A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

afocàre 1 , vrb: afogai Definitzione abbruxare sa malesa in is terras innanti de dhas arare Sinònimos e contràrios afocazare Frases nosatrus massajus puru teneus su vítziu de afogai is terras po dhas preparai a s'aríngiu pentzendi fintzas chi su cinisu serbat (J.Murgia) Ètimu srd.

afocàu , pps, agt Definitzione de afocare Frases ch'est mortu afogadu in su riu.

afocazàda , nf: afoghizada Definitzione su afocazare, abbruxare, pònnere fogu Ètimu srd.

afocazadòre , agt, nm: afoghizadore Definitzione chi o chie istat ponendho fogos, abbruxandho Sinònimos e contràrios brujadore, fogheri, tacaocos Frases s'afoghizadore sighit sas undhas de su fogu tentu e pómpiat sos chi morint in dolore Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu incendiaire, pyromane Ingresu pyromaniac Ispagnolu pirómano, incendiario Italianu piròmane, incendiàrio Tedescu Brandstifter.

afocazadúra , nf Definitzione su afocazare Ètimu srd.

afocazàre , vrb: afochizare, afoghigiai, afoghigliai, afoghizare, foghitzare Definitzione abbruxare, pònnere fogu fatuvatu, in medas tretos abbruxandho malesa po illimpiare is terrenos (po no fàere dannu unu fogu fuiu), o apostadamente po fàere male; iscallentare meda Sinònimos e contràrios abbrugiai, achighinare, afogae, infogai, sfoghigiai Frases custu suelzu est totu afoghizadu, fràzigu e pienu de niedhore ◊ za la tenent sa berza, afoghizendhe donzi istiu!…◊ mira chi tue etotu ti afoghizas sas alas! ◊ pro fàchere sa carchina poniant a còchere petra bianca bàtoro dies e bàtoro notes sèmpere afochizandhe ◊ si depeus afoghigliai po limpiai tocat a donai crobba de no fai dannu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu incendier Ingresu to set on fire Ispagnolu incendiar, pegar fuego Italianu incendiare Tedescu anzünden, verbrennen.

afochilàre , vrb Definitzione fàere su fogu, coghinare in su foghile, in sa forredha, abbruxare Sinònimos e contràrios foghilalzare Ètimu srd.

afochínzu , nm Definitzione coment'e carda, pelea manna Sinònimos e contràrios arrebbentu, bataria, cària, ismunziada, mugna Ètimu srd.

afochissàu , agt: afocossadu Definitzione nau de ccn., chi est agiagarau, impressiu, afariau cuncordandho faina cun lestresa Sinònimos e contràrios agiagarau, salarzadu | ctr. pàsidu, séliu, trancuillu Frases unu pradintzone dischente est afocossadu cun d-unu fozu imboligadu e ligadu (A.M.Pala)◊ su pitzocu s'iscampieit in su zannile maicantu afochissau, coment'e ómine chi fit batindhe contu nou dae su cuile: difatis aiant arrestau sos fizos de su mere Ètimu srd.

afochízu , nm: afoghígiu, afoghizu Definitzione is pagamentos chi betant is amministratziones (Comunu, Istadu); su pònnere fogos, abbruxamentu; disígiu de fémina, de ómine, de mascu, budhidore fintzes de male, tzacu Sinònimos e contràrios fogagi, pagamenta / cdh. fuchizamentu / fogu / ampuadura, imbritziolu, insuamentu / arrabiori Frases mabadita s'ora chi mi seu fatu braberi: mancu su dinai de s'afoghígiu ndi essit! ◊ dhi funt arribbaus is avisus de pagamentu, is billetus de s'afoghígiu ◊ devo pagare s'afoghizu betzu e nou 2. oe sas feras no sunt timindhe sas temporadas, ma s'afoghizu chi faghet sa zente 3. cun s'afoghígiu, is mascus non si podiant tratenni de isfogai s'istintu ◊ sa picioca dh'iat fatu disigiai e po afoghígiu de sànguni una pampada de fogu dh'iat fertu de suncuna ◊ s'intendiat un'afoghígiu in sa camba e dhi beniat gana de s'iscrafi ◊ ti apu oféndiu, ma dèu puru unu pagu de afoghígiu a conca dh’apu portau!◊ si boliant pasiai líbberus de s'afoghígiu de sa dí de sa coja ◊ funt benendimí is afoghígius de su nervosu abetendi custu dotori! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu paiement, taxe Ingresu tax Ispagnolu tributos, impuestos, el pegar fuego, deseo sexual Italianu tributo Tedescu Zahlung, Steuer, Gebühr.

afocónzu , nm Sinònimos e contràrios afocamentu, afocu.

afocossàda , nf Definitzione su èssere afocossados, faidura cun afannu, múngia Sinònimos e contràrios afocossu, assulurjada Ètimu srd.

afocossàdu afochissàu

afocóssu , nm Definitzione su èssere afocossados Sinònimos e contràrios afocossada, salarzada, presse Frases za bi at ora, no ti lees afocossu! ◊ cussu gosu retumbit in su petus e ponet sa punna e s’afocossu in su fàghere.

afocósu , agt: afogosu Definitzione chi no lassat torrare àlidu, chi segat s'àlidu, nau de tempus bascosu Sinònimos e contràrios alluposu Frases fit una die afocosa de agustu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu étouffant Ingresu choking Ispagnolu sofocante, bochornoso Italianu soffocante Tedescu erstickend.

afócu , nm: afogu Definitzione su afogare, su pàrrere allupandho; ària budhia e úmida, fintzes de logu serrau ue dhue at gente meda, chi no faet a respirare, chi segat s'àlidu, chi paret de si allupare; fintzes dificurtade manna Sinònimos e contràrios acalamamentu, acamu, afandha, allupamentu, allupori, arragu, assúpidu, rebbatu 2. ite afogu chi che at in custu logu serradu prenu de zente! ◊ ndh'ingurtint de afocu, cochendhe sa carchina!… 3. candho unu si agatat in grandhe afogu menzus chi pedat azudu!◊ cantas bortas mi paro in afocos de s'ànima!… Ètimu srd Tradutziones Frantzesu étouffement Ingresu choking Ispagnolu ahogo Italianu soffocaménto Tedescu Ersticken, Erstickung

afoderàre , vrb: foderare Sinònimos e contràrios afuntènnere, apoderae.

afodhàre , vrb Definitzione nau de bestimentu, fàere a fodhe, illargare a meda po difetu de s'orrobba; nau de ccn. po comente respirat, assupare cun pagu isfortzu, immarrire po pagu Sinònimos e contràrios ilfodhonare, sciadhonai, sciodhai / afandhare, assupai Ètimu srd.

afodhiàre , vrb Definitzione istare a afódhios, a sulidadas, coment'e surbandho, fintzes a murrúngiu po cosa chi giaet ifadu Sinònimos e contràrios isufulare, rusciare, surbilare Frases sa màchina de su trenu in sa pigada afódhiat e in sa falada li torrat s'alenu Ètimu srd.

afódhiu , nm Definitzione genia de suladura, surbada, fintzes a murrúngiu po ifadu Sinònimos e contràrios búfida, isúfiu Ètimu srd.