tugàre tocài 1
túghe túche
túgiu trúcu
tuglídu , pps, agt, nm: tulidu,
tullidu,
tulliu Definition
de tullire; nau de un'arremu, chi est retesu, cancarau, malu, no podet fàere fortza; nau de ccn., chi o chie portat un'arremu, o est in totu, irvàlitu, addoliau, malàidu / su tulliu de sa férula = sa chima, cabadhu de férula
Synonyms e antonyms
aggrauncidu,
baldadu 1,
baldu,
istropiadu,
rentesu,
tzemiau
2.
ogus iscaringiaus, ne is istérrias de cinixu aundi is làndiris tullius, cument'e pardaxus assentaus, acamant in s'umbra
3.
cun sa tua assisténtzia e divina vertude ant a tènnere sa salude sos tuglidos ◊ mira sos isconsolados, rimédia sos tuglidos!
4.
a piticos si faiaus su cadhu de canna o de tulliu, e de tulliu si faiat su carru po giogae
Etymon
spn.
tullido
Translations
French
paralytique
English
paralytic
Spanish
paralítico
Italian
paralìtico
German
gelähmt.
túgnu , nm, nf: tunna,
tunnio,
tunniu,
túnniu Definition
genia de erba chi no portat clorofilla, dhue ndh'at calidades bonas a papare e àteras toscosas / in su túnniu si podet distínghere: sa conca (agiummai sèmpere cucurúcia, lisa in pitzu, a tiras asuta), su tenaghe; túnniu de prade = cardulinu de padenti o cardulinu grogu, zenia de antunna groga a s'ala de fundhu, in colore de castanza subra, bona (itl. porcino, Boletus edulis)/ andhare a tunnio, tempus de tunnio = corrorinai, tempus chi essit su codrolinu
Synonyms e antonyms
antunna*,
cardulinu,
corrorinu,
cucumedhu,
tontonniu,
túvara 1
Scientific Terminology
rba, rbzc
Translations
French
champignon
English
mushroom
Spanish
hongo,
seta
Italian
fungo
German
Pilz.
túgulu , agt, nm Definition chi est a bisura de tubbu; grifone, túvulu Synonyms e antonyms túvulu* 1 Surnames and Proverbs smb: Tugulu.
túi túe
túidure trútini
tuínzu , nm Synonyms e antonyms farrogu, forrogadura, forrogóngiu, isforrogu.
tuíre , vrb Definition tuvire, istuvonare, forrogare comente faent is porcos cun su bruncu cricandho cosa Synonyms e antonyms corrovai, farrogai, fodichinare, iforrogare, sforrogonai Sentences sos sirvones sont tuindhe sas trempas de su monte ◊ cussu bivet tuindhe in sos muntonarzos chei sos porcos!
túis túe
tuíu , pps, agt Definition de tuire 2. una murena púdida de grodho, che a issu matessi tuia dae su sorde, lu mundhait in carcanzos.
túja , nf Definition duas arratzas de cipréssiu burdu, genia de linna modhe e toscosa Scientific Terminology mtm, Thuja occidentalis, Platycladus orientalis.
túju trúcu
túla túa 1
tulàre , vrb: atulare* Definition su sestare, semenare o fàere is tulas; fàere surcos in mesu de is terras prenas po ndhe bogare is abbas a tropu: abbarrat sa terra coment'e fata a tulas Synonyms e antonyms abbarzare, assulcai.
tulàtzu , nm: turatzu Definition s'ispiga de su moriscu: gurdone de triguíndia o pipiedha de cixiniau / t. de nie = tàpile mannu de froca Synonyms e antonyms burrichedhu, cozorotu, cucuta, pannucra, trúturi 1, tutuàciu 2. comintzeit a fiocare… onzi turatzu de nie mannu cantu a mie! Scientific Terminology rbr Etymon srd.
tulbàta , nf Synonyms e antonyms colbata.
tulbíu , nm Definition istrégiu mannu de ortigu po pònnere sa farra impastada a pesare (aghedare) Scientific Terminology stz.
tulèdha toèdha