achinnadúra , nf: acinniadura Definizione su acinniai, su tzantzigare Sinonimi e contrari acínniu, bantzicadura, intzàntzinu, nannicadorju, santziadura, santziamentu.
achinnàe , vrb: acinnai, acinniai Definizione tontonare, mòvere s'acinnedhu po dormire su pipiu / fune po a. = bantzigallella, santzainedha Sinonimi e contrari bantzicare, chigliare, lachedhare, sansiae, tzantziare Frasi acínnia su pipiu! Etimo srd.
achintàre , vrb: chintare Definizione
pigare a unu cun is bratzos betaos a su chintzu, acapiare a su chintzu, inghiriare coment’e carragiandho; acapiare bestimentu in chintzu
Sinonimi e contrari
achintorzare,
achintzulare,
chígnere,
inchintare
Frasi
su sole in fogu achintat sas marinas a s'interighinada, atesu atesu ◊ limbas rujas achintant sas aeras e su sole est unu chísciu de fogu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ceindre,
enrouler
Inglese
to fasten round,
to wrap (up)
Spagnolo
ceñir,
envolver
Italiano
cìngere,
avvòlgere
Tedesco
umfassen,
umgürten.
achintorzàre , vrb Definizione pònnere sa chintorza, su chintórgiu in chintzu, inghiriare cun css. cosa coment’e acapiandho Sinonimi e contrari achintare, atzintare, inchínghere 2. su dolore achintorzat sa terra de cussa zente in gherra Etimo srd.
achintzàre achintàre
achintzuladúra , nf Definizione su achintzulare, su arrangiare in chintzu unu bestimentu bestiu, postu Etimo srd.
achintzulàre , vrb Definizione acapiare o agiustare su bestimentu in chintzu, bestindhosi Sinonimi e contrari achintare Etimo srd.
achipagiài , vrb: echipazare Definizione
pònnere, giare o pigare echipàgiu, provista chi podet serbire
Sinonimi e contrari
atratzai,
fornire
Traduzioni
Francese
équiper
Inglese
to equip
Spagnolo
equipar,
proveer
Italiano
equipaggiare
Tedesco
ausrüsten,
bemannen.
achipàgiu , nm: acupàgiu,
echipàgiu* Definizione
is trastos, is ainas chi serbint a unu logu, a unu trebballu (ma fintzes sa pannamenta, is trastos de una domo, de una persona); cosas de papare chi si leant aifatu candho si andhat a unu logu; is personas o professionistas de unu mezu (es. aeroplanu, nave) chi dhu contivígiant candho est viagiandho
Sinonimi e contrari
argusione,
asciugàriu,
fronimentu,
provista,
recatu,
spúglia
3.
est andhada male sa barca cun totu s'acupàgiu
Traduzioni
Francese
équipement
Inglese
equipment
Spagnolo
equipo,
equipaje,
tripulación
Italiano
equipaggiaménto,
equipàggio
Tedesco
Ausrüstung,
Bemannung.
achipè , avb Definizione a peis fadhios: si narat de una manera de troboire (archilare) un'animale acapiandhodhi cun sa trobedha duos cambúcios, unu de unu pei de ananti e s'àteru de apalas e de s'àteru fiancu 2. cantos, in tàulas de dolu, achipè aschilados, dae sa nàschida los alenat sa sorte vile (A.Porcheddu) Etimo srd.
achipidòre , agt Definizione chi achipit, faet impresse Etimo srd.
achipidúra , nf Definizione su achipire Etimo srd.
achipíre, achipíri , vrb Definizione
fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus
Sinonimi e contrari
achivire,
aciviri,
acodie
Modi di dire
csn:
a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri
Frasi
chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu
2.
chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia
Etimo
itl.
accivire
Traduzioni
Francese
faire vite,
travailler efficacement
Inglese
to get through a big piece of work,
to work with efficacy
Spagnolo
despachar
Italiano
sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo,
lavorare con efficàcia
Tedesco
leisten,
schaffen.
achipúdha achepúdha
achirdinàdu , pps, agt: acidrinau Definizione
de achirdinare, acidrinai; fatu chídrinu, tostau, téteru
Sinonimi e contrari
círdinu,
téteru
2.
chi dhi fiat cabau unu de cussus tronus tzacarrosus dh'iant agatada morta e acidrinada
Traduzioni
Francese
engourdi
Inglese
stiff
Spagnolo
rígido
Italiano
irrigidito
Tedesco
steif.
achirdinàe, achirdinàre , vrb: acidrianai,
acidrinae,
acidrinai,
acirdinai,
chirdinare Definizione
fàere chídrinu, téteru, tostau (fintzes faendho fortza, po dolore)
Sinonimi e contrari
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Frasi
a mimi cras mi agatant acidrinau, aici ispollincu e cun custu frius ◊ s'àinu acostit su runcu a s'abba, ma apenas aperit sas larvas achírdinat sas urigas e no bufat! ◊ su mortu si fiat acirdinau, giai fridu ◊ est a dolori de istògumu e parit morendi de cumenti si acírdinat!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir,
se raidir
Inglese
to stiffen
Spagnolo
endurecer
Italiano
irrigidire
Tedesco
steif werden.
achiribbòe achibbòe
achirídu , pps Definizione de achirire 2. babbos, fizos, richesas achiridas, totu ant a èssere mortales feridas ◊ andhat male su bene achiridu.
achiríre , vrb Sinonimi e contrari acarire 1.
achiríre 1, achiríri acheríre