A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

frommiulósu , agt Definition chi est totu prenu de frommiga, pruschetotu si est cosa inue dhue tenet sa tana (es. linna, ortigu) Synonyms e antonyms formicosu.

frommíxa formíca

frommixínu , nm Definition genia de àcidu Translations French acide formique English formic acid Spanish ácido fórmico Italian àcido fòrmico German Ameisensäure.

frommizólu , nm Definition guronedhu chi essit in s'oru de is prabaristas Synonyms e antonyms abruzone, algiolu, braxolu, elmizolu, mammurgiolu, pilísciu, trummunzolu.

froncíle, froncíli , nm: frontzile, frunchile, fruncili Definition finimentu, lobu de fune chi s'intrat in is murros de un'animale po dhu pigare a fune in manu Synonyms e antonyms brunchile*, cabitza, cavessa, crabistu, doga 1, dogale, murrabi Sentences loros, zuales, brillas e frunchiles, campanedhas de brunzu e picarolos ◊ nemos ti at mai postu su froncile!

fróndula , nf: frúndhula Synonyms e antonyms fréndhula, frundha, passígia.

fronèsta fenèsta

frongevógu , nf Synonyms e antonyms mustacedhus, satzaroi, tatarógiu Scientific Terminology rbc. Etymon srd

fròngia frògna

frongíre , vrb: fronzire, frunciri, frungiri, frunzire, frunziri Definition aprighizonare, atzirbisonare sa pedhe, unu bestimentu, unu frutu; fàere a pinnighedhas unu bestimentu po bellesa Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, aggrunciulire, ammaugionai, apigiare, apistizonare, arritzonire, arruntzai, atavellai, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai Idioms csn: frungiri is murrus = fàghere sinnale chi carchi cosa no piaghet; frunziri su fronti = inchizàresi Sentences frunzit su bruncu che lepirisposu ◊ at frungiu is murrus ◊ fiat una fémina bècia, cun sa faci frunzia ◊ seu che sa figu carigada: si sicat su tanaxi e totu si frunzit ◊ s'àcua in ora meda frunzit sa pedhi de is manus ◊ est tropu sa nuxi chi portat custa mata e ndi biu frungendisí Etymon ctl. frunzir Translations French froisser, rider English to wrinckle (up) Spanish arrugar Italian raggrinzire, sgualcire German zerknittern.

froníca , nf: froninca, frorinca Definition genia de erba a cambos longos chi faet unu frore asulu craru Synonyms e antonyms brunica, proinca / ttrs. giàmpana Sentences in is notes de luna prena bodhiat su lodhorasi, sa navrighedha, sa trafodha, sa frorinca e àteras erbas chi no naiat a nessunu (E.Madeddu) Scientific Terminology rba, Vinca difformis Etymon ltn. pervinca + frore Translations French pervenche English periwinkle Spanish alcandórea, pervinca Italian pervinca German eine Immergrünsorte.

fronígliu, froníllu , nm: frunígliu, frunílliu, frunillu Definition genia de forredhu piticu a forma de tumbarinu (cilindru), de làuna, fatu cun d-un'isportellitu e intrau, de longu, firmu in d-unu ferru coment’e ischidone po turrare cafei Synonyms e antonyms aturradore, forronile, trunillu, turronellu Sentences si fit biendhe su cafè chi aiat turradu cun su fronillu ◊ cudha femminedha torrait a domo sua e che poniat in su fogu su frunillu e turrait sos pacos granos de cafè Etymon spn. fornillo Translations French brûloir English coffeeroaster Spanish tostador de café Italian tostacaffè German Kaffeeröstmaschine.

froniméntu , nm: fruimentu, frunimenta, frunimentu, furnimentu Definition totu su chi serbit a issedhare e pigare su cuadhu, istrepos o ornamentos de cuadhu, is odríngios; totu su chi serbit a una nave, a una fàbbrica, a un'azienda, a una màchina po funtzionare, a una cojuada noa po fàere e pesare famíglia abbandha; fintzes figura chi si faet po bellesa a unu trastu / frunimentu de is cuadhos: sa fune, su crabistu, sa bríglia; is frunimentos de su cuadhu funt de tres castas: de ghiare, de miramentare, de pompa; furnimentu de bistiri, de móbbilis Synonyms e antonyms achipàgiu, finimentus, frorimentus, fruninzu / provista Sentences sa funi est apicada cun is fruimentus de su cuadhu ◊ sos sedhajolos vendhent sedhas, crapistos, ghinuceras e fronimentos pro àinos ◊ po domai su cuadhu a arai, babbu s’iat cuncordau totu is frunimentas 2. cussa picioca est isposa e si est dépia acordai po si fai su frunimentu Etymon itl. fornimento Translations French harnachement, outillage English harness, outfit Spanish aparejo, arreos, jaeces, equipo Italian bardatura, corrèdo, attrezzatura German Geschirr, Ausstattung, Ausrüstung.

froniméntu 1 , nm Definition genia de ricamu.

fronínca froníca

frontàle , nm: frontali 1 Definition sa parte de ananti (pruschetotu de is artares)/ téteru che f. de granitu = mortu Synonyms e antonyms frontera Etymon ctl., spn. Translations French devant d'autel English altar-frontal Spanish frontal Italian dossale German Vorderteil (eines Altars).

frontàle 1, frontàli , nm Definition sa parte de ananti, in artu, de un'intrada o de àteru; marcu biancu chi calat a su cuadhu in cara de crebedhos a su nasu; in calecunu logu est sa sesuja o ajone Etymon ltn. frontale(m) Translations French fronton English fronton Spanish frontón, cordón, lucero Italian frontóne German Giebel.

frontàli 1 frontàle

frònte , nf, nm: fronti, frontu, frunte Definition sa parte de ananti de sa conca tra is ogos e is pilos de pitzu o crebedhos de ananti (s'ossu = tàula de su crebedhu); (solu nm.) logu inue, in is gherras, si benint apare is sordaos de is partes contràrias Synonyms e antonyms face, fròntene Idioms csn: parare fronte, pònnere frontu = pigai una dificurtadi cun coràgiu, sentza de timi; tènniri fronti = tènnere atza, bogare sa cara; fai fronti a ccn. = andhàreli in contràriu Sentences a dhu castiai a su fronti e a is cucas est lintu e pintu su babbu ◊ su béciu portat su fronti frunziu ◊ giughet su bonete in conca faladu apenas in sa fronte 2. is bardaneris isparant de asegus de una rochita che is soldados in su fronte ◊ is piciocos ci furint andhaos a su fronte ndhe ant batiu novas ci faent cumprendhe ca esistit peri un'àteru mundhu ◊ tocat a pònnere frontu a sas dificurtades 3. isse parat fronte a bentos e traschias ◊ sa mama l'ammaniaiat a parare frunte a sos istragos de sa vida Surnames and Proverbs prb: chini tenit fronti tenit parti Scientific Terminology crn. Etymon ltn. fronte(m) Translations French front English forehead Spanish frente Italian frónte German Stirn, Front.

frontèdha , avb Definition a f. = imbodhigau in crebedhos, fintzes manera de pigare cosa in cúcuru, cun modhita imbodhigada in crebedhos ponendho su pesu prus a sa parte de ananti Sentences est a mucadori a frontedha.