ampriòi , nm Definizione su èssere ampru, largu, nau de is cosas, de su logu Sinonimi e contrari amplària, amplesa, amprura, lalghesa, lalgura, largària.
amprósu amplósu
àmpru àmparu
amprúa , nf: ampua 1 Definizione una genia de orrobba, de tela / laras de a. = de coradhu, arrúbias Frasi apo téssidu prammu e mesu de amprua ◊ una mata de rosa bocat frore de amprua… ◊ si li est fata sa cara che a s'amprua Terminologia scientifica ts Etimo ctl. filampua.
amprudhiàre , vrb rfl Definizione
essire a primma, su si ofèndhere
Sinonimi e contrari
abbrodhiare*,
abbrufulai,
abbudhai,
abbuscinare,
acasidhare,
annicare,
atrafudhai,
pirmare,
pudhare 1
| ctr.
cuntentai,
prexai
2.
seo amprudhiada po cumente as tratau a tzia mia!
Traduzioni
Francese
faire la moue,
bouder
Inglese
to sulk
Spagnolo
enfurruñarse
Italiano
imbronciarsi
Tedesco
schmollen.
amprúra, àmprura , nf Definizione
su èssere ampru, logu ampru, largu meda: is ampruras de su mare, de s'aera
Sinonimi e contrari
amplària,
amprioi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
étandue
Inglese
roomyness
Spagnolo
espaciosidad
Italiano
spaziosità
Tedesco
Weite.
ampúa , nf Definizione
disígiu arrabiau de fémina (o de ómine), de mascu
Sinonimi e contrari
debusia,
lusca,
sua 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
volupté,
luxure
Inglese
sensual pleasure
Spagnolo
voluptuosidad,
lujuria
Italiano
voluttà,
libìdine
Tedesco
Wollust,
Lüsternheit.
ampúa 1 amprúa
ampuàda , nf: ampulada Definizione
su artziare, andhare a in artu; logu chi faet andhandho e artziandho, faendhosi prus artu; cambiamentu chi faet sa persona candho creschendho cumènciat a tènnere disígiu de fémina (o de ómine), lompimentu o cumpridura sessuale
Sinonimi e contrari
alciada,
altzadòglia,
ficada,
muntada,
picada,
pigadorza,
pontinsusu,
pugiada
| ctr.
cabada,
falada
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
montée
Inglese
slope
Spagnolo
subida
Italiano
salita
Tedesco
Aufstieg.
ampuadòre , agt Definizione
chi dhi praghet in manera esagerada a cobèrrere
Sinonimi e contrari
budheri,
coallutu,
culeri,
pissineri,
tzurrosu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
libidineux,
voluptueux
Inglese
lecherous
Spagnolo
libidinoso
Italiano
libidinóso,
voluttuóso
Tedesco
lüstern,
wollustig.
ampuadúra , nf Definizione
su èssere inganios a fémina (o a ómine)
Sinonimi e contrari
arretamentu,
ingrillimentu,
insoadura,
insuamentu,
lusca,
sciovadura,
suacione
/
cdh. cammariola
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
concupiscence
Inglese
concupiscence
Spagnolo
concupiscencia
Italiano
concupiscènza
Tedesco
Lüsternheit.
ampuài, ampuàre ampiài
ampuàre 1 , vrb Definizione
cumprire is capacidades sessuales, cosa chi lompet a fúrriu de is tréighi, batórdighi annos (dipendhet de s'unu a s'àteru) candho a sa fémina dhi cumènciant a crèschere is titas, mascu e fémina comènciant a impilire in s'oru de sa natura (a s'ómine dhi essit sa braba puru e cumènciat a bogare)
Sinonimi e contrari
aputzare
Frasi
su pisedhu est cumintzandhe a ampuare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mûrir sexuellement
Inglese
to mature
Spagnolo
alcanzar la madurez sexual
Italiano
maturare sessualménte
Tedesco
reifen.
ampuàu , pps Definizione de ampuai, -are; fintzes chi est prantau 2. margiani est a coa ampuada.
ampúdha , nf, nm: ampulla,
ampullu Definizione
genia de istrégiu (de imbidru, de plàstica) de calecunu litru: largu in bàsciu, in su fundhu, sa parte de pitzu est a bisura de imbudu covecau, sèmpere prus istrinta fintzes a sa buca (dhue ndh'at chi funt totue paríviles e s'impiticant totinduna in s'oru de sa buca); genia de bubburuca prena de abbadúgia chi si faet in sa pedhe abbruxada / partes de un'ampudha: su fundhu, is costaos, su tzugu o tuturigu, sa buca; min. ampudhita, ampullita, ampullitedha / un'ampulla irguzada = istrugada, chi dhi ammancat su tuturigu, a tzugu segau
Sinonimi e contrari
àmbula,
impudha
/
bobbollonca,
fiodha
Frasi
sunt bufendhe su binu in su conzu sentza chircare ne ampulla e ne tatza! ◊ mamma, pongat sa mesa, sa tialla e s'ampudha! ◊ apu agatau cust'ampudha, prena: is atras funt buidas ◊ cherjo amigos cuntentos irboidendhe tassas e ampullas ◊ s'intendhet su fiagu de su binu travasadu in ampullos
2.
innantis de si fàghere su callu si faghet s'ampudha prena de abbaduza
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
ampulla
Traduzioni
Francese
bouteille
Inglese
bottle
Spagnolo
botella
Italiano
bottìglia
Tedesco
Flasche.
ampudhíta, ampudhítu , nf, nm: ampullita Definizione
min. de ampudha, ampulla minoredha, chi leat pagu (a pònnere profumos, campiones de licores, o àteru)/ min. ampudhitedhu
Sinonimi e contrari
ambuledha,
ambulita,
ampulledha,
butigliedhu,
flacone
Frasi
ci no arreiant abba in buca no arrenesciant a prènnere s’ampudhitu
Traduzioni
Francese
petite bouteille
Inglese
small bottle
Spagnolo
ampolla
Italiano
bottigliètta
Tedesco
Fläschchen.
ampuecàla , nf Sinonimi e contrari alcialivala, pighefala Frasi no tenia gana de abarrai fadendi s'ampuecala in sa passillada Etimo srd.
àmpula àmbula
ampulacàrru , nm Sinonimi e contrari bantzicallera, bantzigannella, sanciainedha Terminologia scientifica ggs Etimo srd.
ampulacélu , nm Definizione giogu chi si faet a su pipiu piticu pesandhodhu in artu iscapu e aguantandhodhu comente cumènciat a calare Terminologia scientifica ggs Etimo srd.