isplígu , nm: isprecu,
ispregu,
ispricu,
isprígliu,
isprigu,
sprigu Definizione
imbidru (o fintzes àteru materiale lisu meda e lúghidu) ue faet a si abbaidare ca lampat issegus totu is ràgios de sa lughe ammostandho giustu giustu su chi giughet ananti; nau de gente o de animale, chi lughet, chi est bellu meda / min. isprichedhu, isprighitu
Sinonimi e contrari
ispíciu,
mirallu
Modi di dire
csn:
netu che isprigu = limpiu meda, che òru; isprigu de totu vista = mannu, de si bi poder bídere sa pessone intrea; èssere un'i. de totu vista (nau cun afuta o in cobertantza) = pessone metzana, pegus pagu de bonu; èssere isprigu de chentu caras (nadu de ccn.)= fartzu, chi no bi at de si fidare
Frasi
in s'isprecu dontzunu si apómpiat e bidet comente est ◊ de s'ànima sos ojos sunt s'ispregu ◊ mi so abbaidada in s'ispregu
2.
sos bitelledhos pariant isprigos, suendhe sa mamidha
Etimo
ltn.
spec(u)lum, *spic(u)lum
Traduzioni
Francese
glace,
miroir
Inglese
mirror
Spagnolo
espejo
Italiano
spècchio
Tedesco
Spiegel.
isplueràre irbrueràre
ispobantàu , agt Definizione nau de unu, chi est béciu cadrudhu, chi no serbit prus a nudha Sinonimi e contrari iscadrudhadu, iscarrapociau, scorantau Frasi it’iat a iscí, béciu ispobantau cumenti fut!… (T.Addari)
ispobiài , vrb: spobiai Definizione segare is cannas de su gúturu Sinonimi e contrari iggannai, irgangare, ispajolare, ispojai, sgraguenai Etimo srd.
ispobidhàre , vrb Definizione leare sa cosa a unu, bogare de possessu Sinonimi e contrari | ctr. impobidhai Etimo srd.
ispobojàu , agt Sinonimi e contrari assolocadu, ispapatau, trubbuscau.
ispobolzàre , vrb Definizione bogare calecunu pígiu de bestimentu, de ammontu.
ispobólzu ispabógliu
ispoborodhàre , vrb Definizione prnl., no ischire inue istare de sa cuntentesa, cuntentare meda Frasi Frantzisca oje non si ndhe podet ispoborodhare, ca est ghiradu su maridu (G.Chessa).
ispobulài, ispobulàre , vrb: ispopulare,
spopulai Definizione
distrúere, ispèrdere, mancare o andhare de sa gente a un'àteru logu
Sinonimi e contrari
| ctr.
apubulare,
impobulare
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
dépeupler
Inglese
to depopulate
Spagnolo
despoblar
Italiano
spopolare
Tedesco
entvölkern.
ispochiàre , vrb: ispolchiare,
isporchiare,
isprochiare Definizione
betare un’ispórchiu, nàrrere cosa a unu po iscontróriu (pruschetotu a is pipios), pagos foedhos coment'e a briga, ccn. tzérriu, ammeletzandho fintzes ccn. cropu
Sinonimi e contrari
abbucai,
certai,
chelcire,
irmurrare,
irvapiare
| ctr.
audire
Frasi
su babbu fit chirchendhe de si ndhe pesare, ma sa fiza l'ispochiesit nendhe chi no fit ora ◊ su pisedhu cheret isporchiadu candho est faghindhe cosas chi no andhant bene ◊ aite l'ispórchias e no andhas a zogare cun isse?!
2.
a cudhos ómines che los at bogados dae su cunzadu che duas criaduras isporchiadas, chin sa cara in terra!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
tancer
Inglese
to rebuke
Spagnolo
recriminar,
reprochar
Italiano
rimbrottare
Tedesco
ausschelten.
ispocída , nf Sinonimi e contrari ispórchidu Frasi sa mastra, chin s'ispocida de sa boghe sua, nos abboigheit: Silenzio!
ispoderài, ispoderàre , vrb Definizione
bogare de su podere, leare o fàere pèrdere su podere a ccn.
Sinonimi e contrari
| ctr.
apoderai 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
détrôner,
exclure
Inglese
to oust,
to put out
Spagnolo
desapoderar,
desposeer,
expulsar
Italiano
spodestare,
estromettere
Tedesco
entmachten,
ausschließen.
ispoderídu , pps, agt Definizione
de ispoderire; nau de unu, chi est coment’e chi no tèngiat fortza, balia, pruschetotu de s’ànimu
Sinonimi e contrari
abbàtiu,
afligidu,
contribbuladu,
iscoradu,
iscoridu
2.
mi so bidu a malu puntu: fia totu ispoderidu!
Traduzioni
Francese
abattu
Inglese
dejected
Spagnolo
abatido,
desanimado
Italiano
avvilito
Tedesco
erniedrigt.
ispoderiméntu , nm: spoderamentu Definizione
su ispoderire, pèrdere is fortzas, su èssere chentza fortzas
Sinonimi e contrari
allacanamentu,
debbilesa,
calatzone,
irbalesiadura,
irbalesiamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
épuisement
Inglese
exaustion
Spagnolo
agotamiento
Italiano
spossatézza
Tedesco
Erschöpfung.
ispoderíre , vrb Definizione fàere o lassare chentza fortzas, chentza balia Sinonimi e contrari ifrachire, indebbilitare, irdebbilitai, ispotriare Etimo srd.
ispodhicàre , vrb Definizione tròchere s'imbodhigadura, s'ammontu; bogare a pígiu Frasi cantu io ispodhicau cudha cosa dh'ia lígia 2. cussa mammai si contàt is contos prus bellos e dogna die ndhe ispodhicàt unu nou (I.Patta)◊ is cantadores cantànt a tema ispodhicandho sa memória de fare imbídia a is avogados mannos Etimo srd.
ispodhicàu , agt Definizione chi est chentza pódhighes, chi dhi mancat pódhighe Frasi est semper chin sos guantes ispodhicaos Etimo srd.
ispodhilàre , vrb: ispudhilare Definizione ischidare, pesare o fàere pesare chitzo, essire a s'impudhile Frasi at ispudhiladu sos fizos chentza fàghere die ◊ ispodhila, pesa, ca iscampiamus a locu! Etimo srd.
ispodhinadúra , nf Definizione su ispodhinare; sa cosa ispodhinada, bogada o chérria ispodhinandho 2. mi nche at betadu susu totu s'ispodhinadura Etimo srd.