni fémina e ni tela a luxi de candela ◊ a santu betzu no si allumat candhela Etymon ltn. candela Translations French chandelle English candle Spanish candela, vela Italian candéla German Kerze.

candebàriu , nm Synonyms e antonyms candelobbru, candheleri Sentences sa crésia tenit candebàrius e gruxis de prata Scientific Terminology prdc.

candebéri , nm: candeleri Definition chie faet o bendhet candhelas; fintzes s'erba, cracuri, impreada po fàere fraca, fràmmula, po lughe Synonyms e antonyms candhelaju 2. sa perdixi est crocoendi in mesu de su candeberi (D.Maccioni) Scientific Terminology prf Etymon ctl. candeler Translations French cirier English candle-maker Spanish cerero Italian ceraiuòlo German Kerzenzieher.

candeghinò , avb: chindeghinò, chindichinò, chindighinò, cindechinò Definition candu est chi no, si no est (no fut) deasi: de àtera manera, de àteru betu, in àteras cunditziones Synonyms e antonyms andeghinò, assinuncas, calechinò, cantichinono, chiscussu, cidacheste, dassinuncas, deghinò, diacussu, indeghinou, sindighinuncas, sinono Sentences candu fui piciocona est ca sa minigonna no dh'iant ancora imbentada, candeghinò mi dh'ia posta ◊ in su tempus benidori custa mata at a donai frutu: chindeghinò ndi dh'apu a fai segai ◊ dhi fut abarrau su fragu bellu de sa linna, chindighinò no iat a èssi pòtziu suportai su fragu malu de sa pixi Etymon srd. Translations French autrement English or Spanish si no, en caso contrario, de otra manera, de otro modo Italian altriménti, diversaménte German sonst.