A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

ispadhiciàre , vrb Sinònimos e contràrios ispaghinare, ispàlghere, isparcinare, isparminare, isparpinare, isprabinare | ctr. ammuntonae Tradutziones Frantzesu éparpiller Ingresu to scatter Ispagnolu desparramar, esparcir Italianu dispèrdere, sparpagliare Tedescu zerstreuen, verstreuen.

ispadínu , nm: spadinu Definitzione gurtedhu mannu: dhue at logu chi dhu narant a una genia de aina segante fata unu pagu a forma de segure, a manighedha curtza che a unu gurtedhu etotu ma de impreare a acropadura Sinònimos e contràrios brotzone, dagone Frases mischinu… una tzacarrada de ispadinu! ◊ at arrodadu s'ispadinu ◊ su turronaju at fatu a cantos su turrone cun s'ispadinu 2. zughet dogni sanna cantu un'ispadinu! Terminologia iscientìfica ans Ètimu srd.

ispadínu 1 , nm Definitzione pigione mannu, papadore de petza Sinònimos e contràrios arcidedhu, tilibbriu Frases mi che andhaia sempre a su monte in chirca de nidos de ispadinu ◊ che un'ispadinu at a bolare in àteras aeras Terminologia iscientìfica pzn.

ispadonàdu , agt Definitzione nau de trigu, chi at fatu isvilupu meda a erba ma cun s'ispiga aortitza po basca forte e cabudàrgia.

ispadriàre , vrb Definitzione foedhare bene, craru, pàdriu, nau prus che àteru de sa manera de nàrrere is foedhos; a logos fintzes abbaldantzare, bagianai, fàere su bantaxeri, su pageri Frases a bídere giustu e ispadriare mi est piús de profetu (Ptz.Mura) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prononcer Ingresu to pronounce Ispagnolu pronunciar, articular, recalcar Italianu pronuntziare Tedescu aussprechen.

ispadrièsa , nf Definitzione nau de ccn., su èssere ispàdriu, su àere s'abbitúdine de foedhare cun craresa, chentza cuare nudha, chentza timoria e ne bregúngia Sinònimos e contràrios franchesa.

ispàdriu , agt Definitzione nau de ccn., chi foedhat cun craresa e chentza cuare nudha.

ispadronizàre , vrb Definitzione fàere is prepotentes, cumandhare e fàere su chi paret e praghet coment'e meres ma faendho male puru e dannu a is àteros Sinònimos e contràrios galligiai.

ispàdua, ispàdula , nf: spàdua Definitzione fenu de ispàdula o de impagliadas, fenu o folla de istoja: genia de erba chi faghet in is errios, arta, a fògias laditas e longas, bona po fàere istojas, po ammontu, a fàere fundhos de cadiras Sinònimos e contràrios buda, ispadarzu, istògia, tuturatzu Frases de ispàdua si faint is istojas Terminologia iscientìfica rba, Typha angustifolia, T. latifolia Ètimu ltn. spathula Tradutziones Frantzesu laîche Ingresu reed-mace Ispagnolu aneas Italianu sala Tedescu Riedgras.

ispàdula 1 , nf: spàdula 1 Definitzione genia de tauledha po magiare s'orrobba samunandho o po dh'ispruinare Sinònimos e contràrios matola, tabedha.

ispadulàre , vrb: spadulai Definitzione iscutulai is pannus isciacuendidhus Ètimu srd.

ispadulàrzu , nm Definitzione logu de ispàdula, terrenu de abba chi dhue creschet ispàdula (buda) meda Ètimu srd.

ispafarràu , agt: spifarrau Definitzione chi est foras de su normale, fintzes istravanau Frases sa corroneta faet unu sonu ispafarrau.

ispàgaru , nm: ispàragu, ispàralu, isparau 1, ispàrau, sparau Definitzione genia de tupighedha chi de is arraighinas bogat bullones o pigionatzos (upm) bonos a papare candho funt modhes / i. biancu = sega caltzeta, su chi bogat sa tiria o isparau cràbinu (Asparagus albus); àtera creze, i. niedhu = A. aphyllus Sinònimos e contràrios arbarau, barau, brodau 1, inghésperu / ttrs. ipàramu Frases de s'ispàrau si collint sos briones noos, modhes ◊ a manigare amus cotu s'ispàrau ◊ est chircandhe ispàragu pro lu bèndhere ◊ in cussa costera dhoi essit isparau meda Terminologia iscientìfica rbl, rbz, Asparagus acutifolius Ètimu itl. spàrago Tradutziones Frantzesu asperge Ingresu sparrow-grass Ispagnolu espárrago Italianu aspàrago Tedescu Spargel.

ispagatzài , vrb: ispedatzare 1, spadatzai 1 Definitzione fàere a orrugos, a pedassus; ispèndhere in cosas de pagu contu, in fioleras Sinònimos e contràrios atzimare, chimentare, iscualtare, ispetatzare Ètimu spn. despedazar.

ispagatzàre , vrb Definitzione a logos, ispalatare, nau de s'aera annuada chi si aperit abbarrandho a tretos límpia Sinònimos e contràrios ispalaciae.

ispaghinàre , vrb: ispagnai, ispainai, ispainare, ispaniai, ispaniare, isprainare, spagnai Definitzione pigare e betare o pònnere ispratu a ispergiadura, ispainau peri su logu; isterrigorzare, pònnere crocau totu istérriu Sinònimos e contràrios illaizare, isciudrare, ispàlghere, isparcinare, isparminare, isprabinare / isterrighinare, isterrinai | ctr. ammuntonae, collire Frases a su fenúciu a pizu si ghetat unu pacu de sufrissu vene ispaghinau e un’ispiugherada de casu ◊ Bidhanoavorru est diventada famosa po sa cultura chi arrennescit a ispaniai ◊ s'ispagnat su concimi ◊ ossus ispainaus a ingíriu de su foghidoni ◊ isciú sa pudha, chi m'ispànias sa palla!◊ est ispaghinendhe sa chisina 2. sa gatu est ispaghinàndhesi in terra 3. sas crapas sont ispainatas in sas ripas de su monte Ètimu ltn. *expaginare Tradutziones Frantzesu étendre, répandre Ingresu to spread Ispagnolu esparcir, derramar Italianu spàndere, spàrgere, diffóndere Tedescu ausstreuen, verbreiten.

ispagiàre, ispagliài , vrb: ispazare, ispaxae, spalgiai Definitzione bogare sa pàgia, chèrrere sa pàgia de mesu de su laore po dhu chistire límpiu; nau de ccn. su si giare a bíere prus de su chi est, unu, fàere braga, fàere su pageri Sinònimos e contràrios abentuai, irghinitiare, spalligai / abantai, bragai, ispallerai, pazesare Frases si che ispazat s'arzola iss'etotu: no cheret azudu ◊ a dedie fimus ispazendhe, a denote carruzendhe ◊ su laore in s'argiola ispagiavas si fut bentu in favore 2. tandho, ca as oliàriu, ite ispazas si de su chi produit no ndh'assazas? ◊ sunt ispazendhe pro sos milliardos chi nachi tenent ◊ sos catziadores ispazant narandhe chi cun issos cunillos e sirvones ant pacu vida Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dépailler Ingresu to separate wheat from straw, to show off Ispagnolu aventar, jactarse Italianu spagliare, brezzare Tedescu das Stroh entfernen von.

Ispàgna , nf Definitzione natzione e istadu de sa penísula ibérica: at dominau sa Sardigna de su 1478 a is primos annos de su 1700, cosa chi at eredau de is Aragonesos (o Catalanos) chi iant fatu is gherras a is Sardos.

ispagnài ispaghinàre