insimingiàre , vrb: scimingiai Sinonimi e contrari ibbadhinare.
insimíngiu , nm: iscimíngiu, issiminzu, scimíngiu Definizione coment'e furriamentos de conca, genia de immarritzone a conca, fintzes po debbilesa o frachesa; pentzamentu mannu po ccn. chistione, cosa chi istrobbat o faet a pentzare meda Sinonimi e contrari abbadhinamentu, ammolighinzu, atambainamentu, badhinedha, batzinu 1, imbatzinamentu, loinu, luinore / apeleu Frasi ite issiminzu feu mi est falanne! 2. como est dandhe issiminzu fintzas a isse ◊ arratza de insimíngiu chi tenet cun su fizu malàidu!… Etimo srd. Traduzioni Francese vertige Inglese giddiness (fit of) Spagnolo mareo, vahído Italiano capogiro Tedesco Schwindel.
insinniberàre , vrb Definizione su si pigare arrennegu e foedhare a boghes Sinonimi e contrari alterai, annervare 2. su leone insinniberau dhi at getau as francas, a su burricu, e si dh’at papau (I.Mereu).
insinnigàre , vrb rfl: iscinigare, iscinniare, iscinnigare, issindhigare, issinnigare Definizione nau solu de fémina, fàere su fedu, naschire unu fígiu Sinonimi e contrari iglierare, infendiai*, iscendiai, palturire, springiai Frasi l'apo preguntadu si si fit issindhigada sa muzere (G.Ruju)◊ ant ischípiu chi cudha fémina si fut issindhigada ◊ no dh'ischius chie at issindhigau de pagu in bidha Traduzioni Francese accoucher Inglese to be delivered (of a child) Spagnolo parir Italiano partorire, sgravarsi Tedesco gebären.
insínsulu , nm Definizione sa tzuga, su bobboitedhu chi punghet Sinonimi e contrari muscherda, sínciu, síntziri 1.
insinzàre insegnàre
insínzu , nm Definizione su chi si narat po inditare ccn. cosa a unu, fintzes imparu / a i. = a inditu, pregontendi Sinonimi e contrari indíscia / imparamentu, imparonzu, imparu 2. sa diferéntzia tra s'insinzu de Gesús e cussu de sos iscribbas est chi isse sas Iscrituras las ispiegat e las cumprit puru (Z.Manca) Etimo srd. Traduzioni Francese indication, renseignement Inglese direction Spagnolo indicación Italiano indicazióne Tedesco Angabe.
insirbonàu , agt Definizione nau de porcu, chi est fígiu de màdria maseda e de sirbone mascu.
insirriài , vrb: intzerriai, issirriai, itzerriai, tzerriai* Definizione istare a boghes, fintzes brigandho; betare boghe, nàrrere su númene a unu po dhu fàere bènnere o àteru Sinonimi e contrari abbochinare, atzerriai, ciamare, giuilare, irborchidare, iscramare, iscramorai | ctr. cagliare Frasi iat ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dh'isfinigàt s'ànima ◊ est andada a itzerriai su pobidhu ◊ si nc'est de fai una trassa itzérriant a mei!◊ funt passaus is istoris insirriendu 2. est isceti una grandu improsadura su si fai itzerriai Maistu ◊ no mi at itzerriau mai su nòmini ◊ si lamentat issirriendu a Deus.
insissiligài , vrb: insitzibigai, intzitziligai, ississiligai Sinonimi e contrari aciopai, atorigare, auntzare, inciulai, intzidare, umprigare / atiare, incidai, intriscare, mincidiare | ctr. caciare Frasi s'espi terràina apu imparau a no dha insissiligai e peri a no mi fai pungi ◊ dh'intendis? e poi narat ca soi dèu chi insissiligu! 2. ti fait prageri a ississiligai sa curiosidadi sua Traduzioni Francese inciter Inglese to prod Spagnolo incitar Italiano stuzzicare Tedesco reizen.
insístere, insísti, insístiri , vrb Definizione nàrrere o fàere torra sa cosa fintzes po no lassare bínchere s'àteru giaendhodhi arrexone: su pps. si narat fintzes in su sensu de cumbintu Sinonimi e contrari abbetiae, repetire 2. insístiu de sa pobidha e de is fillus si est infinis apaxiau.
insistiméntu , nm Definizione su insístere Frasi apustis de tanti insistimentu pigat sa crai e oberit Etimo srd.
insitzibigài insissiligài
insoadúra , nf: insuadura Definizione su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, totu leau a s'airada cun calecuna idea Sinonimi e contrari assuadura, insuamentu, sciovadura / lusca, sua 1 Etimo srd. Traduzioni Francese désir effréné (de la chair) Inglese whim, sexual excitement Spagnolo celo Italiano ùzzolo, fòia Tedesco Gelüst, Geilheit.
insoàu , agt Definizione chi dhi andhat fragu de animale in calore, insuau, nau prus che àteru de porcu e de sirbone Modi di dire csn: i. che unu crabu = inganatzidu meda a fémina; insoau che a margiani in freàrgiu = pudésciu a bentu Etimo srd.
insobadúra , nf: insoladura, issoladura Definizione trebballu chi si faet a is iscarpas po dhis pònnere sa sola noa, càmbia Sinonimi e contrari impetadura, intzolu, issolonzu Frasi lassau mi at su butinu a mesu insobadura…◊ mastru Antoni, e candho mi faghides un'àtera insoladura? ◊ su mastru mi at fatu una bella issoladura a sas iscarpas ◊ su sabbateri, candho mi la faghides un'àtera issoladura? Etimo srd. Traduzioni Francese ressemelage Inglese resoling Spagnolo remonta Italiano risuolatura Tedesco Neubesohlung.
insodrigài , vrb: insordigai, insordigare Definizione pònnere su sorde, su greme, pudrigare; imbrutare meda Sinonimi e contrari imbremigai, soldire / acadhotzai, acardangiai, acarrognai, allodrigai | ctr. limpiai, samunae 2. portat unu bonetu béciu e insordigau de sa pedhi de sa conca ◊ apustis de sa tundimenta, a is brebeis s’insordigàt sa lana cun su pruini de su meriagu Etimo srd.
insodrigàu , pps, agt Definizione de insodrigai; chi est totu brutore, brutu meda e de meda Sinonimi e contrari aradhosu, brutu 2. cussus cratzonis dhus portas totu insodrigaus Traduzioni Francese sordide Inglese filthy Spagnolo sórdido Italiano sòrdido Tedesco dreckig.
insogài, insogàre , vrb: issocare, issogare Definizione cassare o aciapare a soga un'animale, pruschetotu currendho, betandhodhi su latzu a conca de atesu Sinonimi e contrari assocare Frasi issocare cheria unu prudhedu pro bolare tra badhicros e serras!◊ at circau de dhu insogai a su tzugu! Etimo srd.