ígili , nm: éliche*, íghile, íliche Definition íllighe, una de is matas prus connotas in Sardigna (faet manna meda), bona a linna e po su landhe chi faet po is animales Synonyms e antonyms Sentences falesit tanta nie chi si bidiant crinadas sas naes de sos íghiles (P.Sulis).
igiòne , nf: bijione*, ijone, isione, vajoni Definition sa cosa chi unu dhi paret de bíere o de àere bistu, mescamente in su sonnu o in s’arregodu, idea pagu precisa Synonyms e antonyms avrinzada, bisu, sónniu / bista Sentences dulche una igione sunt sos buscos e feras de una bia ◊ a mamma onzi tantu la bido in sa igione ◊ ndhe apo una isione, ma no mi l'ammento bene ca fia pisedhu minore candho est mortu zaju.
ígiu ícru
igiucàre , vrb: ilgiucare Definition samunare, passare o mòvere s’abba a forte po limpiare (pruschetotu aintru de un’istrégiu) Synonyms e antonyms assucare, isciaculare, isciucare, sciampuinai / samunare Sentences li pedit abba e s'ilgiucat sos càvanos ◊ ilboidaiat s'istelzu e ndhe lu torraiat chena l'ilgiucare ◊ ilgiucat sas tatzas in s’istrumpu de sa baltza sempre falendhe (P.Mura) Etymon srd.
igiúgnere , vrb: ilgiúnghere, irgiúngere, irjúnghere, irzúnghere, isgiúnghere Definition bogare o leare su giuale a is boes, fintzes istagiare o istesiare s’unu de s’àteru / pps. ilgiuntu Synonyms e antonyms illobare, ingiúnghere, iscrobai, isgainare, slorai | ctr. agiobare, giúnghere Sentences comente irbarriamus su carru irzunghimus sos boes ◊ si devent isgiúnghere, che boes chi non giuant piús a laorare Etymon srd.
igliàri , nm: ilgiari, illari, ixali Definition su tretu de sa carena coment’e canale tra is còscias (a parte de aintru) e sa bentre (su sutabbídhiu) o fintzes, in is animales mannos, tra sa còscia e sa bentre in is fiancos (custu tretu de s’animale macellau si faet imbodhigau e acapiau a bisura de panceta cun prenimentu, o a orrostu cun erbas)/ papiai s’illari = tènnere manighinzu, nadu in su sensu de àere presse meda Synonyms e antonyms angunàglia, ibbina, ímbana, immina, índima, igiarile, pilari Sentences is brebeis, is crabas, candu portant is illaris bàscius tenint abbisóngiu de papai, si dhus portant artus funt satzadas (G.Pili) 2. ti est papiau s'illari e pigada ti est sa pressi! Scientific Terminology crn Etymon ltn. ilia + -ale.
iglieràre , vrb rfl: igliorare,
illiberare,
illierai,
illierare,
illiorare Definition
nau de is féminas príngias, illibbertare, fàere o naschire su pipiu a su lompimentu de is noe meses
Synonyms e antonyms
illebberare,
infendiai,
insinnigare,
iscendiai,
palturire,
springiai
| ctr.
imprignare,
improssimare
Sentences
cudha fémina benit torra ràida, s'illierat e naschit custa bella pitzinna ◊ sa muzere de Fulanu nachi s'est illierada ◊ a sos noe meses, sa fémina apeit sas dólimas e s'illioreit ◊ custa fémina s'est illierada de unu pitzinnedhu
Scientific Terminology
ssl
Etymon
srd.
Translations
French
accoucher
English
to give birth
Spanish
parir,
dar a luz
Italian
sgravarsi,
partorire
German
gebären.
iglioràre iglieràre
igliorónzu , nm: illeveronzu,
illieróngiu,
illieronzu Definition
nau de fémina príngia, su s’illibbertare, su ndhe fàere su pipiu a is noe meses
Synonyms e antonyms
illieramentu,
illieru,
issindhionzu,
paltu,
sfendiamentu,
sfendióngiu
/
ttrs. illiarera
| ctr.
impringiadura
Sentences
sa muzere est pispinida e a dólimas pro s'iglioronzu
Scientific Terminology
vda
Etymon
srd.
Translations
French
accouchement
English
childbirth
Spanish
parto
Italian
parto
German
Entbindung.
íglu ícru
ignagnaría, ignignoría , nf: gnagneria,
innannaria,
innenneria,
inninneria Definition
cosighedha de pagu contu, de perunu importu: in cobertantza, fintzes cosa meda, manna
Synonyms e antonyms
fiolera,
bugeria,
innennériu,
mennisia,
minudàntzia,
nennaria*,
pachitate,
pititaria,
repisu,
tichitera
Sentences
ma, si no poto fàghere poesia ne pintura pro te sa piús digna, atzeta custa umile ignagnaria (B.Truddaju)◊ tantu traballu, tantu capitale como nos rendhet una innenneria ◊ as fatu totu su viàgiu chin cust'ignignoria de pesu… da no ti l'as fata sa felta in s'ischina!
2.
cugutu e fressadas fint coladas e a sucutu pro cussa ignignoria de abba…
Translations
French
bagatelle
English
trifle
Spanish
fruslería
Italian
bagattèlla,
inèzia
German
Kleinigkeit.
ignorànscia, ignorànsia , nf: ignoràntzia, innorànsia, innoràntzia Definition su no connòschere, su no ischire is cosas, mescamente cudhas chi s’iant a dèpere ischire po calecunu motivu prus apretosu ma, cun neghe, no si connoschent Sentences totu su tempus meu matanendhe cun s'isetu de bínchere s'ignorànscia osservendhe e istudiendhe ◊ cussus tenint ignoràntzia e prepoténtzia! ◊ chilcaiat de giambare sa vida issoro boghendhendhelos dae s'ignoràntzia ◊ in sa tuedha de s'ignoràntzia crescit dónnia porcheria.
ignorantàre , vrb Definition fàere s’ignorante in su sensu de abbetiare po su tortu, tostaos a giare arrexone a s’àteru, po no istare a sa régula, fàere su trevessu Sentences Pàulu at provau a ignorantare, ma sos àteros no bi l'ant dau sa vinta e li est tocau de pònnere (G.Chironi) Etymon srd.
ignorantàtzu , agt, nm Definition ignorante, nau cun disprétziu Synonyms e antonyms ignorante.
ignorànte, ignorànti , agt, nm: innioranti, innorante Definition chi o chie no ischit, mescamente cun neghe, cosas chi iat a dèpere ischire ca dhu pertocant po sa libbertade e responsabbilidade chi tenet Synonyms e antonyms | ctr. addotrinadu, istudiadu, scípidu Sentences bae, gai imparas calchi cosa, cantu ses ignorante! ◊ innorantes chi cuant sa resone! ◊ no ses bófiu andai mancu a iscola, ignoranti!
ignoràntzia ignorànscia
ignuliàre , vrb Definition pigare a foedhos malos a unu Synonyms e antonyms ingiugliare* Sentences no bògio a tie a m'ignuliare!
ignutíre , vrb Synonyms e antonyms ingollire 1, ingúllere, ingultire, ingurti 2. chenadorza, nasches gasie candho sa die andhat a cumprire e cumpris candho a note ignutida issa matessi s'est torra ilvitzada(G.Angeli).
igragalàre , vrb Definition fàere coment’e a cragallu, nau de fògia o àteru deasi chi si sicat e atrótigat; pps. nau de unu, chi est arréndhiu, chentza fortza o gana, prus che àteru ca s’intendhet male Synonyms e antonyms acragallai, allebigiare, calamai Sentences cudhos frorighedhos mios si furint igragalaos (I.Patta) 2. su canighedhu meu est igragalau che pigione mortu: cussa brúscia dh'at pitzigau de ogu!