illutzidàre , vrb Synonyms e antonyms allucidai, allustrai, illustrare.
illutzigàre , vrb Definition fàere lúghidu Synonyms e antonyms illughizare, illutzidare Sentences su binu chi at bufadu li at illutzigadu sos ojos ◊ onzi pagas dies mamma illutzigaiat s'istadea Etymon srd.
illutzighinàre , vrb Definition fàere lughente Synonyms e antonyms illutzigare Sentences cussu risitu faghiat illutzighinare sos ojos suos Etymon srd.
illuxarrài, illuxerài, illuxerràri illugerrài
ilmagnàre , vrb: immagnare,
immannare,
immanniare,
irmagnare,
irmanniare,
ismanniare Definition
fàere a mannu, fàere mannu, prus mannu, fintzes errichire; nau de persona, fàere crèschere de carena e de conca, de giudítziu
Synonyms e antonyms
acrèschere,
ammanniae,
ammannire,
immagnire,
immannitare
| ctr.
ilminorigare,
impiticai
Sentences
immagnendhe, su sèmene creschet dedioi ◊ mi at penadu tribbulendhe sa vida pro m'immannare in pannos de decoro (G.Branca)◊ deo apo immannadu a fizos mios ◊ cherfendhe totu a corpu ismanniare de manu tua bufas su velenu! (P.Sulis)◊ sos fizos candho irmànniant si cojubant ◊ sa famíllia est creschendhe e chin issa est irmanniandhe su bisonzu ◊ sa morte de su babbu lu fateit irmagnare prima de su tempus ◊ su tempus at imbetzadu a mamma ilmagnendhe a mie
Etymon
srd.
Translations
French
grandir,
mûrir
English
to grow
Spanish
crecer,
madurar
Italian
créscere,
ingrandire,
espàndere,
maturare
German
wachsen,
vergrößern,
erweitern,
reifen.
ilmaladiàre , vrb: immabadiai,
immalaidare,
irmadaliare,
irmaladiare,
irmalaidare,
irmalavidare,
ismalaidare Definition
orrúere malàidu, ingòllere maladia
Synonyms e antonyms
ammagagnare,
ammaladiai,
apuntorai,
demare,
inciacai,
tunconire
| ctr.
sanai
Sentences
si est immalaidau de malària ◊ maigantas cosas podent fàghere immalaidare ◊ s'erba frita de ghidhighia podet irmadaliare sas crapas ◊ pro cuss'istrachiore si est irmalaidatu ◊ custu tempus a mufore irmalàidat sas binzas ◊ cust'ómine si immalaideit duas bias ◊ babbu si fiat immabadiau meda ◊ si est irmalavidadu mamale
Etymon
srd.
Translations
French
tomber malade
English
to fall ill
Spanish
enfermar
Italian
ammalare
German
krank werden.
ilmamagiàre , vrb Definition immamare, segare sa mamàgia o burdalla, is cambighedhos noos chi su fundhu de sa bide bogat in prus Synonyms e antonyms immalmare, irmamellare.
ilmamatzàre , vrb Definition istitare, leare su fedu a sa mama, foedhandho de animales Synonyms e antonyms | ctr. ammamai 1 Etymon srd.
ilmanchinàdu , pps, agt Definition
de ilmanchinare; chi no ndhe serbit a nudha, chi no est àbbile, istrupiau
Synonyms e antonyms
guastu,
isente
2.
gito unu bratzu ilmanchinadu ◊ custa est totu tecnologia ilmanchinada
Translations
French
inutilisable
English
useless
Spanish
inutilizable
Italian
inutilizzàbile,
inservìbile
German
unbrauchbar.
ilmanchinàre , vrb: immanchinare,
ismanchinare Definition
coment’e mancare, essire de su camminu giustu, andhare aorza, passare fora de su camminu, nau mescamente de animale; nau de un’arremu de sa carena, essire o mòvere de s’incàsciu suo
Synonyms e antonyms
cansai 1,
irvertzare,
stressiai
/
innoigai,
irbesciai
Sentences
su cadhu at immanchinadu ◊ a chie est cun megus insolente lu lasso ismanchinare… pro no fàghere a ríere tanta zente
Etymon
srd.
Translations
French
s'écarter du bon chemin,
détourner
English
to deviate,
to mislead
Spanish
desviar,
dislocar
Italian
deviare,
traviare
German
verführen,
vom rechten Wege abbringen.
ilmànchinu , nm Definition su ilmanchinare, nau mescamente po bogadura de un’arremu de s’incàsciu suo Synonyms e antonyms bocadura, isconzu, scordogadura, sdollocadura Sentences teniat sa meighina pro ilmànchinos de bratzos e de pes bogados de pare Etymon srd.
ilmandràre , vrb: immandrare Definition pònnere o acorrare in sa mandra Etymon srd.
ilmanuncàdu , agt: ismanuciadu, ismanuncadu, ismanutzadu Definition nau de ccn., chi est chentza manos, dhi mancat una manu Synonyms e antonyms irmanatu, manimutzu Sentences ilmanuncadu ses, chi no ti la crastas tue sa figumorisca?! Etymon srd.
ilmarinàdu , pps, agt: irmarinau Definition de ilmarinare 2. beni in bratzos de mamedha tua, frorichedhu meu, pudhichinedha irmarinada! ◊ so che una puzonedha irmarinada, chene cantu e ne prantu.
ilmarinàre , vrb Definition pèrdere is atuamentos, immadoinare Synonyms e antonyms abbadherigare, ammustèlchere, dilmagiare, disimainai, ingortigai, intostai, isdimajai, sdemmaniai Sentences canno fuit ilmarinadu l'ant fuliadu in d-unu crastu e ant situ a arropare ◊ a sa pudha apicada su curridore colenne che dhi segàt su tzugu a fuste e, morta o ilmarinada una, si ne poniat un'àtera
ilmarranàre , vrb: immarranare, ismarranare Definition pònnere sa marrania, nàrrere Marranu! a unu chi paret o si faet atriviu, atzitzare a gherrare o a calecuna prova Synonyms e antonyms ammarranae, disafiai, marranare Sentences su chercu de deris, birde, corriatu, chi ismarranaiat sos bentos, oe timet sa frina Etymon srd.
ilmarratzàre , vrb: ismarratzare Definition guastare s’atza a un’aina fata po segare; in cobertantza, irmeudhare, bínchere a unu Synonyms e antonyms angudrai, auldare, ingudrai, irburdare, irmarrare Sentences s'ispada tua s'est ismarratzada! 2. cun sas trassas suas l'est costadu pagu a che ismarratzare a Abímelech Etymon srd.
ilmarrídu , pps, agt: irmarridu,
ismarriu Definition
de ilmarrire; chi est chentza fortzas de su fàdigu, de su langiore, de su tropu trebballu
Synonyms e antonyms
afésiu,
fadicadu,
istasidu,
mabagrabiu,
marriu,
scalarxiu,
scariatzu,
surgiu 1
| ctr.
arrunzonadu
2.
e poto nàrrere chi apo fatu proa, però tenia su giuo irmarridu, mancu artziare podiat sa coa!(B.R.Carbone)◊ deo no poto currer ne trotare che cadhu topu, betzu e ilmarridu (Moretti)
Translations
French
affaibli
English
run down
Spanish
agotado
Italian
deperito
German
heruntergekommen.
ilmarríre , vrb: irmarrire,
ismarrire,
smarriri Definition
istasire de su fàdigu, de su istare male de nutrimentu o fintzes de maladias
Synonyms e antonyms
illangiare,
indisichire,
irromasire
| ctr.
abboniare,
ammidudhare,
ingrassai
Sentences
chentza pàsculu su bestiàmine si che irmarrit a prus de no dare frutu ◊ sa carena tua si ch'est ismarrida e imbeciada
Etymon
srd.
Translations
French
dépérir
English
to waste away
Spanish
decaer,
desgastarse
Italian
deperire
German
verfallen.
ilmàrru , nm: irmarru,
ismarru,
smarru Definition
cosa male fata, dannu o isbàgliu chi si faet chentza dhu bòllere, po pagu atentzione o pagu abbilesa
Synonyms e antonyms
fadhina,
fadhu,
imbàgliu,
malavadhia,
malesaura,
scascedhu
/
ttrs. immarrunada
Sentences
su male isse lu faghet abbiduduidu, no po ismarru! ◊ no est istadu un'ismarru ma corpu assempiadu, su chi li at dadu! ◊ domandhabbilu a manu arta, si l'at fatu pro istridu o pro ismarru! (G.Ruju)◊ su bestiàmine mi ch'est intradu a su laore pro irmarru, un'iscuta chi mi so fidadu ◊ un'irmarru podet cumbinare, ma totu cussos fogos sunt postos abbididarmente!
Translations
French
faute,
erreur
English
mistake
Spanish
error,
equivocación (f)
Italian
sbàglio,
erróre
German
Fehler.