intullàe inciulài
intullài , vrb Definizione bufare, betare a corpus, bufare a intullu Sinonimi e contrari abbentrare, abbuzare, acirrai, imbrentai, intrudhiri, intúlliri Frasi a faci apari si seus papaus tot'is guefus e intullau s'ampudha de su licori ◊ mi seu intullau sa crocoriga de su binu e… eus cumentzau a isterri sa chistioni ◊ àrtziant sa tassa e intullant.
intúlliri , vrb Definizione bufare a intullu Sinonimi e contrari abbudagare, abbuzare, acirrai, intullai Frasi ita ses, intullendirí su fiascu?!
intúllu , nm Definizione
genia de orrobba, finedhedha e a trama lasca
Sinonimi e contrari
tulle*
Frasi
ge no nci at a portai is mucadoris de intullu e is mantas arrandadas, po mudai su logu!
Terminologia scientifica
ts
Traduzioni
Francese
tulle
Inglese
tulle
Spagnolo
tul
Italiano
tulle
Tedesco
Tüll.
intúllu 1 , nm Definizione
su intullai / bufai a i. = tot'a unu corpu, chentza torrare àlidu, totu a una sulada, a bruncu
Sinonimi e contrari
ingúlliu,
intullada,
tirone
Frasi
a intullu e chen'e tassa dhis praghit a suciai! ◊ est bufendi a intullu de su butiglioni ◊ si ndi benit a domu a iscrucullai, po isciri, si acostat ischenceriosa a s'acajolu e bufat a intullu s'acuardenti ◊ at bufau una tassa de àcua in tres intullus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
régalade (boire à la)
Inglese
poured down one's throat
Spagnolo
beber a gollete
Italiano
garganèlla
Tedesco
in den Mund gießen.
intúlzu intrúxu
intumbàre , vrb: intzumbare,
itzumbare Definizione
tzumbare, iscúdere a tzumbadas comente faent crabas e brebès chi s'iscudent cun sa conca s'una cun s'àtera
Sinonimi e contrari
atricuai,
atumbae,
istumbai
2.
sos assessores s'intzumbant che muvras
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
donner des coups de cornes,
heurter
Inglese
to butt
Spagnolo
cornear
Italiano
cozzare
Tedesco
mit den Hörnern stoßen.
intumbàre 1 , vrb Definizione pigare sabore e fragu malu, nau de cosas de papare annarbandhosi, imbucorandho Sinonimi e contrari intumbire Etimo srd.
intúmbida , nf, nm: intúmbidu Definizione
su intumbire, sonu o boghe chi torrat agoa
Sinonimi e contrari
abbóvidu,
arreddúinu,
arretumbu,
insonnita,
intumbu,
istúmbidu,
torrabboxi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écho,
retentissement
Inglese
echo (ing)
Spagnolo
eco
Italiano
èco,
echeggiaménto
Tedesco
Echo,
Widerhall.
intumbidàre , vrb Definizione
fàere a sonu forte e sighiu un'iscuta, comente faet sa boghe in logu serrau, o si agatat cosa ananti, chi dha torrat agoa: si narat fintzes po sonare ebbia
Sinonimi e contrari
arrembombai,
bombiare,
intinzire,
intronare,
intumbire
/
sonai
Frasi
candho cantas tue tota s'adhe, intumbidendhe, paret una campana ◊ un'isparu orrorosu intúmbidat intro de sa note
2.
su corru pintu cheria intumbidare pro n'ischidare sos frades carrales (G.Delogu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
retentir,
résonner
Inglese
to echo
Spagnolo
resonar,
retumbar
Italiano
risonare,
echeggiare
Tedesco
hallen,
widerhallen.
intumbídu , pps, agt: intumbitu Definizione de intumbire 2. su pinnetu fit intumbitu de unu nuscu de vintza, de sarmentos e fotzas pistatas o secatas a istratzatura 3. chirca continu de allezerigare sos mermos intumbidos de dolore (G.Ruju)◊ no ti benzat s'atrivida de bochire sa zente chena impreu o dai males rebestos intumbida!
intúmbidu intúmbida
intumbidúra , nf Definizione su intumbire; fintzes fragu de isserru, de cosa guastandhosi, de umidore in logu serrau Etimo srd.
intumbíre , vrb Definizione si narat de sa boghe chi torrat agoa in logu serrau, o fintzes in su sensu de moida (e de àteru) chi issurdat e pigat a conca; si narat de cosa guastandhosi candho leat fragu de inserru, sabore malu de lanidura o annarbamentu che a sa chi faet in logu serrau, ma fintzes de arremos e de gente Sinonimi e contrari arrembombai, intumbidare / intumbare 1, tumbare 2 Frasi sas boghes intumbint in domo serrada e líchida ◊ in sas badhes sa boghe intumbit ◊ candho pesaiat una boghe isse, intumbiat in sas badhes de acurtzu ◊ candho intumbit, sa boghe torrat pessegus 2. su degógliu mi at intumbidu sa conca ◊ sa chinina mi at intumbidu sas orijas Etimo srd.
intumbítu intumbídu
intúmbu , nm Definizione
boghe o sonu chi torrat agoa
Sinonimi e contrari
abbóvidu,
arreddúinu,
arretumbu,
intúmbida,
torrabboxi,
tumbu 1
Frasi
custu est intumbu de matràcula
2.
sos intumbos de sas faedhadas suas s'intendhiant in sas aràdios
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
écho
Inglese
echo
Spagnolo
eco
Italiano
èco
Tedesco
Echo.
intúmu , nm Definizione genia de abbitúdine, de ingúlumu o imbitzu Sinonimi e contrari bitzu 1, físsiu Frasi si che iant pigau s'intumu de cricare sa nonna errica po s'arregalu (L.Pisano).
intundhadúra , nf Definizione su intundhare; zenia de segadura chi si faghet pro atundhare atas Sinonimi e contrari atundadura, aturundhadura Etimo srd.
intundhàre, intundhiàre , vrb: intunnare,
intunniare Definizione
andhare, istare o abbarrare a inghíriu de unu o de ccn cosa; fàere o segare a tundhu
Sinonimi e contrari
inghirare
/
atundai
Frasi
sa paura si tramutat in terrore adhinco mi abbitzo chi cussas istranas pessones chircant de m'intunnare ◊ su fàmine, si ti s'intunnat, ti fachet zocos malos! ◊ est intundhau de nepodes ◊ sa mandra fit intunniata de canes presos e isortos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entourer
Inglese
to encircle
Spagnolo
rodear
Italiano
circondare
Tedesco
umgeben,
umringen.
intundhigàre , vrb Sinonimi e contrari arretundai, atundai, atundhulare, aturundhare | ctr. acutzai Etimo srd.