A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

insoladúra insobadúra

insolàe, insolài, insolàre inciolài

insolfatàre , vrb Definitzione meighinare sa bide a solfatu Sinònimos e contràrios surfatai Tradutziones Frantzesu sulfater le vignes Ingresu to copper Ispagnolu aplicar el cobre Italianu ramare Tedescu bespritzen mit Kupfervitriol.

insólis , avb Sinònimos e contràrios solu Frases no insolis no si faedhant, ma no si àrtziant mancu de cristas (G.Ruju).

insonàda incionàda

insóniu inciónnu

insónnia , nf: issónnia Definitzione maladia o neghe de no pòdere dormire, de dormire tropu pagu Sinònimos e contràrios issónnigu.

insónnia 1 , nf Definitzione genia de erba chi faet in logos de erriu, in logu in paris acanta a mare, úmidu Sinònimos e contràrios sónnia.

insonnigài , vrb: insonnigrae, issonnigare Definitzione pigare sonnu / andhare a s'insónniga insónniga = sonisonni, ruíndhesi de su sonnu Sinònimos e contràrios dormire, indormiscai, ingalare | ctr. ischidare Frases Taresa fit a s'issónniga issónniga, li pariat de àere intesu arréxunu ma che li pariat atesu: sa meighina l'aiat tota intambainada Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu s'endormir Ingresu to fall asleep Ispagnolu adormecerse Italianu addormentarsi, assonnarsi Tedescu einschlafen.

insonnigàu , pps, agt Definitzione de insonnigai; chi tenet sonnu, chi no est bene ischidau Sinònimos e contràrios insonniscadu, sonnidu, sonnisonni / cdh. insunnitu 2. insonnigau, sèmpiri imbimbiriau, cabat sa conca e drommit ◊ sa picioca si ndi pesat totu insonnigada, circat s'àcua e s'isciàcuat.

insonnigràe insonnigài

insonniscàdu, insonniscàu , agt: issonniscau Definitzione chi tenet sonnu, sonni-sonni, chi no est bene ischidau Sinònimos e contràrios assonniscau, indormiscau, insonnigau, sonnidu Frases coment'e insonniscau, currit in su puntu de innui beniat sa boxi ◊ si fiaus drommios puru, istracos, e mesu issonniscaos dhi naraiaus de abbarrare trancuillu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu endormi Ingresu drowsy Ispagnolu adormecido Italianu assonnato Tedescu schläfrig.

insonníta , nf Definitzione boghe o sonu chi torrat agoa Sinònimos e contràrios abbóvidu, arrembumbu, arretumbu, intúmbida, intumbu, torrabboxi, tumbu 1.

insónu inciónnu

insopímini , nm: issopímini Definitzione pecu de s'andhadura, male a peis chi pigat a su bestiàmene Sinònimos e contràrios topia, topíghine, topímene, topine Ètimu srd.

insorài inciorài

insoràu , pps, agt Definitzione de insorai; isciustu de sudore, colagola de suore Sinònimos e contràrios assorau, sudorau 2. no ndi potzu prus: comenti apu fatu cussu pagu pagu de cosa seu totu insorau! ◊ portat is callenturas e fatuvatu est totu insorau ◊ su molenti est insorau colagola! Tradutziones Frantzesu moite (de sueur) Ingresu bathed in sweat Ispagnolu muy sudado Italianu màdido di sudóre Tedescu schweißgebadet.

insordigài, insordigàre insodrigài

insòro, insòru , agt, prn: intzoru, iscioro, issoro Definitzione de issos, de issas, de cussus, de cussas: agt. e prn. chi giaet s'idea de su possessu, coment'e agt. si ponet sèmpere apustis de su númene, no càmbiat de m. a f. e ne de sing. a pl., inditat sèmpere unu possessu de 3ˆ persona pl., si narat de gente e de cosas e si podet impreare fintzes coment'e agt. de un'avb. che a totu is possessivos po fàere unu valore prepositzionale / apustis, innanti i. = apustis, innanti de issos, de issas; de issoro = de issos; cun issoro = cun issos; sos issoro (nau de genti) = is parentis insoru; s'issoro = totu su (possessu, trabballu, cosa) de issus, de issas Frases sas domos iscioro sunt totu ammobbiliadas ◊ sos fizos issoro sunt totu cabosos ◊ sa cosa issoro est bene tenta contu ◊ su logu issoro est cussu ◊ issus tenint cosa de domu insoru 2. is duas sorris, una fiat sarta, s'àtera trabballàt in s'insoru, teniant cosa ◊ semus andhados a s'issoro ◊ innanti che faghimus su nostru, apustis s'issoro ◊ sa faina nostra est irbandhonada, s'issoro bene aténdhida 3. dèu creu ca dhu biant de passei insoru ◊ Cristos at alidadu subra issoro ◊ no poto istare sèmpere ifatu issoro ◊ si est postu in mesu issoro ◊ s'intendhent una fortza noa intro issoro ◊ sa zente at cumpresu a inue giughent idea de andhare e bi arrivat innanti issoro ◊ a inghíriu issoro bi aiat duos boes (G.Piga)◊ fuat passendu su para a pagu tretu insoru Ètimu ltn. ipsorum Tradutziones Frantzesu leur, lela leur, les leurs Ingresu their (s) Ispagnolu su, sus (agt), suyo, suyos (prn) Italianu lóro (agg. e pron. poss.) Tedescu ihr.

insóru , nm Definitzione suore, genia de abbighedha chi essit in sa pedhe mescamente po sa basca o sa pelea Sinònimos e contràrios sori Frases tziu Pepi fut a fraci, a làgrimas e a insoru, addoendisí su bidatzonedhu, iscolliendisí po sa timoria de no acudi ca dhoi fut su fogu Ètimu srd.