A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

fórtzu , nm Definition benit su f. chi… = benit fortzadu chi…, de…, tocat a… Synonyms e antonyms foltzadu.

forúnciu , agt, nm: frúnciu, furúnciu, furuncu, furúnculu 1 Definition chi o chie furat Synonyms e antonyms afufadore, arpiadori, arrapiante, fraíciu, francudu, furànciu, furone, ladrone, mostrengheri, scabeciadori, ungiudu Sentences mori, cane furuncu e traitore, non piús respires in Sardigna mia! (S.Lay Deidda)◊ tengu duas gatus furuncas Surnames and Proverbs prb: maridu pistrincu, muzere furunca! Scientific Terminology ntl Etymon ltn. furunculus Translations French petit voleur English petty thief Spanish ratero Italian ladrùncolo German diebisch, Dieb.

fòsas , nf pl: vosas Synonyms e antonyms brutzighinus.

foscíbi , nm Definition cugigone, una bandha de sa forredha Scientific Terminology dmo.

fósciga fóltighe

foscigàda , nf Definition su foscigare, atrotogiare Synonyms e antonyms fortzicada, profizada, tontírgiu, trofigiada, trotoxadura | ctr. isprofizada Sentences issu fit giambendhe: mi ndhe abbizaia dae su mudímine chi li beniat induninduna, de calchi momentu de isvàriu o una foscigada de mutzighile ◊ foscigadas de dolore de mata Etymon srd. Translations French contorsion English contortion Spanish contorsión Italian contorsióne German Verwickelung, Verdrehung.

foscigadúra , nf Definition su foscigare, su atrotogiare sa lana o àteru filandho / f. a mata = buluzamentu, tríulu a mata (pro cosa manigada chi at fatu male) Synonyms e antonyms fortzicadura, foscigada, profizada, trofigiada, trotoxadura | ctr. isprofizadura Sentences sas bajanas de ocannu ballant a foscigadura Etymon srd. Translations French tordage English twisting Spanish torcido Italian torcitura German Zwirnen.

foscigàre , vrb Definition tròchere, su si tròchere totu a dónnia parte Synonyms e antonyms acordiolai, atrotixai, folfigiare, forrighitare, fortzicare, incordigliolai, profizare Sentences apena l'at bidu, su panateri at foscigadu su nare nendhe chi fit dinari faltzu ◊ si foscigaiat a dresta e a manca leadu dai sos dolores ◊ che a sa colora si fóscigat a esse ◊ a su pudhu li at foscigadu su tuxu e cotu! 2. no bi at de si foscigare su coro e ne de si trupiare sos chervedhos ◊ cantos desizos ant foscigadu cudhos chi disizaiant a tie!…◊ tantos suspetos li ant foscigadu su coro ◊ si ammentat cudhas làgrimas li ant foscigadu su coro!

foscigavósciga , avb Definition foscighèndhesi totu, trochendhosi a dónnia parte / andhare a su foscigavósciga = de una parti a s'àtera, a egas e a ogas Etymon srd.

fóscighe fóltighe

foscighínzu , nm Definition su foscigare, movimentu a foscigadura Synonyms e antonyms tortóigu, totórgiu Etymon srd. Translations French tortillement English twisting Spanish retorcimiento Italian attortigliaménto German Aufwickeln.

fósciu , nm: fossu Definition logu o tretu, minore o fintzes mannu, fatu coment'e a forada, prus bàsciu de su paris de inghíriu, comente abbarrat conculutzu o cofudu leandhondhe o incracandho sa cosa (terra, àteru)/ min. fossichedhu, foscedhu, fossedhu Synonyms e antonyms forada, tofu Idioms csn: su f. de su gúturu = zenia de fossighedhu a s'ala de fora, in bula; fai f. (nadu de unu) = ispèndhere su dinari chi li ant fidadu; marcare a f. = a libbereto, fàghere a dépidu; fàghere a f. (nau de su logu) = èssiri unu f., abarrai a f., prus bàsciu Sentences in donzi gianna at giaos, in donzi pedhe at fiancu, ne bi at riu sentza fossu ◊ su caminu est totu fossos ◊ pro prantare àrbure cheret fatu su fossu ◊ sa tramata cheret iscontza e torrada a fàghere, ca est a fossu comente bi corcamus ◊ mancai siat a màchina non podet curre in mesu a sa giarra, a su prúere e a is fòscios!◊ is piciochedhos ant fatu unu foscedhu po giogae a birillas Scientific Terminology slg Etymon ltn. fossus Translations French fossé English ditch Spanish foso, zanja Italian fòsso German Graben.

fosciúdu , agt Definition chi calat a fundhu, chi giughet su fundhu in bàsciu meda; nau de pratu, chi est a oros prus artos Synonyms e antonyms fungudu, trevucu / copudu Etymon srd.

fosfàtu , nm Definition sale de s'àcidu fosfóricu Scientific Terminology ist.

fosfixàre folfigiàre

fosforescènte , agt Definition chi abbarrat coment'e luminosu, chi si podet bíere in s'iscuru, nau de calecunu materiale chi tenet sa capacidade de pàrrere illuminau in s'iscuru.

fosfóricu , agt Definition chi giughet fòsforu, cumpostu cun fòsforu.

fòsforu , nm: fúsfaru Definition elementu chímicu de símbulu P, númeru atómicu 15 e pesu atómicu 30,98: est materiale chi si podet bíere in s'iscuru puru Etymon itl. Translations French phosphore English phosphorus Spanish fósforo Italian fòsforo German Phosphor.

fosíle , nm: frusili, fusile, fusili, fusíliu, fuxili Definition arma a canna longa po isparare, de leare cun ambas manos / partes de su f.: sa canna (sa parte longa coment’e tubbu ue che essit su tiru), sa càssia (ue portat sa càrriga), su cane (genia de martedhu chi iscudendho a cropu a sa càssula de sa cartúcia faet partire su tiru), su grillete (genia de leva chi si tirat po che isparare su cane), sa segura (genia de butone o àteru chi, segundhu comente si ponet, impedit de isparare de malascigura), su pè, parte de asegus de linna, sa cuàrtziga (sa parte chi si arrimat a su codhu isparandho), sa bindella (tira de pedhe po dhu pigare intrau in su codhu) Synonyms e antonyms busile, isciapete, iscopeta, trumboni, tzistupu Idioms csn: garrigare su f. = pònnere sa o sas cartutzas a lu muntènnere prontu de pòdere isparare; su f. at fatu topi = at negadu, no bi at isparadu; a f. a muru codhu = cun su f. a codhu, apicadu a su codhu cun sa bindella Sentences bidia custos amigos fatendhe sulavogos dae sas cannas de cussos fusiles (A.Palita)◊ su fusile meu no fadhit unu corpu ◊ at intesu sa tràchida de sos canes de unu fusile e si nch'est arritzadu ◊ in dainnantis de sa fera li negabat semper su fusile Scientific Terminology rms Translations French fusil English rifle Spanish fusil Italian fucile German Gewehr.

fòssa , nf Definition fossu mannu fatu apostadamente, prus che àteru a interrare unu mortu / min. fossedha; èssere a pes in sa f., a runcu a sa f. = béciu acanta de mòrriri Synonyms e antonyms tofa Sentences in sa fossa iscavada in campusantu terra a punzos benide a mi ghetare ◊ sa izaza de mamma prima de si che crocare faiat in sa banita una fossighedha chi cheriat narre sa sepultura Etymon ltn. fossa Translations French fosse English trench Spanish fosa Italian fòssa German Grab.