fermicósu , agt Definizione chi portat greme Sinonimi e contrari bermigosu, berminigosu, sóldidu Frasi si ndhe podiant fintzas brigonzare a murruzare a nois, bisonzosos e assirilaos che porcos fermicosos, unu pedassedhu de terra pro narbone! Etimo srd.
fermisílicu fermesílicu
fermíu , agt Definizione chi portat greme Sinonimi e contrari mermitu / arnau, pipionidu Frasi cussa zanna est totu fermia Etimo srd.
fermizólu , nm: bermizolu Definizione greme pitichedhu; maladia chi faet sa pedhe a marcos, a fossedhos, comente sanant is essiduras / f. burdu = itl. varicèlla Sinonimi e contrari aelogu, buata, pigoni, pigota Terminologia scientifica mld Etimo srd.
férnia , nf: frénia,
frénnida,
vérnia Definizione
idea istrambeca, idea chi benit a conca totinduna, muta mala; fintzes coidu, presse; a logos fintzes arrebbentu de prantu mescamente de pipiu / èssere in frénia = furighedhosu, franedigosu
Sinonimi e contrari
acucada,
bidhídhiri,
brénnia,
meleda
/
mota,
spétzia
/
franédiga,
furighedha
Frasi
li est bénnida sa frénnida de che catzare cudhu ◊ li est bénnida sa frénnida e andhadu est a féminas ◊ oi si dhi est móvia sa férnia e si est postu a trabballai (E.Nieddu)◊ candu dhi movit a férnia cussu nci fúliat totu puru!◊ lassa sa frénia e tene passéntzia!
Etimo
itl.
vernia
Traduzioni
Francese
inspiration
Inglese
inspiration
Spagnolo
inspiración,
prisa
Italiano
ispirazióne,
èstro
Tedesco
Inspiration,
Eingebung,
Erleuchterung,
Einfall,
Laune.
ferósu , agt Definizione chi no est sanu, ma nau fintzes in su sensu de fèrrere, curpire, fàere male a sa salude Sinonimi e contrari malesanu, tunconidu Frasi fiat unu logu benatzosu meda, ferosu, de infetus 2. sa luxi ferosa de su soli dh'iat obbligada a serrai is ogus (I.Lecca).
fèrpa fèlpa
ferràda , nf: ferriada Definizione
arretza de ferros grussos chi si ponet pruschetotu in is fentanas a parte de fora po èssere prus seguras
Sinonimi e contrari
arrècia,
arraciada,
serralliedhu
/
cdh. farrata
Frasi
in solidade cubet ojos de sole addaisegus de una ferriada ◊ at fatu sas ventanas chin sas ferradas ◊ sos bracones de sa carrela pro seguresa zughent sa ferrada ◊ in sa ferrada intrat sa lughe ◊ cantone, giumpa sa ferrada e lompe a ue est s'isposa mia! ◊ su bentu ndi at isciusciau fentanas e ferradas!
Terminologia scientifica
dmo
Etimo
itl.
ferrata
Traduzioni
Francese
grille
Inglese
grating
Spagnolo
reja
Italiano
inferriata,
grata
Tedesco
Gitterrost.
ferràda 2 , nf Definizione su ferrare, su pònnere su ferru, sa sonàgia, a is animales Sinonimi e contrari | ctr. iferrada Etimo srd.
ferradòre, ferradòri , nm Definizione
maistu chi ponet is ferros a is peis de is animales (boe, cuadhu, molente)
Frasi
su ferradori ponit unu pannenanti de pedhi crua, trabballandu ◊ fut unu grandu ferradori de cuadhus
Terminologia scientifica
prf
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
maréchal-ferrant
Inglese
horseshoer
Spagnolo
herrador
Italiano
maniscalco
Tedesco
Hufschmied.
ferradórju , nm Definizione màchina de ferrare, genia de gàbbia po poderare bene firmu un'animale mannu ferrandhodhu Sinonimi e contrari acollu, ferrajola, ferrera, trabàgliu 1 Etimo srd.
ferràdu , pps, agt: ferrau Definizione de ferrare; chi portat ferru, chi dhi ant postu su ferru, mescamente a peis (is pinnas) o in su tzugu (sa sonàgia), nau de animales, o, nau de iscarpas, chi giughent is bullitas o ciòs in su fundhu; nau de ccn., arrestau, acapiau cun is ferros / mele ferradu = tostu che astrau Sinonimi e contrari caltzadu / sonazadu 2. sos boes los tenzo ferrados a nou ◊ custu bestiàmine est bene ferradu: si distinghet dae tesu ◊ su bestiàmene ferrau su maschinganna no dhu tocat!…◊ dae Bonorva ndh'est bénnidu iscurtzu ca cheret currer cun cadhos ferrados! (Pirastru)◊ cantus nci nd'at a ai de molentis ferraus!… 3. malintragnadu, ancu ti che boghent ferradu! Cognomi e Proverbi smb: Ferrau.
ferràdu 1 , nm Definizione una genia de musciola Sinonimi e contrari ferrassa Terminologia scientifica psc, dasyatis pastinaca.
ferradúra , nf Definizione
su pònnere is ferros a is peis de is animales (boes, cuadhos, molentes), fintzes is ferros etotu; su incasciare is orrodas de su carru in su cricu de ferru (lamone)
Sinonimi e contrari
ferramentu,
ferronzu
/
cdh. farratura
Frasi
finida sa ferradura, su cadhu si daiat una saidadedha e s'incaminaiat chin su padronu ◊ su ferreri nostu ferrat cuadhus e bois, fait ferradura chi no tenint acabbu
3.
sa ferradura si faet ponenno su cricu orrubiau a fogu in pitzu de s'orroda e atzocanno totu in s'abba
Etimo
srd
Traduzioni
Francese
ferrage
Inglese
shoeing
Spagnolo
herradero
Italiano
ferratura
Tedesco
Beschlagen.
ferràghine farràghine
ferragiòla , nf Definizione its, sedatajola? Frasi e chie còmporat córbulas, canistedhas e ferragiolas, pràmminas e iscovas!
ferrài , vrb: ferrare,
ferrari Definizione
pònnere su ferru a calecuna cosa, mescamente in is peis a is animales de trebballu (boes, cuadhos, molentes); pònnere sa sonàgia in su tzugu a su bestiàmene (prus che àteru brebès e crabas); nau de cosas chi si podent intostare, fàeresi che ferru / màchina de ferrare = ferrajola, ferrera o trabàgliu, genia de aparatu (telaju) adatu po acapiare is boes a manera chi abbarrent firmos candho funt ferrandhodhos
Sinonimi e contrari
tzoare 1
/
acampanedhai,
apitiolai,
assonazare
/
astrare,
belare,
intostare
| ctr.
iferrare
Frasi
andhabant a sos mastros de ferru a ferrare sos boes ◊ su piciochedhu dhu mandànt a nci portai a ferrai is cuadhus ◊ cadhos, àinos e mulos si ferrant presos a una lóriga ◊ is bòis si ferrant a pinna
2.
allà un'ómini antigu: ses nàsciu candu ferrànt is cabonis a is peis de asegus!
Etimo
ltn.
*ferrare
Traduzioni
Francese
ferrer
Inglese
to fit with iron,
to shoe
Spagnolo
herrar
Italiano
ferrare
Tedesco
beschlagen.
ferràina, ferràinu farràghine
ferràinu 1 , agt: forràinu Definizione chi faet in terra, nau de unos cantu bobbois chi forrogant sa terra Sinonimi e contrari terràinu, terranzu Modi di dire csn: espe f. = espe terranzu, chi faghet su nidu suta de terra; pàrriri curtu de is espis ferràinas = sempre salarzadu, tropu impressidu Frasi fiant passaus atesu pariat chi dhoi fiat unu niu de espis ferràinas ardurosas Etimo srd.