impoburitài , vrb Definizione
orrúere o bènnere in bisóngiu meda, in poberesa manna
Sinonimi e contrari
acuculiare 1,
aframicare,
aframicosare,
apedhitzonai,
impoberai
| ctr.
arricai
Traduzioni
Francese
appauvrir
Inglese
to make poor
Spagnolo
empobrecer
Italiano
immiserire
Tedesco
verarmen.
impoderàre , vrb Definizione
fàere a mere, impobidhare de is cosas angenas, agguantaresidhas che meres
Sinonimi e contrari
apobidhai,
apoderai 1,
arrecrèiri,
impobidhai
Frasi
cussa màniga de tzaputzos si fuint impoderados de sa Regione (A.Cossu)
Traduzioni
Francese
s'emparer
Inglese
to appropriate
Spagnolo
apoderarse,
usurpar
Italiano
appropriarsi,
usurpare
Tedesco
sich aneignen.
impòdha , nf, nm: impodhu Definizione
crepu, tzacu, rebbentu, immarritzone mannu chi si faet pigare o chi unu si leat, fintzes surra de cropos
Sinonimi e contrari
antua,
apodhada,
cadha,
cària,
cumbata,
inzotu,
ismunziada,
istimpida,
istripa 1,
matana,
pista,
pistapone,
rebbatu
/
sarpa 1,
surra
Frasi
e fínilu s'impodhu: sos sacos a codhu chi si los giutat issu! ◊ s'ànima s'inganasat de bolare ma no leat su bolu netzessàriu: ahi cantas impodhas de calvàriu leo candho la cherzo supesare! ◊ si trabàglias cun su machinàriu leas su mesu de s'impodha
2.
no m'importat nudha de bi àere unu babbu chi m'intzicat un'impodha canno faco a malu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
effort,
grosse fatigue
Inglese
rush,
scolding
Spagnolo
reventón,
paliza
Italiano
scalmanata,
strapazzata
Tedesco
Abhetzen,
Schelten.
impòdha 1 , nf Definizione bubburuca in sa pedhe, maladia chi faet a bubburuchedhas Sinonimi e contrari bucamala 1 Terminologia scientifica mld.
impodhài , vrb Sinonimi e contrari apicigai, apodhai, arbiare, atacai | ctr. ispitzigare, spodhai Etimo srd.
impodhàre , vrb Definizione betare podha a calecuna cosa, imbrutare de farra; giare un'impodha, una surra Sinonimi e contrari infarinai / apodhare, mazare, surrai 2. candho ti gàrriant che béstia de mola ti lassant impodhatu e a fruncu in terra!
impodhàu , agt Definizione chi giughet podha in su sensu chi apicigat Sinonimi e contrari picigóngiu, piculosu.
impodhiài imbodhiài
impodhigàre , vrb Definizione tocare a pódhighes, mescamente trebballare su pane a pódhighes alladiandhodhu Sinonimi e contrari apodhicare Etimo srd.
impodhilàre , vrb Definizione abbrèschere, fàere lughe naschindho sa die Sinonimi e contrari abbrèschere, grinare, illuchèschere, illughintinare, ispalèschere, ispanigai | ctr. iscuricare Etimo srd.
impodhíle , nm: impudhile, impudhiles, pudhiles Definizione su mengianu chitzo meda, innanti de abbrèschere Sinonimi e contrari abbréschida, abbreschidorza, albore, arborinu, chentales, nea, pudhilone, scampiadórgiu, spanigadroxu Frasi si pesat su manzanu a s'impudhile e imbastat s'ebba pro tucare ◊ si sunt isposaos a s'impodhile prima de sa missa ◊ amos sighiu a festare totu sa note fintzas a s'impudhiles Terminologia scientifica sdi Etimo srd.
impodhiléri , agt Definizione de impudhiles, de s'ora chi est abbreschendho Frasi daze a custu coro aggretiau de penas lampizos impodhileris e alenos de cossolu! (Gv.Delogu) Etimo srd.
impodhinàe, impodhinài , vrb: impodhinari Definizione imbrutare de pódhine, betare pódhine (frúfere, gràngia o fintzes farra) a calecuna cosa; imbrutare de podhini, de tzintziedhu / pingiada impodhinada = padedha intitiedhada Sinonimi e contrari infarinai / ammascarai, intentiedhare 2. non càrrighist mera su fogu ca impodhinat sa pingiara e afumat su mandiai! 3. ses totu impodhinada paris unu ferreri ◊ mi seu totu impodhinada limpiendi sa forredha ◊ mi paris Lutziferru, totu impodhinau! Etimo srd.
impodhinajòla , nf: ispodhinajola Definizione genia de banchitu longu e bascitedhu fatu cun duos currentes, allobaos a distàntzia totue cantepare cun duos peis, po dhue pònnere su sedatzu a fàere sa farra, aintru de su canistedhu Sinonimi e contrari issedessadòrgia, scedatzadori, sedatadorja, sedatagiola, séula, tatajola / ttrs. ipudhinadògia Frasi un'ispodhinajola acumpagnat sa boghe bianca nida de un'ajana cantendhe sos mutos (G.Fiori) Terminologia scientifica ans Etimo srd.
impodhinàre , vrb Definizione
pònnere o ispergiare sa podha, imbuscinare in s'iscete; nau in cobertantza e cun tzacu, su s'interessare de calecuna cosa o chistione chi a unu no dhi pertocat, candho no depet
Sinonimi e contrari
imbusai,
infarinai
/
importare
Frasi
s'impódhinat sa mesa ca sinono su pane si apítzigat a sa linna ◊ est totu impodhinada ca fit cherrendhe ◊ su pane tendhindhe cheret impodhinadu pro no si apitzigare a su cannedhu
2.
ma ite ti ndhe impódhinat a tie de custa chistione: proite no ti che istas a un'ala?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enfariner
Inglese
to flour
Spagnolo
enharinar
Italiano
infarinare
Tedesco
mit Mehl bestreuen.
impodhinàri impodhinàe
impodhinàtu, impodhinàu , pps, agt Definizione de impodhinare; chi est brutu de podhini (tzintziedhu); chi est brutu de farra, de podha 2. a carnovali, duus óminis cun sa faci impodhinada, giuntus a modu de bòis, tirant un'arau 3. sa cotogliana giuchet sa funnedha totu impodhinata.
impodhinónzu , nm Definizione
su impodhinare, nau fintzes de is frores
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pollinisation
Inglese
pollination
Spagnolo
polinización
Italiano
impollinazióne
Tedesco
Bestäubung.