insoladúra insobadúra
insolàe, insolài, insolàre inciolài
insolfatàre , vrb Definizione
meighinare sa bide a solfatu
Sinonimi e contrari
surfatai
Traduzioni
Francese
sulfater le vignes
Inglese
to copper
Spagnolo
aplicar el cobre
Italiano
ramare
Tedesco
bespritzen mit Kupfervitriol.
insólis , avb Sinonimi e contrari solu Frasi no insolis no si faedhant, ma no si àrtziant mancu de cristas (G.Ruju).
insonàda incionàda
insóniu inciónnu
insónnia , nf: issónnia Definizione maladia o neghe de no pòdere dormire, de dormire tropu pagu Sinonimi e contrari issónnigu.
insónnia 1 , nf Definizione genia de erba chi faet in logos de erriu, in logu in paris acanta a mare, úmidu Sinonimi e contrari sónnia.
insonnigài , vrb: insonnigrae,
issonnigare Definizione
pigare sonnu / andhare a s'insónniga insónniga = sonisonni, ruíndhesi de su sonnu
Sinonimi e contrari
dormire,
indormiscai,
ingalare
| ctr.
ischidare
Frasi
Taresa fit a s'issónniga issónniga, li pariat de àere intesu arréxunu ma che li pariat atesu: sa meighina l'aiat tota intambainada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'endormir
Inglese
to fall asleep
Spagnolo
adormecerse
Italiano
addormentarsi,
assonnarsi
Tedesco
einschlafen.
insonnigàu , pps, agt Definizione de insonnigai; chi tenet sonnu, chi no est bene ischidau Sinonimi e contrari insonniscadu, sonnidu, sonnisonni / cdh. insunnitu 2. insonnigau, sèmpiri imbimbiriau, cabat sa conca e drommit ◊ sa picioca si ndi pesat totu insonnigada, circat s'àcua e s'isciàcuat.
insonnigràe insonnigài
insonniscàdu, insonniscàu , agt: issonniscau Definizione
chi tenet sonnu, sonni-sonni, chi no est bene ischidau
Sinonimi e contrari
assonniscau,
indormiscau,
insonnigau,
sonnidu
Frasi
coment'e insonniscau, currit in su puntu de innui beniat sa boxi ◊ si fiaus drommios puru, istracos, e mesu issonniscaos dhi naraiaus de abbarrare trancuillu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
endormi
Inglese
drowsy
Spagnolo
adormecido
Italiano
assonnato
Tedesco
schläfrig.
insonníta , nf Definizione boghe o sonu chi torrat agoa Sinonimi e contrari abbóvidu, arrembumbu, arretumbu, intúmbida, intumbu, torrabboxi, tumbu 1.
insónu inciónnu
insopímini , nm: issopímini Definizione pecu de s'andhadura, male a peis chi pigat a su bestiàmene Sinonimi e contrari topia, topíghine, topímene, topine Etimo srd.
insorài inciorài
insoràu , pps, agt Definizione
de insorai; isciustu de sudore, colagola de suore
Sinonimi e contrari
assorau,
sudorau
2.
no ndi potzu prus: comenti apu fatu cussu pagu pagu de cosa seu totu insorau! ◊ portat is callenturas e fatuvatu est totu insorau ◊ su molenti est insorau colagola!
Traduzioni
Francese
moite (de sueur)
Inglese
bathed in sweat
Spagnolo
muy sudado
Italiano
màdido di sudóre
Tedesco
schweißgebadet.
insordigài, insordigàre insodrigài
insòro, insòru , agt, prn: intzoru,
iscioro,
issoro Definizione
de issos, de issas, de cussus, de cussas: agt. e prn. chi giaet s'idea de su possessu, coment'e agt. si ponet sèmpere apustis de su númene, no càmbiat de m. a f. e ne de sing. a pl., inditat sèmpere unu possessu de 3ˆ persona pl., si narat de gente e de cosas e si podet impreare fintzes coment'e agt. de un'avb. che a totu is possessivos po fàere unu valore prepositzionale / apustis, innanti i. = apustis, innanti de issos, de issas; de issoro = de issos; cun issoro = cun issos; sos issoro (nau de genti) = is parentis insoru; s'issoro = totu su (possessu, trabballu, cosa) de issus, de issas
Frasi
sas domos iscioro sunt totu ammobbiliadas ◊ sos fizos issoro sunt totu cabosos ◊ sa cosa issoro est bene tenta contu ◊ su logu issoro est cussu ◊ issus tenint cosa de domu insoru
2.
is duas sorris, una fiat sarta, s'àtera trabballàt in s'insoru, teniant cosa ◊ semus andhados a s'issoro ◊ innanti che faghimus su nostru, apustis s'issoro ◊ sa faina nostra est irbandhonada, s'issoro bene aténdhida
3.
dèu creu ca dhu biant de passei insoru ◊ Cristos at alidadu subra issoro ◊ no poto istare sèmpere ifatu issoro ◊ si est postu in mesu issoro ◊ s'intendhent una fortza noa intro issoro ◊ sa zente at cumpresu a inue giughent idea de andhare e bi arrivat innanti issoro ◊ a inghíriu issoro bi aiat duos boes (G.Piga)◊ fuat passendu su para a pagu tretu insoru
Etimo
ltn.
ipsorum
Traduzioni
Francese
leur,
lela leur,
les leurs
Inglese
their (s)
Spagnolo
su,
sus (agt),
suyo,
suyos (prn)
Italiano
lóro (agg. e pron. poss.)
Tedesco
ihr.
insóru , nm Definizione suore, genia de abbighedha chi essit in sa pedhe mescamente po sa basca o sa pelea Sinonimi e contrari sori Frasi tziu Pepi fut a fraci, a làgrimas e a insoru, addoendisí su bidatzonedhu, iscolliendisí po sa timoria de no acudi ca dhoi fut su fogu Etimo srd.