A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

insimingiàre , vrb: scimingiai Sinònimos e contràrios ibbadhinare.

insimíngiu , nm: iscimíngiu, issiminzu, scimíngiu Definitzione coment'e furriamentos de conca, genia de immarritzone a conca, fintzes po debbilesa o frachesa; pentzamentu mannu po ccn. chistione, cosa chi istrobbat o faet a pentzare meda Sinònimos e contràrios abbadhinamentu, ammolighinzu, atambainamentu, badhinedha, batzinu 1, imbatzinamentu, loinu, luinore / apeleu Frases ite issiminzu feu mi est falanne! 2. como est dandhe issiminzu fintzas a isse ◊ arratza de insimíngiu chi tenet cun su fizu malàidu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vertige Ingresu giddiness (fit of) Ispagnolu mareo, vahído Italianu capogiro Tedescu Schwindel.

insinniberàre , vrb Definitzione su si pigare arrennegu e foedhare a boghes Sinònimos e contràrios alterai, annervare 2. su leone insinniberau dhi at getau as francas, a su burricu, e si dh’at papau (I.Mereu).

insinnigàre , vrb rfl: iscinigare, iscinniare, iscinnigare, issindhigare, issinnigare Definitzione nau solu de fémina, fàere su fedu, naschire unu fígiu Sinònimos e contràrios iglierare, infendiai*, iscendiai, palturire, springiai Frases l'apo preguntadu si si fit issindhigada sa muzere (G.Ruju)◊ ant ischípiu chi cudha fémina si fut issindhigada ◊ no dh'ischius chie at issindhigau de pagu in bidha Tradutziones Frantzesu accoucher Ingresu to be delivered (of a child) Ispagnolu parir Italianu partorire, sgravarsi Tedescu gebären.

insínsulu , nm Definitzione sa tzuga, su bobboitedhu chi punghet Sinònimos e contràrios muscherda, sínciu, síntziri 1.

insinzàre insegnàre

insínzu , nm Definitzione su chi si narat po inditare ccn. cosa a unu, fintzes imparu / a i. = a inditu, pregontendi Sinònimos e contràrios indíscia / imparamentu, imparonzu, imparu 2. sa diferéntzia tra s'insinzu de Gesús e cussu de sos iscribbas est chi isse sas Iscrituras las ispiegat e las cumprit puru (Z.Manca) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu indication, renseignement Ingresu direction Ispagnolu indicación Italianu indicazióne Tedescu Angabe.

insirbonàu , agt Definitzione nau de porcu, chi est fígiu de màdria maseda e de sirbone mascu.

insirriài , vrb: intzerriai, issirriai, itzerriai, tzerriai* Definitzione istare a boghes, fintzes brigandho; betare boghe, nàrrere su númene a unu po dhu fàere bènnere o àteru Sinònimos e contràrios abbochinare, atzerriai, ciamare, giuilare, irborchidare, iscramare, iscramorai | ctr. cagliare Frases iat ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dh'isfinigàt s'ànima ◊ est andada a itzerriai su pobidhu ◊ si nc'est de fai una trassa itzérriant a mei!◊ funt passaus is istoris insirriendu 2. est isceti una grandu improsadura su si fai itzerriai Maistu ◊ no mi at itzerriau mai su nòmini ◊ si lamentat issirriendu a Deus.

insissiligài , vrb: insitzibigai, intzitziligai, ississiligai Sinònimos e contràrios aciopai, atorigare, auntzare, inciulai, intzidare, umprigare / atiare, incidai, intriscare, mincidiare | ctr. caciare Frases s'espi terràina apu imparau a no dha insissiligai e peri a no mi fai pungi ◊ dh'intendis? e poi narat ca soi dèu chi insissiligu! 2. ti fait prageri a ississiligai sa curiosidadi sua Tradutziones Frantzesu inciter Ingresu to prod Ispagnolu incitar Italianu stuzzicare Tedescu reizen.

insisténtzia , nf Sinònimos e contràrios abbétia, repitida.

insístere, insísti, insístiri , vrb Definitzione nàrrere o fàere torra sa cosa fintzes po no lassare bínchere s'àteru giaendhodhi arrexone: su pps. si narat fintzes in su sensu de cumbintu Sinònimos e contràrios abbetiae, repetire 2. insístiu de sa pobidha e de is fillus si est infinis apaxiau.

insistiméntu , nm Definitzione su insístere Frases apustis de tanti insistimentu pigat sa crai e oberit Ètimu srd.

insitzibigài insissiligài

insoadúra , nf: insuadura Definitzione su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, totu leau a s'airada cun calecuna idea Sinònimos e contràrios assuadura, insuamentu, sciovadura / lusca, sua 1 Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu désir effréné (de la chair) Ingresu whim, sexual excitement Ispagnolu celo Italianu ùzzolo, fòia Tedescu Gelüst, Geilheit.

insoàu , agt Definitzione chi dhi andhat fragu de animale in calore, insuau, nau prus che àteru de porcu e de sirbone Maneras de nàrrere csn: i. che unu crabu = inganatzidu meda a fémina; insoau che a margiani in freàrgiu = pudésciu a bentu Ètimu srd.

insobadúra , nf: insoladura, issoladura Definitzione trebballu chi si faet a is iscarpas po dhis pònnere sa sola noa, càmbia Sinònimos e contràrios impetadura, intzolu, issolonzu Frases lassau mi at su butinu a mesu insobadura…◊ mastru Antoni, e candho mi faghides un'àtera insoladura? ◊ su mastru mi at fatu una bella issoladura a sas iscarpas ◊ su sabbateri, candho mi la faghides un'àtera issoladura? Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu ressemelage Ingresu resoling Ispagnolu remonta Italianu risuolatura Tedescu Neubesohlung.

insodrigài , vrb: insordigai, insordigare Definitzione pònnere su sorde, su greme, pudrigare; imbrutare meda Sinònimos e contràrios imbremigai, soldire / acadhotzai, acardangiai, acarrognai, allodrigai | ctr. limpiai, samunae 2. portat unu bonetu béciu e insordigau de sa pedhi de sa conca ◊ apustis de sa tundimenta, a is brebeis s’insordigàt sa lana cun su pruini de su meriagu Ètimu srd.

insodrigàu , pps, agt Definitzione de insodrigai; chi est totu brutore, brutu meda e de meda Sinònimos e contràrios aradhosu, brutu 2. cussus cratzonis dhus portas totu insodrigaus Tradutziones Frantzesu sordide Ingresu filthy Ispagnolu sórdido Italianu sòrdido Tedescu dreckig.

insogài, insogàre , vrb: issocare, issogare Definitzione cassare o aciapare a soga un'animale, pruschetotu currendho, betandhodhi su latzu a conca de atesu Sinònimos e contràrios assocare Frases issocare cheria unu prudhedu pro bolare tra badhicros e serras!◊ at circau de dhu insogai a su tzugu! Ètimu srd.