A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

rodondíglia redondíglia

rodòne , nm Definition logu, tretu, parisedhu, síngia a inghíriu de calecuna cosa; orroda manna de molinu / min. rodonighedhu; fàghere r. a unu = su istare o si pònnere a inghíriu de unu, istare a rodeu Synonyms e antonyms pàtiu / fúrriu, inghíriu, rodinu, rodu Sentences no s'intendhet in logu ànima bia ne in custos rodones ne adhae ◊ su colore de sos fiores atirat s'abe in su rodone ◊ cun sas ciarras sunt arrivados a si fàghere rodone in dogni logu ◊ si ponent a rodone o unu de fronte a s'àteru ◊ soldadendhe bi deviat istare dóighi annos e issu no si cheriat apartare gai meda dai sos rodones de sas badhes suas ◊ sas córvulas fint assentadas in d-unu rodonighedhu acurtzu a sa giaga 2. tiu Larentu sighiat a carrare sa ua a su rodone, in binza Translations French cercle, environs English circle, surroundings Spanish círculo, alrededores Italian cìrcolo, dintórni German Kreis, Umkreis.

rodonighédhu , nm Definition min. de rodone.

rodrinàcu redinàgios

ródu , nm: rotu Definition su istare girandho a inghíriu e logu, ma mescamente argiola ue si tréulat laore; cosa fata o singiada tundha, a cricu, tretu a inghíriu de calecuna cosa (es. domo, fruschedha) Synonyms e antonyms inghíriu, rodeu, rodone / agliola Sentences antigamente si arzolaiat su trigu cun cadhos o cun boes girendhe in su rodu ◊ carrendhe sa fae a su rodu dae su carru ndhe so rutu.

rodúdu , agt Definition chi faet a orroda, largu, nau de bestimentu de fémina Synonyms e antonyms arrodianti Sentences zughet una bunnedha roduda, longa finas a cambutzos Etymon srd.

ródula , nf Definition genia de fundhurúgiu o de malesa chi si paret in mesu de abba, o àteru deasi, chi no at pausau.

rodulàre , vrb: arrodulare* Definition andhare orrúmbula orrúmbula, coment'e un'orroda o àtera cosa tundha Synonyms e antonyms arrembulai, cadhinare, codulare, lodhurare, torrulare, trodhulare Sentences ródulat che pallone unfiadu ◊ in sa birde palinza de fiores s'ànima rodulao… ◊ semus illiscigados ródula ródula in mesu de su nie.

rodularódula , avb Definition andhare r. = orrumbulandho, a cadhinadura Synonyms e antonyms istirigaistíriga Translations French en roulant, dégringoler English tumnle Spanish rodando Italian rotolóni German kollernd.

ródulu , nm: orròtolo Definition orrugu de cosa tundha e longhita po dhue imbodhigare filu o cosas deasi Synonyms e antonyms arrochetu, carrúciu 2, carruledhu, lòtoro, rodinedhu, rudhurinu Idioms csn: Aer.) Sentences sas pitzinnas faghíndhesi sas botas a tachitu, zoghendhe, impreaiant sos rodulinos de su filu Etymon srd.

rodúndhu redúndhu

roédu , nm: ruedu 1 Definition oru de bestimentu Etymon spn. ruedo.

ròere ròdere

rofianía , nf: orrofiania* Definition su èssere rufianos; gente orrofiana Synonyms e antonyms rufianésimu.

rofiànu , agt, nm: arrofianu, orrofianu, rufianu, runfianu Definition persona metzana, chi o chie, trasseri, istat sèmpere cun ccn. cricandho cosa, iscoviandhodhi totu, ordindho calecuna cosa a dannu de s'àteru, cricandho praxeres / sa rufiana = zenia de sazu o frustigu chi si intrat a sa cuba a bídere su paris de su binu (o a un'àteru istrégiu po averguare su tanti de sa cosa chi dhu'est) Synonyms e antonyms iscobiante, rufa 1 Sentences dennegant a s'onestu dogni diritu pro arrichire ladros rufianos ◊ pro curpa de una limba rofiana no ses istada sa columba mia ◊ sas peràulas de sos rufianos truncant purpa e ossu (G.Ruju)◊ de su ch'intendhes no nies e no ti fetas rufianu! Scientific Terminology ntl Etymon itl. Translations French entremetteur English pander Spanish rufián Italian ruffiano German Kuppler, Speichellecker.

roghína , nf, nm: arruinu, roina, rughina, ruina, ruinu Definition dannu mannu, meda; ruinu si narat fintzes po ruinzu, orruina Synonyms e antonyms bisorruta, desacatu, iscalabru, isciàsciu Sentences si unu contr'a s'àteru si parat, de domo sa ruina si preparat ◊ in s'istiu sa Sardigna est un'inferru de focos, de roghina, de morte ◊ cussu est sa rughina de sa domo! ◊ est diventada piena de dogni ruinu, custa pàtria mischina ◊ si bi mancat su trigu, ozu e casu finas pro nois est una ruina! (Màsala) Surnames and Proverbs smb: Ruina, Ruinas Etymon ltn. ruina Translations French ruine English collapse, ruin Spanish ruina Italian rovina German Ruin.

roghinàre , vrb: arroinare, orroghinare, rughinare, ruinai, ruinare Definition fàere dannu a una cosa, a unu, de mala manera, de no ndh'èssere prus bonu, de no ndhe pòdere bàlere o serbire prus prus Synonyms e antonyms abbutinare, derrocai, derrúere, iscalabrare, iscempiai, ispèldere, istrossare | ctr. agiudai Sentences mi l'as rughinada tue: si no l'aias lassada andhare cada die a dommo issoro, sa conca no l'aiat pérdia chin cussu preducosu! ◊ cussa morte at rughinau sa famíllia Etymon ltn. ruinare Translations French ruiner English to ruin Spanish arruinar Italian rovinare German beschädigen, ruinieren.

roghinàre 1 , vrb: arrughinare*, orroinai, rughinzare, ruinzare Definition pònnere s'orruina, fàere a orruina Synonyms e antonyms inferrinzare Sentences custos bullones sunt totu roghinaos.

rògia , nf: arroa, orroa, roja, roza Definition genia de canale, badhigu, logu in fundhu, bàsciu, prenu de abba, coreta; fintzes abba apaulada, madrina, isciustura in terra, abba meda chi calat de artu, trainedhu de abba próina Synonyms e antonyms bacu / tàcinu, traghinu / lotzina Idioms csn: falare suore a rojas = a rios, a coras; r. de làgrimas = riu de làgrimas; fai roja = apaulare, apojare Sentences ne is cúcurus e ne is rojas sa terra est oberta abbruxada de sidi ◊ li falat làmbriga che cariasa e suore a rojas ◊ at bodhidu buda in calchi roza ◊ at proadu su bagnu poníndhesi suta de una bella rògia de abba calda ◊ bella rògia de abba chi ndh’est calandhe! ◊ est imbolandhe abba a mojos e sas rojas fatas a rios ant aundhau sa carrela Scientific Terminology slg.

rógiu , nm Definition vena de abba de pagu contu Synonyms e antonyms rólliu 1 Surnames and Proverbs smb: Roggiu.