A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

insostrài , vrb Definitzione fàere s'isostre, o pitzusostru, a sa domo Sinònimos e contràrios assostrai Frases est una domixedha chi ant ammanniau, insostrau, tassedhau e vardassau Ètimu ctl. ensostrar.

instài , vrb Definitzione sighire a nàrrere o a dimandhare, a pretèndhere calecuna cosa, fintzes apustis chi s'àteru at foedhau Sinònimos e contràrios betiare, insístere Frases "Insandus contaimidha!", iat instau issa, ispassiosa ◊ "Est filla nostra e depit torrai a domu!", iat instau su babbu (I.Lecca).

insuadúra insoadúra

insuài , vrb: insuare Definitzione nau de is animales fémina, èssere o bènnere in more; nau de gente, pesare burdellu, pònnere avolotu Sinònimos e contràrios assuae, impurdedhiri, ingrilliri, seguzare 2. tocat a passai sa boxi e a insuai su logu! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu exciter Ingresu to excite Ispagnolu excitarse las hembras, alborotar Italianu eccitare Tedescu erregen.

insuaméntu , nm: intzuamentu Definitzione disígiu de fémina (o de ómine) Sinònimos e contràrios ampua, insoadura, lusca, sua 1 / assuadura, sciovadura Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu désir sexuel Ingresu lust Ispagnolu celo, calentura Italianu desidèrio sessuale Tedescu Begierde.

insuàre insuài

insuàu , pps, agt: intzuau Definitzione de insuai; chi tenet sa gnogna, chi est in calore, fintzes chi tenet un'idea a s'airada (nau de ccn.) Sinònimos e contràrios assu 1, birbilliau, impurdedhiu, suadu, suguzadu 2. depit èssi insuau: no abarrat firmu nudha nudha, no fait a dh'aguantai! ◊ insuada de "amor di patria", sa maista fascista fuedhàt mali de s'Inghilterra.

insubbiàre , vrb Definitzione imbodhigare s'ordiu in s'insúbbiu o ixubru, po tèssere Sinònimos e contràrios assubbiare.

insúbbiu , nm: insubru, issurbu, ixubru Definitzione in is telàrgios, donniunu de is duos fusos ue s'imbodhigat s'ordiu (in su de asegus, su prus atesu) e su tessíngiu fatu (in su de ananti, su prus acanta a chie est ciciu tessendho) Sinònimos e contràrios insúliu, istrugu, istubba, oldiola, ónsulu, sdrúbiu, sólbiu Frases tessendho, s'ixubru de nanti ingrussat, su de apalas ispàciat Terminologia iscientìfica ts Ètimu ltn. insub(u)lum Tradutziones Frantzesu ensouple Ingresu beam Ispagnolu enjulio, enjullo Italianu sùbbio Tedescu Weberbaum.

insúbra , avb: issuba, issupra Definitzione sa parte de pitzu, prus in artu, nau fintzes de tempus Sinònimos e contràrios apícius, assua, pícius, susu / apustis | ctr. suta Frases fit picànnelu a lusinga e ghetannesincheli issupra 2. issuba de s'autore de s'innu sardu ant iscritu medas Ètimu srd.

insúbru insúbbiu

insucài , vrb: intzucai Definitzione andhare, tzucare, su si pònnere in camminu, fintzes cúrrere aifatu po cassare, arrocare Sinònimos e contràrios abbiare 1, infusilare, insucai, mòere, tzochiare / perseghire Frases comenti no at pensau de insucai issa puru a Castedhu!◊ nd'ia arregortu sa bértula e ia insucau a s'istradone a pigai sa corriera 2. su gatu intzucat is topis Ètimu srd.

insuciài , vrb Definitzione fàere súciu, súchidu, brutu Sinònimos e contràrios abbrutai, imbratare | ctr. limpiai, samunae Frases in dónnia logu dhu'est sa berbè ci insúciat sa corte.

insúdha , nf: intzudha Definitzione sa tzudha, su pilu grussu de unos cantu animales; su pilighedhu chi portat sa carena umana candho si intèterat e inartat po su fritu o pauria Sinònimos e contràrios artzudha Frases si bit in s'àiri una frusa de intzudha truncada, comenti ant isparau a su sirboni ◊ bollit lardu cun s'insudha.

insudhídu , pps, agt Definitzione de insudhire; chi portat o tenet sudhos in conca, pentzamentos Sinònimos e contràrios apensamentau, apinnicadu, assudhidu, orioladu, pistichinzosu | ctr. asseliadu, trancuillu 2. insudhidu si li bortat contra invitèndhelu a si aviare, si no cheriat ciafos ◊ insudhidu, achendho sa candhela e miro s'istàntzia… bóida Tradutziones Frantzesu préoccupé Ingresu anxious Ispagnolu preocupado Italianu impensierito Tedescu besorgt.

insudhíre , vrb Definitzione àere o pònnere in sudhos, pistighíngiu, pentzamentos Sinònimos e contràrios acimbellai, apinnicare, assudhire Frases deves fuire sos bios, ca ti podent insudhire e nòghere Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu se préoccuper Ingresu to get anxious Ispagnolu preocuparse Italianu preoccuparsi, impensierirsi Tedescu besorgt sein.

insuíu , agt Definitzione chi est in more Sinònimos e contràrios aibbadu, allimitu, suadu*, suguzadu / cdh. sualzalitu.

insulài inciulài

insulàre , agt Definitzione de s'ísula, chi pertocat a is ísulas.

insuldíre , vrb: insurdire, issurdire Definitzione pèrdere o fintzes fàere pèrdere sa capacidade de is origas, fintzes pèrdere is atuamentos, istare immadoinaos Sinònimos e contràrios insurdai, insurdèssiri / ammadainare Frases si depet pònnere ambaghe in orijas pro no ndh'essire issurdidu ◊ sezis buchimannas e ischides boghinare fintzas a insurdire!(G.Addis) 2. li at iscutu un'isbarriada de fuste a conca chi l'at insurdidu Tradutziones Frantzesu devenir sourd Ingresu to become deaf Ispagnolu ensordecer Italianu insordire Tedescu taub werden.