antivàzu antavàgiu
antòlla , nf: atolla, tolla Definitzione istrégiu mannu de làuna a pònnere su late o fintzes àteru Sinònimos e contràrios bote, lamedha Frases bai e betimí un'àtera atolla po su lati! 2. teniat un'antolla de cracina chi iat comprau po imbrachinai (M.A.Cappai) Terminologia iscientìfica stz.
antología, antolozía , nf Definitzione
nau de iscritos (mescamente de literadura), libbru, arregorta fata a iscéberu, isceberandho is méngius, prus bellos, o a dónnia modu cun calecunu critériu
Tradutziones
Frantzesu
anthologie
Ingresu
anthology
Ispagnolu
antología
Italianu
antologìa
Tedescu
Anthologie.
Antóni , nm Definitzione númene de ómine (de fémina -a, -ia)/ fogu de Sant'A. = genia de maladia, essidura orrúbia in sa pedhe, chi faet a dolidura e a iscrafíngiu Sambenados e Provèrbios smb: Antona, Antoni, Antonia.
Antoníca , nf Definitzione númene de fémina (de ómine -u).
antonomàsia , nf Definitzione
manera de nàrrere, po a. = bolendho nàrrere chi, cun cussu númene comunu chi unu at nau, si bolet inditare cussu e solu cussu númene personale, est númene comunu impreau in parte de unu númene personale po sa fama chi tenet: es. Sa Bidha (Saídha) in su Sulcis est Sant'Antiogu, po comente in is séculos passaos fut abbitada (pagu) custa regione de sa Sardigna
Tradutziones
Frantzesu
antonomase
Ingresu
antonomasia
Ispagnolu
antonomasia
Italianu
antonomàsia
Tedescu
Antonomasie.
antòras , avb Definitzione
un'iscuta a como, pag'ora innanti
Sinònimos e contràrios
comogomo,
issara,
tandhodandho
Frases
gei no as a fai cumenti as fatu antoras cun s’ollu de rícinu?!
Tradutziones
Frantzesu
juste avant,
je viens de…
Ingresu
a short time ago
Ispagnolu
hace poco
Italianu
poco fà
Tedescu
eben.
antòri , nm Definitzione arrancu e sabore / no dhoi at ni sabori e ni a. = ne cabu e ne coa, ni conca e ni peis Sinònimos e contràrios fracu Frases innantis de friri is tzípulas, un'arrogu de pani fatu friri in s'ollestincu ndi pigat s'antori.
antracíte , nf Definitzione
una calidade de crabone fóssile calurosu meda po su carbóniu meda (95%) chi portat
Tradutziones
Frantzesu
anthracite
Ingresu
anthracite
Ispagnolu
antracita
Italianu
antracite
Tedescu
Anthrazit.
antrecòro, antrecòru, antricòre antecòru
antropología , nf Definitzione isciéntzia chi istúdiat sa gente (de su gr. àntropos = ómine).
àntru àntaru
antrúxu , nm: anturxu,
anturzu,
antuzu,
aturzu Definitzione
bentruxu murru, untúrgiu, genia de pigione mannu, papadore de petza, chi si betat a is pegos mortos: faet abbitu in is montes de su Gennargentu e de Bosa
Sinònimos e contràrios
bentruxu,
guntorzu*,
intruxu,
pedhuris
Frases
un'aturzu fammiu papàndhesi su tziu
Terminologia iscientìfica
pzn, gyps fulvus
Tradutziones
Frantzesu
vautour
Ingresu
vulture
Ispagnolu
buitre
Italianu
grifóne
Tedescu
Gänsegeier.
antúa , nf: antzua 1 Definitzione
múngia, pelea meda faendho trebballu grae, o fintzes surra de cropos
Sinònimos e contràrios
cadha,
cària,
cumbata,
impodha,
inzotu,
istimpida,
istripa 1,
matana,
mugna,
pistapone,
podha,
rebbatu,
tzumba
/
banzu,
surra
Frases
za l'at leada s'antzua carrendhe a codhu totu cussa preda!…◊ si no faghes a bonu ti dao antua! ◊ giaghi est tanta s'antua chi mi dana, de imbetzare mi benit sa gana
Tradutziones
Frantzesu
coups (de baton),
tourment
Ingresu
setback,
travail
Ispagnolu
paliza
Italianu
batòsta,
travàglio
Tedescu
Schlag,
Sorge.
antúnna , nf, nm: antunnu Definitzione
pan'e corra, genia de erba (upm) chi no portat clorofilla: dhue at calidades, de is chi faent mannas, bonas a papare, àteras toscosas fintzes de fàere mòrrere; faet po su prus unu cambu grussu e curtzu (tanaxi) cun sa conca (o capedhu) cucurúcia a bisura de paracu apertu o de campana, a prupa grussa, lisa in pitzu, coment'e a tiras fines asuta, e in tempus de abba creschet prus che àteru in sa linna morta: dhue at calidades chi dhas coltivant
Sinònimos e contràrios
bulí,
cantunna,
cardolinu,
corrorinu,
cucumedhu,
feurratzu,
tontonniu,
tugnu,
túvara 1
Frases
ocannu s'antunna che fit a irvarriadura, inoghe ◊ che fimus in antunna ma no ndh'amus àpidu
Terminologia iscientìfica
rba, rbzc
Tradutziones
Frantzesu
champignon
Ingresu
mushroom
Ispagnolu
hongo,
seta
Italianu
fungo
Tedescu
Pilz.
antunnaèra , nf Definitzione
una de is calidades prus méngius de codrolinu: cardulinu biancu, de petza, tugnu biancu
Sinònimos e contràrios
cardulinubbonu,
corrorinebetza,
cardulinueru
Terminologia iscientìfica
atn, pleurotus eryngii
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pleurote du panicaut
Ingresu
king trumpet mushroom
Ispagnolu
seta de cardo
Italianu
cardarèllo
Tedescu
Braune Kräuter-Seitling.
antunnàrzu , nm Definitzione logu inue faet o faent su codrolinu; fintzes cricadore de codrolinu Sinònimos e contràrios tunniarju Ètimu srd.
antúnnu antúnna
anturía , nf: unturia Definitzione sa calidade de s’untúrgiu, su èssere o fàere coment'e is untúrgios; is pigionedhos de is untúrgios e de àteros animales papadores de petza, totu is pigiones papadores de petza Sinònimos e contràrios gunturia Frases chi s'ispacit s'anturia! 2. ses ispeigaxu prus de s'anturia: de sa genti onesta no dexis infatu! (F.Pischedda)
ànturu àntaru