ispadhiciàre , vrb Sinonimi e contrari
ispaghinare,
ispàlghere,
isparcinare,
isparminare,
isparpinare,
isprabinare
| ctr.
ammuntonae
Traduzioni
Francese
éparpiller
Inglese
to scatter
Spagnolo
desparramar,
esparcir
Italiano
dispèrdere,
sparpagliare
Tedesco
zerstreuen,
verstreuen.
ispadínu , nm: spadinu Definizione gurtedhu mannu: dhue at logu chi dhu narant a una genia de aina segante fata unu pagu a forma de segure, a manighedha curtza che a unu gurtedhu etotu ma de impreare a acropadura Sinonimi e contrari brotzone, dagone Frasi mischinu… una tzacarrada de ispadinu! ◊ at arrodadu s'ispadinu ◊ su turronaju at fatu a cantos su turrone cun s'ispadinu 2. zughet dogni sanna cantu un'ispadinu! Terminologia scientifica ans Etimo srd.
ispadínu 1 , nm Definizione pigione mannu, papadore de petza Sinonimi e contrari arcidedhu, tilibbriu Frasi mi che andhaia sempre a su monte in chirca de nidos de ispadinu ◊ che un'ispadinu at a bolare in àteras aeras Terminologia scientifica pzn.
ispadonàdu , agt Definizione nau de trigu, chi at fatu isvilupu meda a erba ma cun s'ispiga aortitza po basca forte e cabudàrgia.
ispadriàre , vrb Definizione
foedhare bene, craru, pàdriu, nau prus che àteru de sa manera de nàrrere is foedhos; a logos fintzes abbaldantzare, bagianai, fàere su bantaxeri, su pageri
Frasi
a bídere giustu e ispadriare mi est piús de profetu (Ptz.Mura)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prononcer
Inglese
to pronounce
Spagnolo
pronunciar,
articular,
recalcar
Italiano
pronuntziare
Tedesco
aussprechen.
ispadrièsa , nf Definizione nau de ccn., su èssere ispàdriu, su àere s'abbitúdine de foedhare cun craresa, chentza cuare nudha, chentza timoria e ne bregúngia Sinonimi e contrari franchesa.
ispàdriu , agt Definizione nau de ccn., chi foedhat cun craresa e chentza cuare nudha.
ispadronizàre , vrb Definizione fàere is prepotentes, cumandhare e fàere su chi paret e praghet coment'e meres ma faendho male puru e dannu a is àteros Sinonimi e contrari galligiai.
ispàdua, ispàdula , nf: spàdua Definizione
fenu de ispàdula o de impagliadas, fenu o folla de istoja: genia de erba chi faghet in is errios, arta, a fògias laditas e longas, bona po fàere istojas, po ammontu, a fàere fundhos de cadiras
Sinonimi e contrari
buda,
ispadarzu,
istògia,
tuturatzu
Frasi
de ispàdua si faint is istojas
Terminologia scientifica
rba, Typha angustifolia, T. latifolia
Etimo
ltn.
spathula
Traduzioni
Francese
laîche
Inglese
reed-mace
Spagnolo
aneas
Italiano
sala
Tedesco
Riedgras.
ispàdula 1 , nf: spàdula 1 Definizione genia de tauledha po magiare s'orrobba samunandho o po dh'ispruinare Sinonimi e contrari matola, tabedha.
ispadulàre , vrb: spadulai Definizione iscutulai is pannus isciacuendidhus Etimo srd.
ispadulàrzu , nm Definizione logu de ispàdula, terrenu de abba chi dhue creschet ispàdula (buda) meda Etimo srd.
ispafarràu , agt: spifarrau Definizione chi est foras de su normale, fintzes istravanau Frasi sa corroneta faet unu sonu ispafarrau.
ispàgaru , nm: ispàragu,
ispàralu,
isparau 1,
ispàrau,
sparau Definizione
genia de tupighedha chi de is arraighinas bogat bullones o pigionatzos (upm) bonos a papare candho funt modhes / i. biancu = sega caltzeta, su chi bogat sa tiria o isparau cràbinu (Asparagus albus); àtera creze, i. niedhu = A. aphyllus
Sinonimi e contrari
arbarau,
barau,
brodau 1,
inghésperu
/
ttrs. ipàramu
Frasi
de s'ispàrau si collint sos briones noos, modhes ◊ a manigare amus cotu s'ispàrau ◊ est chircandhe ispàragu pro lu bèndhere ◊ in cussa costera dhoi essit isparau meda
Terminologia scientifica
rbl, rbz, Asparagus acutifolius
Etimo
itl.
spàrago
Traduzioni
Francese
asperge
Inglese
sparrow-grass
Spagnolo
espárrago
Italiano
aspàrago
Tedesco
Spargel.
ispagatzài , vrb: ispedatzare 1, spadatzai 1 Definizione fàere a orrugos, a pedassus; ispèndhere in cosas de pagu contu, in fioleras Sinonimi e contrari atzimare, chimentare, iscualtare, ispetatzare Etimo spn. despedazar.
ispagatzàre , vrb Definizione a logos, ispalatare, nau de s'aera annuada chi si aperit abbarrandho a tretos límpia Sinonimi e contrari ispalaciae.
ispaghinàre , vrb: ispagnai,
ispainai,
ispainare,
ispaniai,
ispaniare,
isprainare,
spagnai Definizione
pigare e betare o pònnere ispratu a ispergiadura, ispainau peri su logu; isterrigorzare, pònnere crocau totu istérriu
Sinonimi e contrari
illaizare,
isciudrare,
ispàlghere,
isparcinare,
isparminare,
isprabinare
/
isterrighinare,
isterrinai
| ctr.
ammuntonae,
collire
Frasi
a su fenúciu a pizu si ghetat unu pacu de sufrissu vene ispaghinau e un’ispiugherada de casu ◊ Bidhanoavorru est diventada famosa po sa cultura chi arrennescit a ispaniai ◊ s'ispagnat su concimi ◊ ossus ispainaus a ingíriu de su foghidoni ◊ isciú sa pudha, chi m'ispànias sa palla!◊ est ispaghinendhe sa chisina
2.
sa gatu est ispaghinàndhesi in terra
3.
sas crapas sont ispainatas in sas ripas de su monte
Etimo
ltn.
*expaginare
Traduzioni
Francese
étendre,
répandre
Inglese
to spread
Spagnolo
esparcir,
derramar
Italiano
spàndere,
spàrgere,
diffóndere
Tedesco
ausstreuen,
verbreiten.
ispagiàre, ispagliài , vrb: ispazare,
ispaxae,
spalgiai Definizione
bogare sa pàgia, chèrrere sa pàgia de mesu de su laore po dhu chistire límpiu; nau de ccn. su si giare a bíere prus de su chi est, unu, fàere braga, fàere su pageri
Sinonimi e contrari
abentuai,
irghinitiare,
spalligai
/
abantai,
bragai,
ispallerai,
pazesare
Frasi
si che ispazat s'arzola iss'etotu: no cheret azudu ◊ a dedie fimus ispazendhe, a denote carruzendhe ◊ su laore in s'argiola ispagiavas si fut bentu in favore
2.
tandho, ca as oliàriu, ite ispazas si de su chi produit no ndh'assazas? ◊ sunt ispazendhe pro sos milliardos chi nachi tenent ◊ sos catziadores ispazant narandhe chi cun issos cunillos e sirvones ant pacu vida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dépailler
Inglese
to separate wheat from straw,
to show off
Spagnolo
aventar,
jactarse
Italiano
spagliare,
brezzare
Tedesco
das Stroh entfernen von.
Ispàgna , nf Definizione natzione e istadu de sa penísula ibérica: at dominau sa Sardigna de su 1478 a is primos annos de su 1700, cosa chi at eredau de is Aragonesos (o Catalanos) chi iant fatu is gherras a is Sardos.
ispagnài ispaghinàre