ispennentàre ispendhentàre
ispènnere ispèndhere
ispennijólu , agt Definizione
nai de ccn., chi dhi praghet a ispèndhere, chi ispendhet meda, tropu
Sinonimi e contrari
amprau,
bauridore,
isperditziau,
istrubberi,
spendiritzu,
sperdicieri,
stragioni
| ctr.
aorradori
Frasi
bi at tzente astrinta e tzente ispennijola pronta a pònnere bufos chi no potet mai pacare
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dépensier
Inglese
squanderer
Spagnolo
manirroto,
derrochador
Italiano
spendaccióne
Tedesco
Geldverschwender.
ispénnula ispéndhula
ispensàda , avb: ispessada,
ispessata Definizione
a s'i. (a logos: a sa dispessada)= candho unu no si dha ibertat, una cosa, o no dhu'est pentzandho, a s'ilfidiada, a s'orvidada / a ora i. = a disora
Sinonimi e contrari
fidada,
impensada,
irfidiada,
iscufidada
Frasi
fit a cadhu una die a s'ispensada girendhe in sa cussorza, candho de botu de aes si li at pesadu unu fiotu e s'ebba si li est ispasimada (G.A.Cossu)◊ intro de sa conchedha sua bi ventulaiant a s'ispessata arriscos de iscontzare totu ◊ no bi creia de ndhe arrivire gai a s'ispensada a su cuile meu ◊ mi est mancada sa crabita dae su masone: si che l'ant seberada sendhe deo a s'ispensada ◊ bentos, benides dae su nudha a s'ispensada ◊ pro no gherrare uchidendhe su mannale bastat a l'irmedhighinare punghèndhelu poi a s'ispessada
2.
a ora ispessada, a note russa, umbras niedhas brincant in bachile
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
à l'improviste
Inglese
suddenly
Spagnolo
inesperadamente
Italiano
inaspettataménte
Tedesco
unerwartet.
ispensàdu , agt: ispessadu,
ispessatu Definizione
chi no pentzat, chi no est pentzandho, fintzes chi no s'ibertaiat, chi benit o capitat a s'ingrundha; chi est fora de s'immaginatzione
Sinonimi e contrari
disabetau
Frasi
ahi, colpu ispensadu! ◊ fintzas a candho comintzesti a patire as muntesu unu risu de giovanedha, ispessada de su chi ti fit cuntzessu ◊ incontru ispessadu, abbaidendhe a nudha, chena ischire ite aiamus in mente ◊ un'àlvure manna ndh'essiat dae sa malesa pijèndhesi sa lughe de su chelu ispessada de umbrare suta de majas e tupas ◊ no at chérfidu prus a mi tratènnere e ispessadu mi ndh'at fatu bènnere (Tuccone)
2.
issa fit s'abba connota chi curriat in sas venas meas mutanne su disconnotu in connotu, s'ispessatu in fitianu
3.
issa naraiat chi su mare fit una cosa ispessata, tantu fit mannu
Traduzioni
Francese
inattendu
Inglese
unaspected
Spagnolo
inesperado
Italiano
inaspettato
Tedesco
unerwartet.
ispensamentàdu , agt Definizione
chi est chentza pentzamentos, chentza pistighíngios, trancuillu
Sinonimi e contrari
ilvioladu,
iscontipizau,
lebiotu,
trancuillone
| ctr.
apensamentau,
apidinadu
Frasi
a ue sas anades in discassu fint totu in festa e ispensamentadas bolat
Traduzioni
Francese
insuciant
Inglese
thoughtless
Spagnolo
despreocupado
Italiano
spensierato
Tedesco
sorglos.
ispentiàre ispantiàre
ispentiàtu ispantiàu
ispéntimu, ispéntuma , nm, nf: ispéntumu,
spéntima Definizione
prus che àteru, logu de orroca arta meda o fintzes buidu chi calat a fundhu, aintru de is orrocas, in sa terra
Sinonimi e contrari
calancone,
gruta,
gúrguru,
iscafada,
isperdicadorju,
ispérrulu,
ispérruma,
istrunfu,
péntuma,
scabiossu,
strampafossu,
tràdhia,
trocu,
úbridu
Frasi
sa terra si li fit abberta innantis lassèndhelu in s'oru de un'ispéntumu ◊ fipo supra de un'ispéntumu artu annotendhe sa cane ◊ ne murus, tzirvas e ispéntimus ti firmint! ◊ nche los ant impercaos a s'ispéntuma
Terminologia scientifica
slg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
gouffre,
précipice
Inglese
crag,
ravine,
gulf
Spagnolo
abismo,
barranco
Italiano
voràgine,
burróne,
precipìzio
Tedesco
Abgrund.
ispentumài, ispentumàre ispantumàre
ispentumatórju , nm: spentumadórgiu Definizione logu malu de si dhue ispentumare, de che pòdere orrúere, logu de péntuma Sinonimi e contrari ischerbicadorju, isperrumadolzu Etimo srd.
ispéntumu ispéntimu
ispeotàre , vrb Definizione camminare a pei Sinonimi e contrari pedonare.
ispèra , nf, nm: ispériu,
isperu,
spera Definizione
cosa, arresurtau, un'iscopu, o bene chi unu ibertat o pentzat de àere in su tempus benidore, genia de idea chi una cosa andhet in bonu e po cussu ponet fintzes ànimu e unu faet su possíbbile po dhue lòmpere / contipizare una i. = punnare cun contivizu a carchi iscopu
Sinonimi e contrari
abetu,
aficu,
aisetu,
cabu,
isperànscia
Frasi
o marronadore, sos isperos cucuzas in sa terra ◊ o terra mia, promissas e isperas no isetes! ◊ sunt andhados in terra istraniera, però su coro si l'ant istratzadu e l'ant a sos nuraghes intregadu imboligadu cun filu de ispera ◊ sa morte mi est lendhe sa vida e s'isperu ◊ Gesús miu istimau, donaimí unu pagu de ispera! ◊ in custu mundhu dias un'ispera a sa zenia! ◊ s'ómine tenet pro guida sos ispérios suos piús bellos ◊ e comente sa terra fiorindhe fit in dogni badhe, gai dogni coro fit de noedhu ispériu godindhe (A.Casula)
Etimo
ctl.
espera
Traduzioni
Francese
espoir
Inglese
hope
Spagnolo
esperanza
Italiano
speranza
Tedesco
Hoffnung.
ispèra 1 , nf: spera 1 Definizione
ràgiu de sole, filighedhu de lughe, súlidu de bentu lébiu lébiu: in is negas, nudha, mancu pagu pagu
Sinonimi e contrari
luche
/
frina
Frasi
sos ojos apenas iscanzados lassant passare un'ispera de lughe ◊ s'úrtima ispera de sole innantis de iscurigare
2.
si sedent in carrera ue giòvanos bi at e antzianos a leare s'ispera (A.Casula)
3.
est nighedha sa note, chene trata de luna: no si biet ispera! ◊ no bi at mancu un'ispera in cussu logu: su bestiàmine est morindhe de su fàdigu
Etimo
ltn.
spera
Traduzioni
Francese
rayon de lumière,
rayon de soleil,
souffle de vent
Inglese
sunbeam,
glimmer of light,
breeze
Spagnolo
rayo de sol,
soplo de viento,
brizna
Italiano
filo di luce,
ràggio di sóle,
àlito di vènto
Tedesco
Lichtbündel,
Sonnenstrahlen,
Windhauch.
ispèra 2 , nf Sinonimi e contrari isperada, isperàglia Frasi s'addoru sou fit su de isperiare a carrela, dae segus de sas isperas de sa fentana, candho bidiat passendhe s'ómine chi istimaiat ◊ sa luna li aiat fatu su tzinnu tota note dae s'ispera de sa fentana.
ispèra 3 , nf Definizione isfera de chéjia Sinonimi e contrari espositóriu, tusedhu.
isperàbbile, isperàbbili , avb Definizione si podet, si depet crèdere chi…, fàcile chi… + vrb. cong.
isperàda , nf Sinonimi e contrari ispera 2, isperàglia, isperallada Frasi mi ammento cudh'isperada de sole su manzanu chi mi caentabat su coro! Etimo srd.