A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

truzòne , nm: turudhone, turuzone Definition terudha de linna, manna Synonyms e antonyms coceroni, terudha Sentences sos bervegarzos zughiant murtorzos, zodharzos, concos pro ammurzare su casu, istojas, pedhes, aimas, truzones, zonedhas, cogarzos… ◊ bi at abbarrau intro de sa murghiola unu pilisu de gheníperu chin d-unu turuzone de ozastru Scientific Terminology ans Etymon ltn. trullione(m).

truzósu , agt Definition chi est de truzos, cosa chi acostumant is truzos, de no nàrrere e ne fàere in cara de gente Etymon srd. Translations French obscène English obscene Spanish obsceno Italian oscèno German abscheulich.

trúzu trúgliu

trúzu 1 , agt Synonyms e antonyms porcariarzu, sbucaciau.

truzulía , nf Definition nada o fata de truzos, de porcariàrgios Synonyms e antonyms bassinada, malufavedhu, porcaria Etymon srd.

túa , agt, prn Definition chi (sa chi, totu sa chi) est, o apartenet o pertocat a tie: coment'e agt. acumpàngiat númene fémina síngulu e si ponet sèmpere apustis che a totu is possessivos / a/c.: in d-unas cantu bidhas de foedhada tra camp. e log. inter Fordongianus e Sèneghe arresurtat sa forma de agt. mascu puru, solu de 2ˆ pers. sing., ca no segant su foedhu in sa tónica e po no nàrrere duas vocales oguales narant, es., fígiu tua, babbu tua Sentences una de custas dies colo in domo tua ◊ iscrie sos númenes nostros: de mama, de frates meos, de nepotes e netas tuas ◊ língua tua santa! ◊ cras ti ponis a iscriri sa firma tua 2. custa est sa cosa mia: cussa est sa tua ◊ mih no ndhe fetas calicuna de sas tuas, mih! Etymon ltn. tua Translations French ta, la tienne English your (s) Spanish tu, tuya Italian tua German deine.

túa 1 , nf: tula, tulla Definition ispartzimentu in is terrenos, ortos e giardinos, tanti de terra, meda, ispartziu po dh'arare, po semenare (ma fintzes su tretu inter duos surcos in is terras aradas e assurcadas), una tenta manna, cun sa diferéntzia chi sa tenta si pigat trebballandho totu pínniga in su sensu de sa largaria (ca est istrinta), ma sa tula si trebballat andhandho e torrandho in su sensu de sa longària; si narat fintzes de orrugu de terra piticu semenau a ccn. cosa Synonyms e antonyms tenta / agliola, atuedha, pastera, tàula 1, taulare / pintana Idioms csn: bogare tula = sestare su terrinu de triballare; istallai sa tua = cumpartire sa terra a tulas faghindhe surcos; una t. manna = telone Sentences in d-una tula de fenu apo bidu una columba…◊ sas tulas de sos labores ◊ tandho in sa tula su semen maduru cumintzat cun sa destra a semenare (P.Mura)◊ beto su trigu in sa tula sestada, s'orzu e foràgiu, su linu, s'avena Surnames and Proverbs smb: Tula Etymon srd.

túas , agt, prn Definition agt. e prn. pl. f. de 2ˆ pers. sing. chi inditat possessu, apartenidura a tie Sentences ma no dh’ischis ca no mi praghet a mi che istichire in is cosas tuas? ◊ ti dhas torro cras is farrighingiadas tuas ◊ is crabas chi nci mucant a su corratzu nou ant a èssi is tuas ◊ in sas cosas tuas sos de fora non bi devent intrare nudha! 2. custas camisas sunt sas mias, cudhas sas tuas Translations French tes, les tiennes English your, yours Spanish tus Italian tue German deine.

tuatúmbaru , nm Definition foedhu de arrennegu, o tzacu, arrespondhendho chentza crabbu a s'àteru: tue a túmbaru (chi sias!).

tubaridúbari , nm Definition genias de erba: orchidea aresti Synonyms e antonyms casucotu Scientific Terminology rba, Anacamptis longicornu, Dactylorhiza maculata, Anacamptis morio.

tubbète, tubbèto , nm Definition genia de istugighedhu a bisura de tubbu, ma cun tapu a una parte, po meighina, dentifríciu o àteru.

tubbighédhu , nm Definition tubbu piticu, fine, tubbitu.

túbbu , nm Definition metallu o àteru materiale fatu a bisura de canna, tuvudu, a cundhutu de dhue pòdere passare aintru abba o àteru deasi / t. de iscapamentu = in is màchinas a motore a iscópiu, genia de tubbu chi serbit po che iscapare o bogare su fumu e àteros resídios a fora Etymon itl. Translations French tuyau English pipe Spanish tubo Italian tubo German Rohr.

tubè tibè

túbera , nf Definition in cassa manna (po cassare sirbones), su fàere in buidu, torrare chentza nudha.

tubítzu , nm Definition sa parte de apalas de sa conca, tra su tzugu e su cúcuru, fatu coment'e a fossu; sa cama de is giuales, su tretu, adatau, chi si ponet in gatzile de s'animale Synonyms e antonyms chelfija, cúcara, gassile 1, pistidhu, tidíngia / ttrs. tubetzu Scientific Terminology crn Etymon cdh. tupitzu.

túca , nf Definition su tucare, su essire, andhare a calecunu logu Synonyms e antonyms incaminada, tucada, tuchera / galania | ctr. torrada Idioms csn: fàghere t. = fàghere sa tucada, tucare, andai; pònneresi in t. = pònnere tràmunu, tramunàresi, bestíresi bene, pro essire Sentences oe est de tuca ◊ dadu no mi as s'adiu: a ue est custa tuca?! 2. oe si est postu in tuca Etymon srd. Translations French départ English start Spanish inicio Italian avvìo German Aufbruch.

tucàda , nf Definition su tucare, essire, andhare a calecunu logu, a fàere viàgiu / sa t. de Lolle, de s'àinu a paza = andhada chentza torrada, s'andhada de su fumu Synonyms e antonyms andada, essida, tuca | ctr. assuprida, bénnida, firmada, torrada Sentences arratza de tucada sa chi at fatu: no torrat prus!…◊ a sa tucada dae bidha fit tempus bonu, ma como si ch'est annuadu ◊ cales cussizos ti apo a dare prima de sa tucada, prima de sa dispedida? 2. at fatu sa tucada de s'àinu a paza Etymon srd. Translations French départ English start, departure Spanish salida Italian partènza, dipartita German Aufbruch, Abreise.

tucadògia tacadòza

tucàdu , pps: tucau Definition de tucare Synonyms e antonyms andau | ctr. beniu, torradu Translations French parti English left Spanish partido Italian partito German abgereist.