ilvilúpu , nm: irvilupu,
isvilupu Definition
su crèschere e cambiare de calecuna cosa, nau de animales, gente, matedu, de s’economia (e prus che àteru coment’e mannària o cantidade)
Synonyms e antonyms
créschida
Sentences
apo aconcau a mi comporare unu càmiu ca mi paret de bi àere possibbilidade de irvilupu ◊ cust'arburedha est abbada, ma de irvilupu no ndh'est faghindhe ◊ s'Europa at fatu isvilupu industriali mannu ◊ s'irvilupu de sas maladias no est progressu!
Translations
French
développement
English
development
Spanish
desarrollo
Italian
sviluppo
German
Entwicklung.
ilviolàdu , pps, agt: irbiolau,
irvioladu Definition
de ilviolare; nau de ccn., chi no tenet pistighíngiu, chi no si leat pentzamentu, chi est chentza fàere
Synonyms e antonyms
trancuillone
/
disabbutu,
disimperau,
ifainadu
/
filísigu,
iscuidadu
| ctr.
apensamentau,
penciamentosu
2.
de su palatu si pesant lizeris fiamedhas chi durant che penseris de ómines betzos e ilviolados ◊ so irvioladu e ndhe apo sa cara in terra
Translations
French
inoccupé,
oisif,
distrait
English
inattentive,
inactive
Spanish
inactivo,
holgazán
Italian
inoperóso,
svagato
German
untätig,
gedankenlos.
ilviolàre , vrb: irbiolare, irviolare, iviolare, sviolai Definition coment'e tènnere violu, su si dha passare chentza pistighíngios, chentza pentzamentos, a sa trancuilla, pèrdere tempus, portare sa conca ocupada meda pentzandho in àteru (e fintzes coment'e ammachiare, iscassolare); fintzes cobèrrere una fémina a fortza, contr’a sa volontade sua Synonyms e antonyms isbuzarrare Sentences cussu s'irviolat chin sas badaledhas chi be sont ziràndheli intundhu ◊ sas preocupasciones de sa famíllia nos ant ivioladu (N.Satta Turris) 2. capitadu est innoghe de irviolare una pitzoca contra a sa volontade sua? Scientific Terminology ssl.
ilvitzàre irbitzàre
ilvíu ilbíu
ilvoligàre ilboligàre
ilvoltàdu , pps: irbortau Definition
de ilvoltare
Synonyms e antonyms
cdh. isvultatu
Translations
French
détourné
English
dissuaded
Spanish
disuadido
Italian
distòlto
German
abgebracht.
ilvoltàre, ilvortàre ibbortàre
ilvúliu , nm: irbúliu, irbulu, irgulu, irvulu, isvulu Definition su s’irgulare (de calesiògiat cosa), su èssere tzatzaos, su papare a tzatzadura; cosa de papare (o àteru) fintzes solu su tanti de si ndhe bogare su disígiu 2. in cussu cannarzu bi tenet donzi irvulu ◊ innoghe no che at ilvúliu perunu ◊ mi che ant furadu totu dae s'ortu, mancu s'irgulu mi ant lassadu! Etymon srd.
ilzàchida , nf Definition
genia de ispartzidura, coment’e parte de unu fàere, unu fàere in d-unas cantu bortas (fàere una cosa a i.)
Synonyms e antonyms
pasia
Sentences
sas dichiaratziones de amore las faghiant a ilzàchida, coment'e cussas chi faghiant bídere in televisione (A.Marroni).
Translations
French
feuilleton
English
instalment
Spanish
episodio
Italian
puntata
German
Stich,
Fortsetzung.
ilzachidàre , vrb Definition cambiare posidura de sa carena candho unu est orróschiu de istare de unu betu, po s’illebiare.
ilzenzàre, ilzunzàre , vrb: ingengiai,
inzelzare,
inzenzare,
inzunzare,
inzuzare,
irgengiae,
irgrenzare,
irzenzare,
iszenzare Definition
pigare a disprétziu, nàrrere male de ccn. o de calecuna cosa o fàere cunsideros po ndhe menguare su valore o s’importu
Synonyms e antonyms
abbenzare,
ingiugliare,
isvenzare
/
aciociai,
afrentai,
desdorai,
disprejare,
ilbantare,
irghenzare,
menispresiare
| ctr.
abantai,
aprentziare
Sentences
est babbu tou su chi mi at ilzunzadu ◊ mancari istracos de tzapare e un'acantu bufados, la leant a cantare ilzenzèndhesi paribari ◊ de s'operadu de sa vida passada no l'inzunzemus mancu po cumprou! ◊ cussu at irgrenzadu a tie ◊ ti ant inzenzadu a fizos tuos!
Surnames and Proverbs
prb:
su molenti ingengiau est bell'e comporau
Etymon
itl.t
ingiuliare
Translations
French
mépriser,
déprécier,
se moquer (de)
English
to despise,
to scorn at
Spanish
despreciar,
menospreciar,
depreciar
Italian
disprezzare,
deprezzare,
schernire
German
verachten,
abwerten,
verspotten.
ilzúnzu , nm Definition cosa chi si narat, cunsideru chi si faet po abbasciare su valore o s’importu de unu, de ccn. cosa Synonyms e antonyms abbenzu, inzenzu, menisprésiu | ctr. bàntidu, càlculu Sentences como ses meses mi at fatu ilzunzu babbu tou Etymon srd.
íma , prn: imma, imi, mimi Definition prn. de 1ˆ persona sing. m. o f.: a mie Synonyms e antonyms mimi, mie Sentences dhu scis ca a imi mi praxit unu pagu marigosu, su cafei! ◊ bèni po imi dh'apu nau a mi agiudai a fai s'istrexu: arratza de tréulu chi mi at postu! ◊ issu dh'at nau a ima ◊ mabagràbiu a tui e a imma!
imbabadúra , nf Definition su imbabare Etymon srd.
imbabàre , vrb Definition imbrutare de bàula Synonyms e antonyms imbabulare Etymon srd.
imbabballucàdu , agt: imbrabballucau Synonyms e antonyms abbabballocadu, ammammalucadu, arrellocau, isantalau, transidu Sentences imbabballucadu, compares mios, mi frimmo candho che bido sa crésia totu illuminada e prena prena de zente! ◊ cussas imbrabballucadas de femminedhas giogant a bambuledhas de itzapu Etymon srd.
imbabésciu , agt: (im-ba-bé-sci-u) Definition nau de unu male, chi est grave de no si pòdere padire, immalésciu Etymon srd.
imbabosinàre , vrb: imbabusinare Definition
isciúndhere, imbrutare de bàula, cun sa baulada, de salia
Synonyms e antonyms
imbabare,
imbaulai 1
2.
li dabant carchi tzica de zigarru imbabosinada e a bortas peri una níchera de mesu petza
Etymon
srd.
Translations
French
baver
English
to slobber
Spanish
babosear
Italian
imbavare
German
begeifern.
imbabuladúra , nf Synonyms e antonyms imbabusinadura Etymon srd.