rampútzu , nm Definition min. de rampu, cambu piticu.
ràmu ràma
ramucài , vrb: arrembucai,
errembucare,
remurcai,
remurcare,
remurchiare,
rimucare Definition
pònnere o pigare a tragu, atacau a tira
Synonyms e antonyms
remulciare,
remusciare
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
remorquer
English
to tow
Spanish
remolcar
Italian
rimorchiare
German
schleppen.
ràmula , nf Definition su frore de s'olia, a gurdonedhu Synonyms e antonyms càmula Sentences sa fioridura de sas olias comintzat candho bogant sa ràmula.
ramungiàu , nm: arramungiau, remungiau, rimongiau Definition calidade de àghina bianca po binu fine Synonyms e antonyms albaranzéliu Scientific Terminology frt.
ramúnza , nm: ramuzu,
remuzu Definition
su remuzare, su istare orrumigandho, matzigandho
Synonyms e antonyms
gramuzadura,
gramuzu,
romigu
Sentences
sas bacas sunt a ramuzu ◊ su tempus passat a colpos de ramuzu (G.Camboni)◊ in sa funtana bi fint sas crabolas pasendhe a colpu de remuzu
2.
si leat cosa in busaca e istat sempre a remuzu ◊ unu muntone de zente oe, in donzi logu, istat a remuzu mastighendhe tzingomma americana
Etymon
srd.
Translations
French
rumination
English
rumination
Spanish
rumiadura
Italian
ruminazióne
German
Wiederkäuen.
ramunzàre , vrb: arremuzare,
ramuzare,
remulzare,
remuzare Definition
istare matzigandho e torrandho a matzigare sa cosa a meda comente faent is animales (es. boes, brebès) chi ndhe torrant su chi ant ingúrtiu po dhu matzigare prus a fine; istare sèmpere a su papa papa, a su màtziga màtziga cun calecuna cosa in buca; in cobertantza istare a su pentza pentza in calecuna cosa
Synonyms e antonyms
aggrumiai,
arramigai,
arronnigae,
gramulare,
gramunzare,
gromigai,
grominigai
Sentences
est ramuzendhe su chi che at betadu a corpus
2.
mere de liminarzu, remuzas miradas innossentes ◊ ladinos impudhiles mi ant buscadu remuzendhe làgrimas de sale (C.Puddu)
Etymon
ltn.
*remoliare
Translations
French
ruminer
English
to ruminate
Spanish
rumiar
Italian
ruminare
German
wiederkäuen,
herumkauen.
ramusínu ramasínu
ramustài , vrb: arramustai*, remustai Definition betare binu béciu a sa binatza, betare mustu a su binu béciu.
ramuzàre ramunzàre
ramúzu ramúnza
ràna , nf: arana Definition genia de animaledhu chi andhat a brínchidos, de carena curtza, cun is cambas de asegus prus longas ma piegadas, faet prus che àteru in logos de abba; genia de maladia de is brebès chi portant abbadura / erba de ranas = apiubburdu 3, (Ranunculus sceleratus); sa r. de sa sutana (in su radu) = s'istampu (de su lacu) inue passat s'albureta chi faet girare is molas Idioms csn: ischitzare una cosa, a unu, che r.= istrecaidhu; èssere fritu che rana (nadu de unu) = fridu meda (a dhu tocai) Sentences s'intendhet s'irgràriu de sa rana cantandhe ◊ ciuat sa tonca, créculat sa rana, ischémiat su biju, grígliat su grígliu Surnames and Proverbs smb: Rana Scientific Terminology anar Etymon ltn. rana.
rànchere , vrb Definition dispràxere, fastidiare, sentire rancu Synonyms e antonyms incrèschere, incrudèschere / dispiàchere Sentences mi ranchet chi siat bénnida cussa puru ◊ mi ranchet meda de no lu pòdere agiuare ◊ chi non ti rancat a che lu lassare mòvere iscoitu a s'iscravu tuo!
ranchidèsa , nf: rancidesa Definition su èssere marigosu, tènnere sabore marigosu, nau de is cosas de papare Synonyms e antonyms ranchidore, ranchizore Scientific Terminology sbr Etymon srd.
ranchidítzu , agt, nm Definition min. de rànchidu, chi est unu pagu marigosu; sabore unu pagu marigosu Synonyms e antonyms ranchitzu, ranchizosu Scientific Terminology sbr.
ranchidòre , nm: ranchiore Definition
sabore marigosu; genia de dolore forte in tretu delicau de sa carena e fintzes dispraxere
Synonyms e antonyms
maricosore,
ranchidesa,
ranchizore
/
cdh. rancicura
| ctr.
druciori,
drucura
Sentences
a s'olia trapada e posta in abba che li essit su ranchidore
2.
lampu a ranchidore, cussa segada chi mi apo fatu! ◊ at abbratzadu ranchidores e penas prommore de sa paghe ◊ fachiat ranchiore cussa morte, ca non bi aiat motivu
Scientific Terminology
sbr
Etymon
srd.
Translations
French
amertume
English
bitterness
Spanish
amargor,
amargura
Italian
amarézza
German
bitterer Geschmack,
Stich.
rànchidu , agt: arrànchidu 1,
rànchiu,
ràncidu,
ràndicu Definition
est su gustu o sabore de su fele e de totu is gustos chi si assimbígiant (es., calidade de méndhula, su corgiolu de s'arenada, e àteru), ma si narat fintzes de cosa chi dolet o dispraxet meda / min. ranchitzu / rànchiu che lua, rànchidu che fele
Synonyms e antonyms
drànchidu,
maricosu,
rantzigosu
/
cdh. ràncicu
/
contomosu
| ctr.
druce
Sentences
tzicória rànchia no ndhe cherent mancu a la bíere: mantiniebbolla! ◊ sos àteros mànnicos lis pariant ràndicos che a su toscu ◊ sos fumajolos catzant nues de fumu rànchidu
2.
dàemi de tue: su "vostè" est rànchidu! ◊ como sas làcrimas aiant su matessi sapore rànchiu de tandho
Scientific Terminology
sbr
Etymon
ltn.
rancidus
Translations
French
amer
English
bitter
Spanish
amargo
Italian
amaro
German
bitter,
ranzig.
rànchidu 1 , nm: arrànchidu Synonyms e antonyms arrancu, fracu Sentences de unu portalitu filiu e iscuriosu lompit rànchidu de atúfidu e becesa (E.Sanna).
ranchidúmine , nm Definition cosa marigosa, su èssere marigosu de is cosas, fintzes dispraxere mannu, annicu, tristura Synonyms e antonyms ranchidore 2. no si podet ismentigare su ranchidúmine pro sas disauras Etymon srd.
ranchinàre , vrb Definition furriare su fenu segau innanti de dh'imballare.