frucídhu forchídhu
frucidòri , agt: furcidori Definizione nau de pigiones e pudhas, chi est frochindho, chi frochit Sinonimi e contrari ciocanu, ciochidore, fruceri, frucianu Frasi teneus pudhas frucidoras Etimo srd.
frucidróxu , nm Definizione niu, logu inue is pigiones o is pudhas frochint is oos Sinonimi e contrari crochidógiu Frasi su locali pariat unu frucidroxu, prenu de ous pitirrinchedhus chi si moviant che pillonedhus apenas essius de su croxu Etimo srd.
frucidúra frochidúra
fruciméntu , nm Definizione
su fruciri, su frochire is oos, su tempus chi sa pudha o su pigione istat frochindho
Sinonimi e contrari
crochidura,
frochidura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couvaison
Inglese
brooding
Spagnolo
echadura,
empolladura
Italiano
cóva
Tedesco
Brut.
frucíri forcíre
frucòne, frucòni , nm: fulcone,
furcone 1,
furconi Definizione
genia de fuste longu chi si ponet a màniga de iscova po mundhare su forru inchesu innanti de iforrare su pane; aina a màniga longa a corros po pigare fenu, orrumbulones de orruo e cosas deasi
Sinonimi e contrari
iscobile
/
forchidha
/
cdh. fulconi,
furriconi
Frasi
chi bistis unu furconi, ti parit unu baroni ◊ s'iscobile est inferchidu in su furcone ◊ mandroni, curtu a fruconi siast!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écouvillon,
fourche
Inglese
ovensweep,
pitchfork
Spagnolo
barredero,
horcón,
bieldo
Italiano
spazzafórno,
forcóne
Tedesco
Ofenwisch,
Mistgabel.
frúe frúa
fruèdha froèdha
fruedhàdu , agt Definizione chi est in frua, faendho fruedhas, bogandho linna noa Frasi in beranu sa natura est totu fruedhada Etimo srd.
fruédhu froèdha
frúere , vrb Definizione (o fruare?) its, bogare?, pillonai? Frasi s'umanidade l'ant mugrada bentos berminosos chi fràzigant pastura e armonia fruendhe magras ispinosas.
fruésu forési
fruferàrzu , nm: frufurarzu,
fuferazu,
fufuraju,
fulferalzu,
furferalzu,
furferarzu,
furfularju,
furfuraju,
furfurarju,
furfurarzu,
fusferarzu Definizione
puzone trinu, de turra, de palatu, pigione múrinu o murinatzu, connotu meda ca faet meda su niu fintzes in is teuladas (e fintzes in is matas)
Sinonimi e contrari
afuràrgiu,
bidhisone,
brufulàgiu,
craculeu,
crucúciu,
frufurinu,
fúrfure 1,
mamegherisi,
muntonarjari,
murinàgiu,
pibischirra,
poforinu,
trinedha,
tziria
Frasi
narant chi sunt andhendhe a catza russa e isparant a sos furferarzos! ◊ su cànticu tou est unu píliu de furfularju pérdiu in d-una temporada mala ◊ duos fufurajos ant carratu lana pro fàchere su nidu
2.
est allegru che furferalzu
Cognomi e Proverbi
prb:
fulferalzu in gianna temporada manna
Terminologia scientifica
pzn, passer hispaniolensis, p. montanus
Etimo
ltn.
furfurareus
Traduzioni
Francese
moineau
Inglese
sparrow
Spagnolo
gorrión
Italiano
pàssero
Tedesco
eine Sperlingssorte,
Feldsperling,
Feldspatz.
frúfere , nm: frúfure,
fúfere,
fúlfere,
fúrfere,
fúrfure,
fúscere Definizione
pódhini mannu, pódhine: de sa farra, pruschetotu de su trigu, sa parte prus grussa e pagu bona, sa parte de fora de su granu
Sinonimi e contrari
bilinzone,
chilinzone,
elinzone,
gràngia,
linzone,
mussu,
podhi,
russarza,
talau
/
cdh. brinnu
Frasi
a s'ainedhu li amos a dare frúfere ◊ su frúfere si poniat po fàghere sas bifaches a sos canes e s'impastada a sas pudhas
2.
cussu mata de fúfere, fatu a sàbiu, aiat aiscultadu a un'orija solu!
Etimo
ltn.
furfure(m)
Traduzioni
Francese
son,
mouture
Inglese
bran
Spagnolo
salvado
Italiano
crusca
Tedesco
Gabel.
fruferédhu , nm Definizione s'úrtima calidade de sa farra de trigu (a parte su pódhine) Sinonimi e contrari chiàgliu, cibraxedha, civraxedhu, frúfuru.
frufuràrzu fruferàrzu
frúfure frúfere
frúfuri , nm Definizione su f. de su linu = istupa.
frufurínu , nm: fulferinu,
fulfurinu,
furfurinu Definizione
s’arratza sarda de su puzone trinu, de turra, de palatu, pigione múrinu o murinatzu; in cobertantza nau de ccn., feminari (furfurinu, paga vida!)
Sinonimi e contrari
afuràrgiu,
brufulàgiu,
craculeu,
crucúciu,
fruferarzu,
mamegherisi,
muntonarjari,
murinàgiu,
pibischirra,
poforinu,
trinedha,
tziria
Frasi
sos furfurinos pienant un'àrvere manna de alas e de càntigos ◊ sos furfurinos si mànigant su laorzu ◊ e finidemindhela, o fulfurinos, custu ciulamentu! ◊ sos fulferinos chirchendhe asséliu punnant a trumadas a sa solzaga
Terminologia scientifica
pzn, passer hispaniolensis, p. montanus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
moineau
Inglese
sparrow
Spagnolo
gorrión moruno,
gorrión molinero
Italiano
pàssera sarda
Tedesco
eine Sperlingssorte,
Feldsperling,
Feldspatz.