ispiómu , nm Sinonimi e contrari frastima, frastinzu, irrocu. Frasi a boxi arta mi fuit cos’e iscràmius e ispiomus contras a sa natura e a unu Deus chi no cumpariat.
ispionàzu , nm Definizione organizatzione de ispias comente ndhe faent is istados po iscocare is segretos de is àteros istados.
ispioncàre , vrb: ispiuncai Definizione abbarrare chentza papare, istare a pioncos, a tzúnchios po fàmene; mòrrere, fàere mòrrere, bochíere Frasi cussu pillonedhu at ispiuncau totu sa dí 2. in cussos tempos campaiant sos fortes ebbia: sos àteros bastaiat unu nudha a che los ispioncare ◊ mi so ispioncandhe dae sa gana! Etimo srd.
ispióncu , nm: ispiuncu Definizione tzúnchiu po fàmene, pioncu, lamentu / i. de sa cionca = sa boghe chi faet sa tzonca (chi paret de chèscia) Sinonimi e contrari agémenu, ciúnchiu, ghémida, intzúnchidu, spisciuncu, túnchiu Frasi chie morit tatau e chie a ispioncos!◊ cussu est totu trochizau a ispiuncu de gana! (B.Fadda)◊ dhoi at unu pillonedhu a ispiuncus Etimo srd.
ispiòndiri , vrb: ispròndhere,
ispròndiri,
isprúndhere,
isprúndiri,
spòndiri Definizione
iscúdere, betare, fèrrere atesu (fintzes nàrrere); bogare, bogare prus in fora (fintzes essire), aporrire, giare o fàere a bíere cosa faendhodha, naendhodha e faendhodha connòschere
Sinonimi e contrari
aggradiare,
aporrire,
fèrrere,
imperiare,
impròdere,
lampinare,
spiondai
/
espressai
Frasi
cun d-unu cannedhu sulendi a totu fortza nci ispiondit a celu cudhas birilliedhas ◊ dae cue subra s'ispériat unu paris mannu, a cantu podet ispròndhere s'oju! ◊ mi at ispróndiu una pedra ◊ is sardistas defendint e isprundint s'istória de sa Sardigna ◊ su pulíticu cheriat cundennadu a si manigare sas paràulas ch'isprundhit
2.
de ingunis sa rivolutzioni isprundit in totu s'Europa ◊ est tzerriendumí ca mi at ispróndiu cosa de su muru de cortili ◊ su tostoine isprundhiat sa conca dae su covecu ◊ ge si dh'at circara sa serbidora: bai e circa de aundi nd'est isprúndia!
Traduzioni
Francese
se pencher,
dépasser
Inglese
to stretch,
to jut out
Spagnolo
arrojar,
asomar,
extender
Italiano
protèndere,
spòrgere
Tedesco
vorstrecken,
hinausstrecken.
ispiòne , nm: ospione Definizione iscobiante, ispia, ma nau cun disprétziu mannu Sinonimi e contrari aporridore, bugoni, coni, medianeri, uspia.
ispioredhàdu , pps, nm Definizione de ispioredhare 2. in s'ispioredhadu de Nurapè so presente e rivivo su momentu chi t'ant fritu paradu, chena dolu (A.Palitta).
ispioredhàre , vrb Definizione fàere a pruine, pesare piore, pruine Frasi sos anzones gioghendhe ispioredhant sos montijos chin milli sedhadas Etimo srd.
ispiòta , nf Definizione mància de papavarre.
ispiotàdu , agt: spiotau Definizione nau de ccn. chi no faet atentzione, pagu atentu, esagerau / sole ispiotadu = forte meda Frasi deo no naro, ma chi sias gai ispiotadu betanne su sale!… (Z.Porcu).
ispiotadúra , nf Definizione paga atentzione / fàghere a i. = a sa maconatza, a s'airada, a tropu Frasi at iscutu su fizu a ispiotadura Etimo srd.
ispiótu , agt Definizione nau de ccn., chi tenet curiosidade a tropu, chi bolet bíere e ischire totu fintzes iscocandho e iscurtandho a iscusi Sinonimi e contrari coriosu Frasi no andhat bene a fàghere s'ispiotu iscurtendhe su chi narant sos àteros!
ispipatzàre , vrb Definizione istare a su fuma fuma, fumandho Sinonimi e contrari pipatzare*, piponae Frasi su babbu fit ispipatzendhe, cun su zigarru a fogu a intro ◊ no bi triballant, petzi istant ispipatzendhe!
ispipiàu , agt Definizione its, spainau? Frasi a mesu costa una bastascialla de angionis s'ispainat e si arregollit in is olionis ispipiaus (E.Collu).
ispipigliàre, ispipillàre , vrb: ispipilliare,
isprivillare,
spibillae Definizione
essire o fàere prus biu, prus ischidu, abbistu, prontu, fàere impresse / i. su sonnu = fàere passare su sonnu, fàere ischidare
Sinonimi e contrari
ispabigliare*
Frasi
su binu batit allegria e ispipillat sa fantasia ◊ sicomente non miras, carchi die t'ispipillas si ses ocricunzau! ◊ sa vidha si est torrandhe a ispipillare apustis de sa gherra ◊ Antonedhu si fut isprivillau e birgunza no ndhe teniat prus ◊ bos ispipíglio su sonnu, deo!
2.
ispipíllati, si los cheres bídere colandhe! ◊ si no t'ispipillas, sos àteros ti nche colant totus a innantis
Traduzioni
Francese
faire ou devenir plus vif,
animé
Inglese
to liven up
Spagnolo
animar
Italiano
vivacizzare
Tedesco
beleben.
ispipillèsa , nf Definizione su èssere ispipillos Frasi s'ispipillesa est su cundhimentu de sa vita ◊ sos locos marineris de sa Sardigna unu tempus teniant una ispipillesa económica e tzitadina Etimo srd.
ispipilliàre ispipigliàre
ispipíllu ispabíllu
ispipinàre , vrb Definizione fàere a pipinias, a farinos, a pimpiralla Sinonimi e contrari irfarfaruzare, scirfinai, sfiniallai, spamparinai, spimpirallai Frasi sa terra est cosa chi s'ispípinat Etimo srd.
ispipiniàre, ispipinitàre , vrb Definizione coendho su pane de fresa, ispatzulare, frobbire sas pipinias, is farinos, sa farra, candho si fresat Sinonimi e contrari ispipitzare Etimo srd.