afocàre 1 , vrb: afogai Definizione abbruxare sa malesa in is terras innanti de dhas arare Sinonimi e contrari afocazare Frasi nosatrus massajus puru teneus su vítziu de afogai is terras po dhas preparai a s'aríngiu pentzendi fintzas chi su cinisu serbat (J.Murgia) Etimo srd.
afocàu , pps, agt Definizione de afocare Frasi ch'est mortu afogadu in su riu.
afocazàda , nf: afoghizada Definizione su afocazare, abbruxare, pònnere fogu Etimo srd.
afocazadòre , agt, nm: afoghizadore Definizione
chi o chie istat ponendho fogos, abbruxandho
Sinonimi e contrari
brujadore,
fogheri,
tacaocos
Frasi
s'afoghizadore sighit sas undhas de su fogu tentu e pómpiat sos chi morint in dolore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
incendiaire,
pyromane
Inglese
pyromaniac
Spagnolo
pirómano,
incendiario
Italiano
piròmane,
incendiàrio
Tedesco
Brandstifter.
afocazadúra , nf Definizione su afocazare Etimo srd.
afocazàre , vrb: afochizare,
afoghigiai,
afoghigliai,
afoghizare,
foghitzare Definizione
abbruxare, pònnere fogu fatuvatu, in medas tretos abbruxandho malesa po illimpiare is terrenos (po no fàere dannu unu fogu fuiu), o apostadamente po fàere male; iscallentare meda
Sinonimi e contrari
abbrugiai,
achighinare,
afogae,
infogai,
sfoghigiai
Frasi
custu suelzu est totu afoghizadu, fràzigu e pienu de niedhore ◊ za la tenent sa berza, afoghizendhe donzi istiu!…◊ mira chi tue etotu ti afoghizas sas alas! ◊ pro fàchere sa carchina poniant a còchere petra bianca bàtoro dies e bàtoro notes sèmpere afochizandhe ◊ si depeus afoghigliai po limpiai tocat a donai crobba de no fai dannu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
incendier
Inglese
to set on fire
Spagnolo
incendiar,
pegar fuego
Italiano
incendiare
Tedesco
anzünden,
verbrennen.
afochilàre , vrb Definizione fàere su fogu, coghinare in su foghile, in sa forredha, abbruxare Sinonimi e contrari foghilalzare Etimo srd.
afochínzu , nm Definizione coment'e carda, pelea manna Sinonimi e contrari arrebbentu, bataria, cària, ismunziada, mugna Etimo srd.
afochissàu , agt: afocossadu Definizione nau de ccn., chi est agiagarau, impressiu, afariau cuncordandho faina cun lestresa Sinonimi e contrari agiagarau, salarzadu | ctr. pàsidu, séliu, trancuillu Frasi unu pradintzone dischente est afocossadu cun d-unu fozu imboligadu e ligadu (A.M.Pala)◊ su pitzocu s'iscampieit in su zannile maicantu afochissau, coment'e ómine chi fit batindhe contu nou dae su cuile: difatis aiant arrestau sos fizos de su mere Etimo srd.
afochízu , nm: afoghígiu,
afoghizu Definizione
is pagamentos chi betant is amministratziones (Comunu, Istadu); su pònnere fogos, abbruxamentu; disígiu de fémina, de ómine, de mascu, budhidore fintzes de male, tzacu
Sinonimi e contrari
fogagi,
pagamenta
/
cdh. fuchizamentu
/
fogu
/
ampuadura,
imbritziolu,
insuamentu
/
arrabiori
Frasi
mabadita s'ora chi mi seu fatu braberi: mancu su dinai de s'afoghígiu ndi essit! ◊ dhi funt arribbaus is avisus de pagamentu, is billetus de s'afoghígiu ◊ devo pagare s'afoghizu betzu e nou
2.
oe sas feras no sunt timindhe sas temporadas, ma s'afoghizu chi faghet sa zente
3.
cun s'afoghígiu, is mascus non si podiant tratenni de isfogai s'istintu ◊ sa picioca dh'iat fatu disigiai e po afoghígiu de sànguni una pampada de fogu dh'iat fertu de suncuna ◊ s'intendiat un'afoghígiu in sa camba e dhi beniat gana de s'iscrafi ◊ ti apu oféndiu, ma dèu puru unu pagu de afoghígiu a conca dh’apu portau!◊ si boliant pasiai líbberus de s'afoghígiu de sa dí de sa coja ◊ funt benendimí is afoghígius de su nervosu abetendi custu dotori!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
paiement,
taxe
Inglese
tax
Spagnolo
tributos,
impuestos,
el pegar fuego,
deseo sexual
Italiano
tributo
Tedesco
Zahlung,
Steuer,
Gebühr.
afocónzu , nm Sinonimi e contrari afocamentu, afocu.
afocossàda , nf Definizione su èssere afocossados, faidura cun afannu, múngia Sinonimi e contrari afocossu, assulurjada Etimo srd.
afocossàdu afochissàu
afocóssu , nm Definizione su èssere afocossados Sinonimi e contrari afocossada, salarzada, presse Frasi za bi at ora, no ti lees afocossu! ◊ cussu gosu retumbit in su petus e ponet sa punna e s’afocossu in su fàghere.
afocósu , agt: afogosu Definizione
chi no lassat torrare àlidu, chi segat s'àlidu, nau de tempus bascosu
Sinonimi e contrari
alluposu
Frasi
fit una die afocosa de agustu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
étouffant
Inglese
choking
Spagnolo
sofocante,
bochornoso
Italiano
soffocante
Tedesco
erstickend.
afócu , nm: afogu Definizione
su afogare, su pàrrere allupandho; ària budhia e úmida, fintzes de logu serrau ue dhue at gente meda, chi no faet a respirare, chi segat s'àlidu, chi paret de si allupare; fintzes dificurtade manna
Sinonimi e contrari
acalamamentu,
acamu,
afandha,
allupamentu,
allupori,
arragu,
assúpidu,
rebbatu
2.
ite afogu chi che at in custu logu serradu prenu de zente! ◊ ndh'ingurtint de afocu, cochendhe sa carchina!…
3.
candho unu si agatat in grandhe afogu menzus chi pedat azudu!◊ cantas bortas mi paro in afocos de s'ànima!…
Etimo
srd
Traduzioni
Francese
étouffement
Inglese
choking
Spagnolo
ahogo
Italiano
soffocaménto
Tedesco
Ersticken,
Erstickung
afoderàre , vrb: foderare Sinonimi e contrari afuntènnere, apoderae.
afodhàre , vrb Definizione nau de bestimentu, fàere a fodhe, illargare a meda po difetu de s'orrobba; nau de ccn. po comente respirat, assupare cun pagu isfortzu, immarrire po pagu Sinonimi e contrari ilfodhonare, sciadhonai, sciodhai / afandhare, assupai Etimo srd.
afodhiàre , vrb Definizione istare a afódhios, a sulidadas, coment'e surbandho, fintzes a murrúngiu po cosa chi giaet ifadu Sinonimi e contrari isufulare, rusciare, surbilare Frasi sa màchina de su trenu in sa pigada afódhiat e in sa falada li torrat s'alenu Etimo srd.