ischirchinàda , nf Definizione su ischirchinare; móvia de botu a dónnia betu Sinonimi e contrari iscoitada Frasi sa colora, si la leas, si moet a ischirchinadas Etimo srd.
ischirchinàre , vrb: iscrichinare Definizione
coment'e iscutulare a forte, fruscinai, nau pruschetotu de movimentu chi faet incrubandhosi o furriandhosi a dónnia parte chie istat male, sentit dolore forte de no pòdere padire mescamente a bentre
Sinonimi e contrari
atapai 1,
fruschinare,
inchingiare,
iscoitai
/
foichinare
Frasi
cussos titones sunt fumendhe: totavia los as iscrichinados cun su sulavogu! (G.Ruju)◊ si est ischirchinendhe che colora de su dolore chi zughet
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
se démener,
secouer
Inglese
to fidget,
to wiggle
Spagnolo
menearse
Italiano
dimenarsi,
scuòtere
Tedesco
sich hin und her bewegen,
schütteln.
ischíre, ischíri , vrb: iscíara,
iscie,
iscire 1,
isciri,
issí,
issire 1,
sciri Definizione
àere idea precisa de calecuna cosa, su connòschere sa cosa po comente est, arresurtau de su imparare, de su bíere o intèndhere, de su cumprèndhere, de su istudiare / ger. iscendo, ischindhe, ischindho, ischendhe; pps. ischidu, ischípidu
Sinonimi e contrari
connòscere,
dischire
Modi di dire
csn:
dare a i. una cosa = nàrrere, mandai s'isceda; bènnere a i. = arrennèsciri a isciri, ischire pro cumbinassione; i. a intèndhere = isciri pro dh'èssiri inténdiu; i. a (+ inf. vrb.) = èssiri bellu a…; i. una cosa chei s'abba = ischire una cosa bene meda; i. su logu, a unu logu = connòschere su logu, ischire inue est cussu logu, inue si colat pro bi lòmpere; i. unu logu = ischire inue…; i. sa lessione, una cantone, i. una limba = connòschere bene a puntu de la nàrrere, de la faedhare; ischiresila = pessare una cosa zusta innantis de cumbinare, inzertare sa cosa coment'e ischíndhela innantis; su de no ischire = s'ignoràntzia; ischire una cosa, una nova, dae calicunu = po dh'àere inténdhia a calecunu
Frasi
cussos no iscint it'est piedade: sos novellos cainos iscint solu a uchídere zente ◊ cussu est su brebu de is ci issiant s'arte de bivire (B.Liori)◊ ndhe isco una, de fémina, ma bella, mih: ti at a piàghere ebbia! ◊ eite si ti l’ischint: a caserma ti acusant! ◊ pro bi l'àere ischidu chi fit gai totu físsios… za no ti aia lassadu cojare cun isse! ◊ tue dh'issis: passo sa die tra bàtoro muros, tra líbberos e paperis e giornales ◊ ti l'at ischidu totu sa bidha!
2.
l'apo ischidu a intèndhere chi fist isperiguladu fatu! (G.Ruju)◊ mancari fachendhe a pastore, ischiat a lèzere e a iscríere e fit de fàcheres e de allegas a sa mannina ◊ gai iscat a manigare cantu ischit a fàghere faina!
3.
a l'ischis a sa pinneta issoro? ◊ a Monte Unturzu no l'isco, no bi so andhadu mai ◊ eo puru l'isco su caminu! ◊ isco unu logu chi bi ponet antunna meda ◊ chi sa domu mia no iscínt, dhus pregu de domandai! (Sitzia)
4.
si ch'est andhadu a iscola chentza ischire sa lessione ◊ bae, rispondhe tue ca ischis su frantzesu! ◊ de cantzonis no ndh'ischiu mancu una
5.
importat pagu a ti dare a ischire inue totugantu so istadu ◊ a s'amigu tou li cheret dadu a ischire chi ses cojendhe ◊ bos lu fato a ischire comente est
6.
tue ti l'as ischida, maridu nanu chirchendhe! (P.Mossa)
7.
su de no ischire za est cosa bona!…
Cognomi e Proverbi
prb:
a chini no iscít est parenti o cumpàngiu de chini no bit
Etimo
ltn.
scire
Traduzioni
Francese
savoir
Inglese
to know
Spagnolo
saber
Italiano
sapére
Tedesco
wissen,
kennen.
ischiría iscaría
ischirighía! , iscl: isghirighia Definizione allegria!, eviva!: boghe de cuntentesa Sinonimi e contrari isga! Frasi ajó, bella, ischirighia!, che candho fimis minores ballemus! ◊ ischirighia pro sos cojuados noos!
ischirigósu , agt Definizione chi est de colore (pilu) iscuriosu Sinonimi e contrari bujosu, fuscu, iscuricosu* Frasi a Nughedu una borta andhesi a sant'Antoni gloriosu e intrendhe in sa porta gridaiant "Tzi, tzi, ischirigosu!" (P.Pisurzi)◊ Ischirigosu, múilas, iscorratzas minetosu: già est cosa e ti m'acurtziare!…
ischiringiài iscadangiài
ischiriúngia inghiriúngia
ischirradòrza , nf: scirradroxa Definizione aina segante a punta acancarronada e a màniga longa po segare a acropadura e a tiradura Sinonimi e contrari cana, cirradroxa, faltzone, fústina, luatorja, rultàglia, urvajola Etimo srd.
ischirradúra , nf Definizione su ischirrare; cosa (matedu, pàmpinu) segada a scirradura, a ispuntadura 2. est andhau a buscare ischirradura frisca pro sa crapa Etimo srd.
ischirràre , vrb Definizione
segare o ispuntare su pàmpinu
Sinonimi e contrari
isbitare,
ischimare,
scirrai
/
issarmentare
Frasi
tenio àsiu, deo, a ischirrare, a ilmutzare, a bogare in loba, a pudare, a immelmare, a isalmentare: nudha! (A.Cossu)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épamprer
Inglese
to strip of its leaves (a vine)
Spagnolo
despampanar
Italiano
spampanare
Tedesco
ablauben.
ischirriàda , nf Definizione su ischirriare / i. de càvana = cropu de càvana (coment'e segandho a scirradura) Sinonimi e contrari iscéberu, sceberu Frasi semus zente de prima ischirriada o mentes incultziadas? Etimo srd.
ischirriadòlza , nf Definizione aina, serros de pudare; a logos, càvana Terminologia scientifica ans.
ischirriadólzu , nm Definizione su ischirriare, chirriare, seberare Sinonimi e contrari chirrionzu, ischirriadura Etimo srd.
ischirriadúra , nf Definizione su ischirriare, nau fintzes in su sensu de fàere partzialidades Sinonimi e contrari ischirriada / paltesa, partzialidade, protzebboria 2. e cudhos ateterrandhe, a nàrrere ca in sa demogratzia totus sunt a sa paris e no dhue cheret ischirriaduras Etimo srd.
ischirriàre ischerriàre
ischirriolàda , nf Sinonimi e contrari
iscorriada,
nerbiada
/
ttrs. ischirriurada
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup de cravache,
coup violent et imprévu
Inglese
whipping
Spagnolo
latigazo,
golpazo
Italiano
scudisciata,
cólpo violènto e improvviso
Tedesco
Peitschenhieb.
ischirriolài, ischirriolàre , vrb: iscorriolare,
schirriolai Definizione
bogare unu trastu a corriolos, a tiras
Sinonimi e contrari
imbroconare,
irbinarjare,
iscorriare,
iscorriaxai,
isteressare,
istratziolare,
minutzare,
schirrionai,
spetzimingiae
Frasi
su rú li at iscorrioladu sa bestimenta ◊ sos canes ti ant a ischirriolare sas carres!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
réduire en lambeaux
Inglese
to tear to shreds (in)
Spagnolo
despedazar,
destrozar
Italiano
sbrandellare,
stracciare
Tedesco
zerfetzen,
zerreißen.
ischirriótu , nm Sinonimi e contrari scedatzadori Etimo srd.
ischirritzàdu ischerritzàdu