A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

moderaméntu , nm Definizione su moderare Sinonimi e contrari moderascione Etimo srd. Traduzioni Francese modération Inglese moderation Spagnolo moderación Italiano moderaménto Tedesco Zügelung, Mäßigung.

moderàre moderài

moderasciòne , nf Definizione su portare a régula is cosas, chentza esagerare, su tènnere régula Sinonimi e contrari moderamentu, moderu Frasi su ti che altzare asie a sas istellas… no est moderascione! Traduzioni Francese modération Inglese restraint Spagnolo moderación Italiano moderazióne Tedesco Mäßigung.

moderàu , pps, agt Definizione de moderare; chi in su fàere portat régula, chi no esàgerat Sinonimi e contrari ammodau, ammodidu, reguladu | ctr. malammodidu Traduzioni Francese modéré Inglese moderate, moderated Spagnolo moderado Italiano moderato Tedesco gemäßigt, maßvoll.

moderína , nf, nm: modinia, moredina, moretina, moridina, muderina, mudrina, muredhina, muredina, muredinu, muretina, muridina, muridinu, muritina Definizione mura de pedra, muntone de pedra arregorta comente ndhe essit in s'aríngiu, in is terras trebballadas, ma fintzes assentada: muredinu est muredhu puru Sinonimi e contrari morighina, muragadha, muredha, murissina Frasi sos narvonajos faghiant sa linna a carvone e sa pedra la colliant tota a moderinas ◊ fit tota sa tzitade una ruina, muredinas de pedra cun calchina ◊ sa tzitade l'ant fata a una muridina cun sos bombardamentos ◊ su pastoredhu est a libbru in manu in sa mudrina, cun sos anzones paschinne 2. si est sétziu in su muredinu isciorrocau Etimo srdn. Traduzioni Francese amas de pierres Inglese heap of stones (rubbles) Spagnolo majano, montón de piedras, escombros Italiano murìccia, cùmulo di piètre, di macèrie, mòra Tedesco niedrige Steinmauer, Steinhaufen.

modernài , vrb: ammodernare Definizione cambiare a sa moderna Frasi de candu furia piciochedhu dèu is tempus ant modernau e at cambiau su modu de pasci su bestiàmini puru.

modernaméntu , nm Definizione su modernare, su cambiare in manera esagerada a su chi nanca est modernu Frasi dae su modernamentu morint chena misura, no si connoschet cura Traduzioni Francese modernisme Inglese modernism Spagnolo modernización Italiano modernismo Tedesco Modernismus.

modérnu , agt Definizione chi est de is tempos prus reghentes, de su tempus presente Sinonimi e contrari nobu, rechente | ctr. anticu Traduzioni Francese moderne Inglese modern Spagnolo moderno Italiano modèrno Tedesco modern, neu.

modéru , nm Definizione manera de fàghere chentza esagerare Sinonimi e contrari moderamentu, moderascione Frasi comintzeint a giambare a moderu, ca no si fidaiant tropu de sa novidade Etimo srd.

modestamènte , avb Definizione cun modéstia, chentza esagerare, chentza si crèdere meda, chentza si giare tropu importu.

modéstia , nf Definizione capacidade de pentzare e de fàere chentza eagerare, chentza si crèdere meda, chentza si giare tropu importu Sinonimi e contrari cdh. mudéstia Frasi sa modéstia, balla, est sempre cudha e no la pagat peruna moneda: ma su fogu chi catzat fumu meda, bruxendhe solu paza, coghet nudha! (G.Raga)◊ cun tziu Barore provo a poetare e cun modéstia giao sa risposta ◊ tocat a totus a imparai sa modéstia!

modestíre , vrb Definizione giare ifadu Sinonimi e contrari apurire, batacollare, fastidiai, ifadare, ifastizire, pibincai Frasi custu caldu mi modestit meda Etimo itl. molestare.

modéstu , agt: mudestu Definizione chi tenet o ammostat modéstia; chi est de pagu contu, chentza pretesas, chentza esageratziones Sinonimi e contrari ammodau, ammodidu | ctr. malammodidu Frasi s’ómini est istau sempri ingordigiosu, a bivi modestu no si est afrisciau! 2. issu faet una vida modesta Etimo itl. Traduzioni Francese modeste Inglese modest Spagnolo modesto Italiano modèsto Tedesco bescheiden, mittelmäßig.

modhàca , nf, nm: modhoca, modhocu Definizione abbighedha fine; fintzes ludu, terra cun abba meda de comente proet meda, de s'abba apaulada o àteru Sinonimi e contrari arrosina, modhina, papuschina, proischina / ladrau, ludrina Frasi posca de bíndhighi dies de abba, bentu e modhoca, sa punta de Monte Rasu fit coberta de nie Etimo srd.

modhàda , nf Sinonimi e contrari ammodhiada*.

modhànu , agt: modhianu Definizione chi est modhe; nau de gente, chi tenet làstima de s'àteru, chi est de coro modhe, sentimentosu; nau de tempus, chi est in abba, úmidu, proinosu Sinonimi e contrari fodhosu, madhitzosu, modhe, modhiatu, modhincu, modhoricanu | ctr. téteru, tostadu Frasi sa ní calat e modhana s'isciollit ◊ a una cosa modhiana dhi naraus brodhe 2. su coru suu est modhanu che un'arranda 3. at fatu una chidada modhiana Etimo srd.

modhàtzu , agt Definizione chi est modhe meda Sinonimi e contrari modhincu Etimo srd.

mòdhe , agt, nm: modhi Definizione nau de cosa, chi si lassat mudare de forma, chi si lassat segare, alladiare, iscarrafiare, púnghere, o indrúchere cun facilidade, chi a dha tocare o a che dhi passare apitzu lassat calare a fundhu coment'e in cosa impastada cun abba meda; nau de gente, chi si lassat cumbínchere cun facilidade, chi càmbiat pàrrere o chi adduit a comente bolent is àteros, fintzes chi sentit luego su male o s'abbisóngiu de is àteros Sinonimi e contrari flúsciu, gevi, lenu, modhitzu / cdh., ttrs. modhu / ternurosu | ctr. téteru, tostadu / impregadu, rebelde Modi di dire csn: pane, casu, erba, linna, pedra, ferru modhe; ossu m. = dúrgalu, modhímene, itl. cartilàgine; modhi che sa spuma = modhe meda, modhe modhe; pònniri a modhi = tzacare, bestire o pònnere in mesu de s'abba pro ammodhigare (pro samunare, còghere, triballare menzus); una die modhe = una dí de àcua, proinosa; èssere de modhe = èssiri de àcua, chi fait, crescit, bivit in mesu de s'àcua (es. píbera de m.); cotu a m. = cotu ma no intostau (nau prus che àteru de s'ou candu abarrat abbisabbis); fàghere a modhe (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini modhi; portai cambas modhis = èssere timendho (o fintzes no aguantare pesu, pagu firmas, pagu seguras) Frasi cuss'impastu serbit modhe ca bi lu damus a pizu fine, a su muru ◊ po tui est modhi totu, fintzas su chi est tostau ◊ si no est cosa modhe no ndhe addéntigo ◊ a triballare in su modhe piaghet a totugantos ◊ sa sinnadorza o tarcu est pedra modhe ◊ in letu modhe si drommit male ◊ s’umbriagu portat is cambas modhis 2. si l'agatant modhe, a s'àteru, bi ndh'at chi si ndhe aprofitant puru ◊ lampu, za ses modhedhu si ti présiant a fàghere unu piaghere!…◊ abarreus calmus, ma mi potzu sei, ca portu is cambas modhis? 3. in su ribu, intro de modhe bi fint sas féminas labandhe ◊ comente fachies a labare intro de su ribu a pedes a modhe? ◊ cussu si che est tzacadu a modhe in sa funtana ◊ fit ifustu pariat chi l'aiant bestiu a modhe Cognomi e Proverbi smb: Modde Etimo ltn. mollis Traduzioni Francese mou, doux, malléable, moelleux, tendre, souple, indulgent, complaisant, soumis Inglese soft, compliant, pliable Spagnolo blando, dócil, sumiso Italiano mòlle, malleàbile, mòrbido, tènero, cedévole, condiscendènte, remissivo Tedesco weich, Weiche, nachgiebig, fügsam, gefügig.

modhécu , agt Definizione chi est modhe modhe, fintzes lentu; nau de ccn., chi costumat a èssere tropu delicau o arrespetosu chentza bisóngiu, po pràghere Sinonimi e contrari lecuedhosu, ledreledre, modhanu, modhatzu / leitanu, melindrosu Frasi prus discansosu e modhecu fiat s'isterridroxu e prus arriscaus essiant is bisus (E.Sanna/M.B.Lai)◊ is lorus si faiant modhecus modhecus 2. su notaju fut un'ominedhu de nudha e modhecu, fut su cunfidenti Etimo srd.

modhédhu , agt Definizione min. de modhe, ma si ponet solu po nàrrere su ctr. siat de cosas e siat de gente Frasi za est modhedha custa terra… lampu, mancu a picu la triballas! ◊ modhedhos, mih, fizos tuos…: no ti faghent unu cumandhu mancari los bocas! ◊ babbu no fit gai modhedhu, no fit ómine de si lassare dòrchere! ◊ tantu za est modhedha a lassare annare sa fiza a sos ballos!…