insimingiàre , vrb: scimingiai Sinonimi e contrari ibbadhinare.
insimíngiu , nm: iscimíngiu,
issiminzu,
scimíngiu Definizione
coment'e furriamentos de conca, genia de immarritzone a conca, fintzes po debbilesa o frachesa; pentzamentu mannu po ccn. chistione, cosa chi istrobbat o faet a pentzare meda
Sinonimi e contrari
abbadhinamentu,
ammolighinzu,
atambainamentu,
badhinedha,
batzinu 1,
imbatzinamentu,
loinu,
luinore
/
apeleu
Frasi
ite issiminzu feu mi est falanne!
2.
como est dandhe issiminzu fintzas a isse ◊ arratza de insimíngiu chi tenet cun su fizu malàidu!…
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
vertige
Inglese
giddiness (fit of)
Spagnolo
mareo,
vahído
Italiano
capogiro
Tedesco
Schwindel.
insinniberàre , vrb Definizione su si pigare arrennegu e foedhare a boghes Sinonimi e contrari alterai, annervare 2. su leone insinniberau dhi at getau as francas, a su burricu, e si dh’at papau (I.Mereu).
insinnigàre , vrb rfl: iscinigare,
iscinniare,
iscinnigare,
issindhigare,
issinnigare Definizione
nau solu de fémina, fàere su fedu, naschire unu fígiu
Sinonimi e contrari
iglierare,
infendiai*,
iscendiai,
palturire,
springiai
Frasi
l'apo preguntadu si si fit issindhigada sa muzere (G.Ruju)◊ ant ischípiu chi cudha fémina si fut issindhigada ◊ no dh'ischius chie at issindhigau de pagu in bidha
Traduzioni
Francese
accoucher
Inglese
to be delivered (of a child)
Spagnolo
parir
Italiano
partorire,
sgravarsi
Tedesco
gebären.
insínsulu , nm Definizione sa tzuga, su bobboitedhu chi punghet Sinonimi e contrari muscherda, sínciu, síntziri 1.
insinzàre insegnàre
insínzu , nm Definizione
su chi si narat po inditare ccn. cosa a unu, fintzes imparu / a i. = a inditu, pregontendi
Sinonimi e contrari
indíscia
/
imparamentu,
imparonzu,
imparu
2.
sa diferéntzia tra s'insinzu de Gesús e cussu de sos iscribbas est chi isse sas Iscrituras las ispiegat e las cumprit puru (Z.Manca)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
indication,
renseignement
Inglese
direction
Spagnolo
indicación
Italiano
indicazióne
Tedesco
Angabe.
insirbonàu , agt Definizione nau de porcu, chi est fígiu de màdria maseda e de sirbone mascu.
insirriài , vrb: intzerriai, issirriai, itzerriai, tzerriai* Definizione istare a boghes, fintzes brigandho; betare boghe, nàrrere su númene a unu po dhu fàere bènnere o àteru Sinonimi e contrari abbochinare, atzerriai, ciamare, giuilare, irborchidare, iscramare, iscramorai | ctr. cagliare Frasi iat ai bófiu itzerriai a boxi manna po dhi fai iscí ca cuss'amori dh'isfinigàt s'ànima ◊ est andada a itzerriai su pobidhu ◊ si nc'est de fai una trassa itzérriant a mei!◊ funt passaus is istoris insirriendu 2. est isceti una grandu improsadura su si fai itzerriai Maistu ◊ no mi at itzerriau mai su nòmini ◊ si lamentat issirriendu a Deus.
insissiligài , vrb: insitzibigai,
intzitziligai,
ississiligai Sinonimi e contrari
aciopai,
atorigare,
auntzare,
inciulai,
intzidare,
umprigare
/
atiare,
incidai,
intriscare,
mincidiare
| ctr.
caciare
Frasi
s'espi terràina apu imparau a no dha insissiligai e peri a no mi fai pungi ◊ dh'intendis? e poi narat ca soi dèu chi insissiligu!
2.
ti fait prageri a ississiligai sa curiosidadi sua
Traduzioni
Francese
inciter
Inglese
to prod
Spagnolo
incitar
Italiano
stuzzicare
Tedesco
reizen.
insístere, insísti, insístiri , vrb Definizione nàrrere o fàere torra sa cosa fintzes po no lassare bínchere s'àteru giaendhodhi arrexone: su pps. si narat fintzes in su sensu de cumbintu Sinonimi e contrari abbetiae, repetire 2. insístiu de sa pobidha e de is fillus si est infinis apaxiau.
insistiméntu , nm Definizione su insístere Frasi apustis de tanti insistimentu pigat sa crai e oberit Etimo srd.
insitzibigài insissiligài
insoadúra , nf: insuadura Definizione
su tènnere gana, disígiu de unu mascu (o de fémina), su èssere in calore, in more, totu leau a s'airada cun calecuna idea
Sinonimi e contrari
assuadura,
insuamentu,
sciovadura
/
lusca,
sua 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
désir effréné (de la chair)
Inglese
whim,
sexual excitement
Spagnolo
celo
Italiano
ùzzolo,
fòia
Tedesco
Gelüst,
Geilheit.
insoàu , agt Definizione chi dhi andhat fragu de animale in calore, insuau, nau prus che àteru de porcu e de sirbone Modi di dire csn: i. che unu crabu = inganatzidu meda a fémina; insoau che a margiani in freàrgiu = pudésciu a bentu Etimo srd.
insobadúra , nf: insoladura,
issoladura Definizione
trebballu chi si faet a is iscarpas po dhis pònnere sa sola noa, càmbia
Sinonimi e contrari
impetadura,
intzolu,
issolonzu
Frasi
lassau mi at su butinu a mesu insobadura…◊ mastru Antoni, e candho mi faghides un'àtera insoladura? ◊ su mastru mi at fatu una bella issoladura a sas iscarpas ◊ su sabbateri, candho mi la faghides un'àtera issoladura?
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ressemelage
Inglese
resoling
Spagnolo
remonta
Italiano
risuolatura
Tedesco
Neubesohlung.
insodrigài , vrb: insordigai, insordigare Definizione pònnere su sorde, su greme, pudrigare; imbrutare meda Sinonimi e contrari imbremigai, soldire / acadhotzai, acardangiai, acarrognai, allodrigai | ctr. limpiai, samunae 2. portat unu bonetu béciu e insordigau de sa pedhi de sa conca ◊ apustis de sa tundimenta, a is brebeis s’insordigàt sa lana cun su pruini de su meriagu Etimo srd.
insodrigàu , pps, agt Definizione
de insodrigai; chi est totu brutore, brutu meda e de meda
Sinonimi e contrari
aradhosu,
brutu
2.
cussus cratzonis dhus portas totu insodrigaus
Traduzioni
Francese
sordide
Inglese
filthy
Spagnolo
sórdido
Italiano
sòrdido
Tedesco
dreckig.
insogài, insogàre , vrb: issocare, issogare Definizione cassare o aciapare a soga un'animale, pruschetotu currendho, betandhodhi su latzu a conca de atesu Sinonimi e contrari assocare Frasi issocare cheria unu prudhedu pro bolare tra badhicros e serras!◊ at circau de dhu insogai a su tzugu! Etimo srd.