fadía , nf: fadica,
fadiga,
fatica,
fatiga Definition
dolímine chi benit a sa carena chi at fatu isfortzu o trebballu meda, immarritzone / a f. = a pelea, a trabballu, chentza bi la poder fàghere
Synonyms e antonyms
bataria,
cadha,
cumbata,
impodha,
istrachidúdine,
matana,
mugna,
pelea,
pista
| ctr.
discànciu,
pàsiu
Sentences
perdendhe tempus, pabilu e fadiga, menzus chi no iscriant una riga! ◊ poderat fatiga veti una pariga de oras ◊ mi ais a acatare inoche in lota po sa pache, cunsummau de fatica che candhela, ma ritzu! (P.Sotgia)
Etymon
ltn.
fatiga
Translations
French
fatigue
English
strain
Spanish
cansancio (m),
fatiga
Italian
fatica
German
Mühe.
fadía 1 , nf: fatia Definition
cosa fata, cosa chi si faet po afatugiare a ccn.
Synonyms e antonyms
aciseria,
acisu,
afatúgiu,
brusceria,
fatura,
maghia,
magina,
maina
Sentences
cussa fémina mi at fatu una fatia poita no mi seu bófiu cojai cun issa
Etymon
srd.
Translations
French
maléfice,
ensorcellement
English
spell
Spanish
hechura,
hechizo
Italian
fattura,
incantésimo
German
Hexerei,
Zauberei.
fadiàe, fadiài, fadiàri , vrb: afadiai,
fadicare,
fadigare,
fatigai Definition
pigare a immarritzone a fortza de trebballare, camminare meda o fàere isfortzu
Synonyms e antonyms
cansai,
istimpidare,
istracare,
peleai,
strachedhai
| ctr.
pasai,
sfadiai
Sentences
curriant sempri sentza de si fadiai ◊ eus a camminai abbellu e candu si fadiaus si pasiaus ◊ babbu tuo at faticatu note e die pro lassare totu a tie
Etymon
ltn.
*faticare
Translations
French
peiner,
se fatiguer,
accabler
English
to work hard,
to prostrate
Spanish
esforzarse
Italian
faticare,
prostrare
German
ermüden,
schwächen.
fadiatzòne, fadiatzòni , nm Synonyms e antonyms fadia, fadiori, cansamentu, ispoderimentu Sentences po imparare dhue bolet tempus e fadiatzone! ◊ m'intendu su fadiatzoni in sa personi Etymon srd.
fadiàu , pps, agt: fariau Definition de fadiai / fadiau fracu = istracu che àinu, immarriu meda Synonyms e antonyms canciau, cansidu, istracu | ctr. pasadu 2. est fadiau che béstia ◊ sciadau, pobidhu miu, as a èssi fadiau! ◊ si fiat firmau, fadiau ca no fiat faina po issu ◊ bandu a mi crocai, ca seu fariau ◊ portau sa conca unu pagu fadiadatza
fadíca fadía
fadicàdu , agt: fadicau,
fadigadu,
fatigadu Definition
romasu cadidu, làngiu meda, andhau male meda de carres po fàmine o maladias, o fintzes de su tropu trebballare; nau de unu terrenu, chi giughet pagu sustàntzia
Synonyms e antonyms
afésiu,
irmarridu,
lagnu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
| ctr.
arrunzonadu
Sentences
una giunta de orzu no ti la nego, ca ses fadigadu: ma si ti firmas assazas su puntorzu! ◊ tres ndhe incontrat lanzos, fadigados, malancinidos e gai maltratos chi li ant fatu una tale impressione de zente essindhe dae sa presone ◊ coment'e unu calledhu fadigadu in pè no ti rezias de su fàmine
2.
za l'ingrassat su logu fadigadu totu cussu ledàmine!
Etymon
srd.
Translations
French
affaibli
English
run down
Spanish
agotado,
consumido
Italian
deperito
German
heruntergekommen,
abgezehrt,
abgemagert.
fadicàre fadiàe
fadicàu fadicàdu
fàdicu , nm: fàdigu,
fàdiu,
fàticu Definition
abbisóngiu mannu, debbilesa meda a fortza de istare a fàmine o cun tropu pagu cosa: nau de gente, is pòberos / fàchere una cosa a fàdicu = a pelea
Synonyms e antonyms
bisognu,
caristia,
fàmene,
poberesa
/
poveraza
| ctr.
benèssere,
bundhàssia
Sentences
su bestiàmine geunu est allangoridu e morzendhe de su fàdigu ◊ fit unu pitzinnedhu famidu de sas terras de fàdigu ◊ inue fit su fàdigu a fiancos pioent marcos, dòllaros e francos (L.Ilieschi)◊ est unu pegus mortu de fàdiu ◊ est forte che giurru, no morit de fàdigu…◊ at fatu un'annada de fàdigu
2.
su fàdigu megat de nci essiri a su satu
3.
si nche fit pesau a fàdicu
Etymon
srd.
Translations
French
inanition
English
starvation
Spanish
inanición
Italian
inèdia
German
Unterernährung,
Hungern.
fadíga fadía
fadigàdu fadicàdu
fadigàre fadiàe
fadighèdha , nf Definition
min. de fada, ma fintzes de fadiga (segundhu comente si narat, bolendho nàrrere chi est meda)
Sentences
candho sas sorres sunt essidas, Chixinera abberit sa méndhula e ndh'essint àteras fadighedhas
Translations
French
petite fée
English
little fairy
Spanish
hada pequeña
Italian
fatina
German
kleine Fee.
fadigósu , agt Definition
chi tenet o giughet fàdigu, chi est a fàdigu, in poberesa manna (e nau mescamente a disprétziu)
Synonyms e antonyms
famicosu,
pedhitzoni
Sentences
nci at genti fadigosa e matrachera chi atru non pentzat che a fai mali!
Etymon
srd.
Translations
French
gueux
English
tramp
Spanish
mendigo,
pordiosero
Italian
pezzènte
German
arm,
elend.
fadigósu 1 , agt: fatigosu Definition chi dhue bolet fadiga, pelea, chi istracat, faet immarrire Synonyms e antonyms inzotosu, matanosu, mendhecosu, peleosu, trabagiosu / difícile, incolliosu | ctr. discanciosu Sentences dogn'ora fadigosa est ora amena batindhe su messonzu a finitia ◊ su trabballu de sa binnenna po unu piciochedhu piticu est grai e fadiosu.
fàdigu fàdicu
fadína , nf Definition s’ossu de su moriscu, su chi abbarrat de s'ispiga apustis istacau su granu Synonyms e antonyms cau 1.
fadiòre , nm Definition cosa nada cun pagu giudítziu, chentza capia, cosa de gente pagu sàbia Synonyms e antonyms bambíghine, bambiore, ibbàmbiu, isabidóriu.