antivàzu antavàgiu
antòlla , nf: atolla, tolla Definizione istrégiu mannu de làuna a pònnere su late o fintzes àteru Sinonimi e contrari bote, lamedha Frasi bai e betimí un'àtera atolla po su lati! 2. teniat un'antolla de cracina chi iat comprau po imbrachinai (M.A.Cappai) Terminologia scientifica stz.
antología, antolozía , nf Definizione
nau de iscritos (mescamente de literadura), libbru, arregorta fata a iscéberu, isceberandho is méngius, prus bellos, o a dónnia modu cun calecunu critériu
Traduzioni
Francese
anthologie
Inglese
anthology
Spagnolo
antología
Italiano
antologìa
Tedesco
Anthologie.
Antóni , nm Definizione númene de ómine (de fémina -a, -ia)/ fogu de Sant'A. = genia de maladia, essidura orrúbia in sa pedhe, chi faet a dolidura e a iscrafíngiu Cognomi e Proverbi smb: Antona, Antoni, Antonia.
Antoníca , nf Definizione númene de fémina (de ómine -u).
antonomàsia , nf Definizione
manera de nàrrere, po a. = bolendho nàrrere chi, cun cussu númene comunu chi unu at nau, si bolet inditare cussu e solu cussu númene personale, est númene comunu impreau in parte de unu númene personale po sa fama chi tenet: es. Sa Bidha (Saídha) in su Sulcis est Sant'Antiogu, po comente in is séculos passaos fut abbitada (pagu) custa regione de sa Sardigna
Traduzioni
Francese
antonomase
Inglese
antonomasia
Spagnolo
antonomasia
Italiano
antonomàsia
Tedesco
Antonomasie.
antòras , avb Definizione
un'iscuta a como, pag'ora innanti
Sinonimi e contrari
comogomo,
issara,
tandhodandho
Frasi
gei no as a fai cumenti as fatu antoras cun s’ollu de rícinu?!
Traduzioni
Francese
juste avant,
je viens de…
Inglese
a short time ago
Spagnolo
hace poco
Italiano
poco fà
Tedesco
eben.
antòri , nm Definizione arrancu e sabore / no dhoi at ni sabori e ni a. = ne cabu e ne coa, ni conca e ni peis Sinonimi e contrari fracu Frasi innantis de friri is tzípulas, un'arrogu de pani fatu friri in s'ollestincu ndi pigat s'antori.
antracíte , nf Definizione
una calidade de crabone fóssile calurosu meda po su carbóniu meda (95%) chi portat
Traduzioni
Francese
anthracite
Inglese
anthracite
Spagnolo
antracita
Italiano
antracite
Tedesco
Anthrazit.
antrecòro, antrecòru, antricòre antecòru
antropología , nf Definizione isciéntzia chi istúdiat sa gente (de su gr. àntropos = ómine).
àntru àntaru
antrúxu , nm: anturxu,
anturzu,
antuzu,
aturzu Definizione
bentruxu murru, untúrgiu, genia de pigione mannu, papadore de petza, chi si betat a is pegos mortos: faet abbitu in is montes de su Gennargentu e de Bosa
Sinonimi e contrari
bentruxu,
guntorzu*,
intruxu,
pedhuris
Frasi
un'aturzu fammiu papàndhesi su tziu
Terminologia scientifica
pzn, gyps fulvus
Traduzioni
Francese
vautour
Inglese
vulture
Spagnolo
buitre
Italiano
grifóne
Tedesco
Gänsegeier.
antúa , nf: antzua 1 Definizione
múngia, pelea meda faendho trebballu grae, o fintzes surra de cropos
Sinonimi e contrari
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
pistapone,
podha,
rebbatu,
tzumba
/
banzu,
surra
Frasi
za l'at leada s'antzua carrendhe a codhu totu cussa preda!…◊ si no faghes a bonu ti dao antua! ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dana, de imbetzare mi benit sa gana
Traduzioni
Francese
coups (de baton),
tourment
Inglese
setback,
travail
Spagnolo
paliza
Italiano
batòsta,
travàglio
Tedesco
Schlag,
Sorge.
antúnna , nf, nm: antunnu Definizione
pan'e corra, genia de erba (upm) chi no portat clorofilla: dhue at calidades, de is chi faent mannas, bonas a papare, àteras toscosas fintzes de fàere mòrrere; faet po su prus unu cambu grussu e curtzu (tanaxi) cun sa conca (o capedhu) cucurúcia a bisura de paracu apertu o de campana, a prupa grussa, lisa in pitzu, coment'e a tiras fines asuta, e in tempus de abba creschet prus che àteru in sa linna morta: dhue at calidades chi dhas coltivant
Sinonimi e contrari
bulí,
cantunna,
cardolinu,
corrorinu,
cucumedhu,
feurratzu,
tontonniu,
tugnu,
túvara 1
Frasi
ocannu s'antunna che fit a irvarriadura, inoghe ◊ che fimus in antunna ma no ndh'amus àpidu
Terminologia scientifica
rba, rbzc
Traduzioni
Francese
champignon
Inglese
mushroom
Spagnolo
hongo,
seta
Italiano
fungo
Tedesco
Pilz.
antunnaèra , nf Definizione
una de is calidades prus méngius de codrolinu: cardulinu biancu, de petza, tugnu biancu
Sinonimi e contrari
cardulinubbonu,
corrorinebetza,
cardulinueru
Terminologia scientifica
atn, pleurotus eryngii
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pleurote du panicaut
Inglese
king trumpet mushroom
Spagnolo
seta de cardo
Italiano
cardarèllo
Tedesco
Braune Kräuter-Seitling.
antunnàrzu , nm Definizione logu inue faet o faent su codrolinu; fintzes cricadore de codrolinu Sinonimi e contrari tunniarju Etimo srd.
antúnnu antúnna
anturía , nf: unturia Definizione sa calidade de s’untúrgiu, su èssere o fàere coment'e is untúrgios; is pigionedhos de is untúrgios e de àteros animales papadores de petza, totu is pigiones papadores de petza Sinonimi e contrari gunturia Frasi chi s'ispacit s'anturia! 2. ses ispeigaxu prus de s'anturia: de sa genti onesta no dexis infatu! (F.Pischedda)
ànturu àntaru