moderaméntu , nm Definition
su moderare
Synonyms e antonyms
moderascione
Etymon
srd.
Translations
French
modération
English
moderation
Spanish
moderación
Italian
moderaménto
German
Zügelung,
Mäßigung.
moderàre moderài
moderasciòne , nf Definition
su portare a régula is cosas, chentza esagerare, su tènnere régula
Synonyms e antonyms
moderamentu,
moderu
Sentences
su ti che altzare asie a sas istellas… no est moderascione!
Translations
French
modération
English
restraint
Spanish
moderación
Italian
moderazióne
German
Mäßigung.
moderàu , pps, agt Definition
de moderare; chi in su fàere portat régula, chi no esàgerat
Synonyms e antonyms
ammodau,
ammodidu,
reguladu
| ctr.
malammodidu
Translations
French
modéré
English
moderate,
moderated
Spanish
moderado
Italian
moderato
German
gemäßigt,
maßvoll.
moderína , nf, nm: modinia,
moredina,
moretina,
moridina,
muderina,
mudrina,
muredhina,
muredina,
muredinu,
muretina,
muridina,
muridinu,
muritina Definition
mura de pedra, muntone de pedra arregorta comente ndhe essit in s'aríngiu, in is terras trebballadas, ma fintzes assentada: muredinu est muredhu puru
Synonyms e antonyms
morighina,
muragadha,
muredha,
murissina
Sentences
sos narvonajos faghiant sa linna a carvone e sa pedra la colliant tota a moderinas ◊ fit tota sa tzitade una ruina, muredinas de pedra cun calchina ◊ sa tzitade l'ant fata a una muridina cun sos bombardamentos ◊ su pastoredhu est a libbru in manu in sa mudrina, cun sos anzones paschinne
2.
si est sétziu in su muredinu isciorrocau
Etymon
srdn.
Translations
French
amas de pierres
English
heap of stones (rubbles)
Spanish
majano,
montón de piedras,
escombros
Italian
murìccia,
cùmulo di piètre,
di macèrie,
mòra
German
niedrige Steinmauer,
Steinhaufen.
modernài , vrb: ammodernare Definition cambiare a sa moderna Sentences de candu furia piciochedhu dèu is tempus ant modernau e at cambiau su modu de pasci su bestiàmini puru.
modernaméntu , nm Definition
su modernare, su cambiare in manera esagerada a su chi nanca est modernu
Sentences
dae su modernamentu morint chena misura, no si connoschet cura
Translations
French
modernisme
English
modernism
Spanish
modernización
Italian
modernismo
German
Modernismus.
modérnu , agt Definition
chi est de is tempos prus reghentes, de su tempus presente
Synonyms e antonyms
nobu,
rechente
| ctr.
anticu
Translations
French
moderne
English
modern
Spanish
moderno
Italian
modèrno
German
modern,
neu.
modéru , nm Definition manera de fàghere chentza esagerare Synonyms e antonyms moderamentu, moderascione Sentences comintzeint a giambare a moderu, ca no si fidaiant tropu de sa novidade Etymon srd.
modestamènte , avb Definition cun modéstia, chentza esagerare, chentza si crèdere meda, chentza si giare tropu importu.
modéstia , nf Definition capacidade de pentzare e de fàere chentza eagerare, chentza si crèdere meda, chentza si giare tropu importu Synonyms e antonyms cdh. mudéstia Sentences sa modéstia, balla, est sempre cudha e no la pagat peruna moneda: ma su fogu chi catzat fumu meda, bruxendhe solu paza, coghet nudha! (G.Raga)◊ cun tziu Barore provo a poetare e cun modéstia giao sa risposta ◊ tocat a totus a imparai sa modéstia!
modestíre , vrb Definition giare ifadu Synonyms e antonyms apurire, batacollare, fastidiai, ifadare, ifastizire, pibincai Sentences custu caldu mi modestit meda Etymon itl. molestare.
modéstu , agt: mudestu Definition
chi tenet o ammostat modéstia; chi est de pagu contu, chentza pretesas, chentza esageratziones
Synonyms e antonyms
ammodau,
ammodidu
| ctr.
malammodidu
Sentences
s’ómini est istau sempri ingordigiosu, a bivi modestu no si est afrisciau!
2.
issu faet una vida modesta
Etymon
itl.
Translations
French
modeste
English
modest
Spanish
modesto
Italian
modèsto
German
bescheiden,
mittelmäßig.
modhàca , nf, nm: modhoca, modhocu Definition abbighedha fine; fintzes ludu, terra cun abba meda de comente proet meda, de s'abba apaulada o àteru Synonyms e antonyms arrosina, modhina, papuschina, proischina / ladrau, ludrina Sentences posca de bíndhighi dies de abba, bentu e modhoca, sa punta de Monte Rasu fit coberta de nie Etymon srd.
modhàda , nf Synonyms e antonyms ammodhiada*.
modhànu , agt: modhianu Definition chi est modhe; nau de gente, chi tenet làstima de s'àteru, chi est de coro modhe, sentimentosu; nau de tempus, chi est in abba, úmidu, proinosu Synonyms e antonyms fodhosu, madhitzosu, modhe, modhiatu, modhincu, modhoricanu | ctr. téteru, tostadu Sentences sa ní calat e modhana s'isciollit ◊ a una cosa modhiana dhi naraus brodhe 2. su coru suu est modhanu che un'arranda 3. at fatu una chidada modhiana Etymon srd.
modhàtzu , agt Definition chi est modhe meda Synonyms e antonyms modhincu Etymon srd.
mòdhe , agt, nm: modhi Definition
nau de cosa, chi si lassat mudare de forma, chi si lassat segare, alladiare, iscarrafiare, púnghere, o indrúchere cun facilidade, chi a dha tocare o a che dhi passare apitzu lassat calare a fundhu coment'e in cosa impastada cun abba meda; nau de gente, chi si lassat cumbínchere cun facilidade, chi càmbiat pàrrere o chi adduit a comente bolent is àteros, fintzes chi sentit luego su male o s'abbisóngiu de is àteros
Synonyms e antonyms
flúsciu,
gevi,
lenu,
modhitzu
/
cdh.,
ttrs. modhu
/
ternurosu
| ctr.
téteru,
tostadu
/
impregadu,
rebelde
Idioms
csn:
pane, casu, erba, linna, pedra, ferru modhe; ossu m. = dúrgalu, modhímene, itl. cartilàgine; modhi che sa spuma = modhe meda, modhe modhe; pònniri a modhi = tzacare, bestire o pònnere in mesu de s'abba pro ammodhigare (pro samunare, còghere, triballare menzus); una die modhe = una dí de àcua, proinosa; èssere de modhe = èssiri de àcua, chi fait, crescit, bivit in mesu de s'àcua (es. píbera de m.); cotu a m. = cotu ma no intostau (nau prus che àteru de s'ou candu abarrat abbisabbis); fàghere a modhe (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini modhi; portai cambas modhis = èssere timendho (o fintzes no aguantare pesu, pagu firmas, pagu seguras)
Sentences
cuss'impastu serbit modhe ca bi lu damus a pizu fine, a su muru ◊ po tui est modhi totu, fintzas su chi est tostau ◊ si no est cosa modhe no ndhe addéntigo ◊ a triballare in su modhe piaghet a totugantos ◊ sa sinnadorza o tarcu est pedra modhe ◊ in letu modhe si drommit male ◊ s’umbriagu portat is cambas modhis
2.
si l'agatant modhe, a s'àteru, bi ndh'at chi si ndhe aprofitant puru ◊ lampu, za ses modhedhu si ti présiant a fàghere unu piaghere!…◊ abarreus calmus, ma mi potzu sei, ca portu is cambas modhis?
3.
in su ribu, intro de modhe bi fint sas féminas labandhe ◊ comente fachies a labare intro de su ribu a pedes a modhe? ◊ cussu si che est tzacadu a modhe in sa funtana ◊ fit ifustu pariat chi l'aiant bestiu a modhe
Surnames and Proverbs
smb:
Modde
Etymon
ltn.
mollis
Translations
French
mou,
doux,
malléable,
moelleux,
tendre,
souple,
indulgent,
complaisant,
soumis
English
soft,
compliant,
pliable
Spanish
blando,
dócil,
sumiso
Italian
mòlle,
malleàbile,
mòrbido,
tènero,
cedévole,
condiscendènte,
remissivo
German
weich,
Weiche,
nachgiebig,
fügsam,
gefügig.
modhécu , agt Definition chi est modhe modhe, fintzes lentu; nau de ccn., chi costumat a èssere tropu delicau o arrespetosu chentza bisóngiu, po pràghere Synonyms e antonyms lecuedhosu, ledreledre, modhanu, modhatzu / leitanu, melindrosu Sentences prus discansosu e modhecu fiat s'isterridroxu e prus arriscaus essiant is bisus (E.Sanna/M.B.Lai)◊ is lorus si faiant modhecus modhecus 2. su notaju fut un'ominedhu de nudha e modhecu, fut su cunfidenti Etymon srd.
modhédhu , agt Definition min. de modhe, ma si ponet solu po nàrrere su ctr. siat de cosas e siat de gente Sentences za est modhedha custa terra… lampu, mancu a picu la triballas! ◊ modhedhos, mih, fizos tuos…: no ti faghent unu cumandhu mancari los bocas! ◊ babbu no fit gai modhedhu, no fit ómine de si lassare dòrchere! ◊ tantu za est modhedha a lassare annare sa fiza a sos ballos!…