A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

intullàe inciulài

intullài , vrb Definitzione bufare, betare a corpus, bufare a intullu Sinònimos e contràrios abbentrare, abbuzare, acirrai, imbrentai, intrudhiri, intúlliri Frases a faci apari si seus papaus tot'is guefus e intullau s'ampudha de su licori ◊ mi seu intullau sa crocoriga de su binu e… eus cumentzau a isterri sa chistioni ◊ àrtziant sa tassa e intullant.

intúlliri , vrb Definitzione bufare a intullu Sinònimos e contràrios abbudagare, abbuzare, acirrai, intullai Frases ita ses, intullendirí su fiascu?!

intúllu , nm Definitzione genia de orrobba, finedhedha e a trama lasca Sinònimos e contràrios tulle* Frases ge no nci at a portai is mucadoris de intullu e is mantas arrandadas, po mudai su logu! Terminologia iscientìfica ts Tradutziones Frantzesu tulle Ingresu tulle Ispagnolu tul Italianu tulle Tedescu Tüll.

intúllu 1 , nm Definitzione su intullai / bufai a i. = tot'a unu corpu, chentza torrare àlidu, totu a una sulada, a bruncu Sinònimos e contràrios ingúlliu, intullada, tirone Frases a intullu e chen'e tassa dhis praghit a suciai! ◊ est bufendi a intullu de su butiglioni ◊ si ndi benit a domu a iscrucullai, po isciri, si acostat ischenceriosa a s'acajolu e bufat a intullu s'acuardenti ◊ at bufau una tassa de àcua in tres intullus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu régalade (boire à la) Ingresu poured down one's throat Ispagnolu beber a gollete Italianu garganèlla Tedescu in den Mund gießen.

intúlzu intrúxu

intumbàre , vrb: intzumbare, itzumbare Definitzione tzumbare, iscúdere a tzumbadas comente faent crabas e brebès chi s'iscudent cun sa conca s'una cun s'àtera Sinònimos e contràrios atricuai, atumbae, istumbai 2. sos assessores s'intzumbant che muvras Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu donner des coups de cornes, heurter Ingresu to butt Ispagnolu cornear Italianu cozzare Tedescu mit den Hörnern stoßen.

intumbàre 1 , vrb Definitzione pigare sabore e fragu malu, nau de cosas de papare annarbandhosi, imbucorandho Sinònimos e contràrios intumbire Ètimu srd.

intúmbida , nf, nm: intúmbidu Definitzione su intumbire, sonu o boghe chi torrat agoa Sinònimos e contràrios abbóvidu, arreddúinu, arretumbu, insonnita, intumbu, istúmbidu, torrabboxi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écho, retentissement Ingresu echo (ing) Ispagnolu eco Italianu èco, echeggiaménto Tedescu Echo, Widerhall.

intumbidàre , vrb Definitzione fàere a sonu forte e sighiu un'iscuta, comente faet sa boghe in logu serrau, o si agatat cosa ananti, chi dha torrat agoa: si narat fintzes po sonare ebbia Sinònimos e contràrios arrembombai, bombiare, intinzire, intronare, intumbire / sonai Frases candho cantas tue tota s'adhe, intumbidendhe, paret una campana ◊ un'isparu orrorosu intúmbidat intro de sa note 2. su corru pintu cheria intumbidare pro n'ischidare sos frades carrales (G.Delogu) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu retentir, résonner Ingresu to echo Ispagnolu resonar, retumbar Italianu risonare, echeggiare Tedescu hallen, widerhallen.

intumbídu , pps, agt: intumbitu Definitzione de intumbire 2. su pinnetu fit intumbitu de unu nuscu de vintza, de sarmentos e fotzas pistatas o secatas a istratzatura 3. chirca continu de allezerigare sos mermos intumbidos de dolore (G.Ruju)◊ no ti benzat s'atrivida de bochire sa zente chena impreu o dai males rebestos intumbida!

intúmbidu intúmbida

intumbidúra , nf Definitzione su intumbire; fintzes fragu de isserru, de cosa guastandhosi, de umidore in logu serrau Ètimu srd.

intumbíre , vrb Definitzione si narat de sa boghe chi torrat agoa in logu serrau, o fintzes in su sensu de moida (e de àteru) chi issurdat e pigat a conca; si narat de cosa guastandhosi candho leat fragu de inserru, sabore malu de lanidura o annarbamentu che a sa chi faet in logu serrau, ma fintzes de arremos e de gente Sinònimos e contràrios arrembombai, intumbidare / intumbare 1, tumbare 2 Frases sas boghes intumbint in domo serrada e líchida ◊ in sas badhes sa boghe intumbit ◊ candho pesaiat una boghe isse, intumbiat in sas badhes de acurtzu ◊ candho intumbit, sa boghe torrat pessegus 2. su degógliu mi at intumbidu sa conca ◊ sa chinina mi at intumbidu sas orijas Ètimu srd.

intumbítu intumbídu

intúmbu , nm Definitzione boghe o sonu chi torrat agoa Sinònimos e contràrios abbóvidu, arreddúinu, arretumbu, intúmbida, torrabboxi, tumbu 1 Frases custu est intumbu de matràcula 2. sos intumbos de sas faedhadas suas s'intendhiant in sas aràdios Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu écho Ingresu echo Ispagnolu eco Italianu èco Tedescu Echo.

intúmu , nm Definitzione genia de abbitúdine, de ingúlumu o imbitzu Sinònimos e contràrios bitzu 1, físsiu Frases si che iant pigau s'intumu de cricare sa nonna errica po s'arregalu (L.Pisano).

intundhadúra , nf Definitzione su intundhare; zenia de segadura chi si faghet pro atundhare atas Sinònimos e contràrios atundadura, aturundhadura Ètimu srd.

intundhàre, intundhiàre , vrb: intunnare, intunniare Definitzione andhare, istare o abbarrare a inghíriu de unu o de ccn cosa; fàere o segare a tundhu Sinònimos e contràrios inghirare / atundai Frases sa paura si tramutat in terrore adhinco mi abbitzo chi cussas istranas pessones chircant de m'intunnare ◊ su fàmine, si ti s'intunnat, ti fachet zocos malos! ◊ est intundhau de nepodes ◊ sa mandra fit intunniata de canes presos e isortos Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu entourer Ingresu to encircle Ispagnolu rodear Italianu circondare Tedescu umgeben, umringen.

intundhigàre , vrb Sinònimos e contràrios arretundai, atundai, atundhulare, aturundhare | ctr. acutzai Ètimu srd.