isterratzàre , vrb Definizione
abbasciare sa terra, iscavare, pigare sa terra de unu logu po dhu fàere in paris o agatare su tostau de dhue pòdere fraigare
Sinonimi e contrari
isterrare 1,
isterronare,
spamentari
Frasi
est pretzisu isterratzare fintzas a tocare sa roca pro fraigare cun siguresa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
terrasser
Inglese
to excavate
Spagnolo
desmontar
Italiano
sterrare
Tedesco
ausheben.
isterràtzu , nm Definizione
sa terra chi si bogat faendho fundhamentos de unu fràigu (ma fintzes totu su chi de fuliare essit in trebballos de maistos de muru)
Sinonimi e contrari
carralzu,
terratzu 1
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
terrassement
Inglese
excavation
Spagnolo
desmonte
Italiano
stèrro
Tedesco
Erdaushub.
isterreméntu , nm, nf: isterrimenta Definizione
pruschetotu cosa chi s'isterret asuta po crocare, ma fintzes calesiògiat cosa istérria po ndhe pònnere àtera (es. sa trama in su telàrgiu po tèssere, is tàulas grussas de su fundhu de su carru, is versos o peis de unu mutetu o frore)
Sinonimi e contrari
isterridolzu,
istretozu,
modhita,
sterríngiu
/
istérria
Frasi
su malàidu l'ant fatu corcare subra de un'isterrimenta in terra
2.
curriat s'ispola isorisoros a s'isterrimenta ◊ no est arrennéssiu a s'arregodare sos cambos ses, sete e oto de s'isterrimenta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
litière
Inglese
bedstead
Spagnolo
armazón
Italiano
lettièra
Tedesco
Bettgestell.
istèrrere , vrb: istèrriri,
sterri Definizione
pònnere sa cosa a manera de pigare logu meda, atesu de pare, in paris (fintzes in su sensu de carragiare cun cosa istérria, de pònnere cosa modhe isprata po pònnere àteru in pitzu), fintzes pònnere crocau; cumenciare unu chistionu, presentare un'argumentu; nàrrere a bàntidu cosa meda prus de su chi est; allonghiare una chistionada, un'allega, a manera de nàrrere cosa meda, fintzes creschendho sa cosa / pps. istérridu, istretu
Sinonimi e contrari
atendiai,
ilboligare,
ispabarare,
ispàlghere,
isparcinare,
istèndhere,
istenniare,
istirare,
stendiai,
tèndhere
| ctr.
ammuntonae,
atuturae
Frasi
s'isterrent sos trastes ifustos in su sole ◊ isterro su pamentu a pabilos pro no imbrutare illatendhe ◊ suta de sas olias como isterrent telos pro coitare collindhe ◊ tocat a istèrrere zara in s'istrada ◊ sas tzitades si sunt isterrindhe, ma medas bidhas si che sunt derruindhe ◊ sa canna prantada s'isterret, si leat su logu ◊ su fogu fuidu s'est istérridu meda ◊ istèrredi cue e drómmidi ◊ no t'isterras tropu!
2.
sunt a bínchida isterrendhe versos ◊ como cussu isterret carchi àtera fàula! ◊ toca, isterri sa chistioni, ca intendeus!
3.
e za no isterret, mih, candho chistionat de su fizu: paret menzus de Deus!
4.
s'ora ch'est tarda e no mi apo a istèrrere meda cun sa chistionada mia ◊ si li naro carchi fàula no l'abbàido mancu in oxos, ca sinono si mi leget in cara deretu chi so isterrendhe
Etimo
ltn.
sternere
Traduzioni
Francese
étendre,
répandre
Inglese
to spread out
Spagnolo
extender
Italiano
spàrgere,
stèndere,
estèndere
Tedesco
verstreuen,
ausstrecken,
erweitern.
istérria , nf: istérrida,
istérrita,
stérrida Definizione
su istèrrere; cosa istérria, logu paris o a dónnia modu tretu mannu ocupau cun calecuna cosa o de pòdere cunsiderare de longària e largària; in su càntigu a tenore, su cuménciu a boghe sola, segundhu sa pesada (mutos, mutetus) is versos de su cuménciu (duos, tres o fintzes bàtoro, naos cambas o peis); sa cosa (frutuàriu, laore, o àteru) posta o betada isprata de pigare logu meda; fintzes unu chistionu chi si cumènciat, una chistione chi benit presentada / istérrita de ocru = a cantu afiet ogru, fintzas a ue imbatit sa vista
Sinonimi e contrari
isterrementu,
isterrina
/
amprura
Frasi
a s'olia ammuntonada li cheret dadu un'istérrida pro no si lanire ◊ su monte est prenu de funnos de suégliu a istérrita de ocru
2.
su fogu fuidu zughet istérrida manna ◊ sa bérgula no la sigo a istèrrere, bastat s'istérrida chi zughet ◊ amus agatadu sa pira a istérrida, suta de s'àrbure ◊ s'olia in terra bi est a istérrida ◊ sont terrinos chi parent postos a istérrita che in sa pranta de sa manu ◊ medas terras de Sa Nurra fint totu un'istérrida de pramma ◊ at atzapatu un'istérrita de feruledha casari
3.
medas cantones de como sunt chena rima, chena istérrida e ne torrada ◊ su chi no apo nau in cust'istérria l'at a bíere chie at a lèghere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
étendue,
introduction,
préambule
Inglese
stretch,
introduction,
preamble
Spagnolo
tendido,
extensión,
introducción,
preámbulo
Italiano
stésa,
estensióne,
distésa,
introduzióne,
preàmbolo
Tedesco
Ausgebreitete,
Ausdehnung,
Einführung,
Präambel.
isterricorjàre , vrb: isterrigolzare,
isterrigorzare Definizione
su si pònnere coment'e crocaos o fuliaos in terra, ma nau prus che àteru cun fortza, cun tzacu, cun arrennegu
Sinonimi e contrari
aterrai
/
imbrossinare,
isterricrare,
isterrighinare,
isterrinai,
isterrorzare,
istragorzare,
sterrionai
Frasi
pesadindhe ca t'imbrutas: mugosu, sempre isterrigorzendhe in terra t'istas! ◊ si iscrafiaiant sa sue in bentre, sa béstia s'isterrigorzaiat in terra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
s'étendre par terre
Inglese
to lie down
Spagnolo
tumbarse,
echarse al suelo
Italiano
distèndersi per tèrra
Tedesco
sich niederlegen.
isterricràre , vrb: isterrigai,
isterrigare,
isterrigiare,
isterrigrare,
isterrijare,
isterrugiare,
isterrujare Definizione
betare, istrumpare a terra, crocare istérrios in terra
Sinonimi e contrari
aterrai,
aterrighinare,
imbrortzinare,
isterricorjare,
isterrighinare,
isterrinai,
istragorzare,
sterrionai
Frasi
giòvunus mannus… isterrigaus siant! ◊ in Osposidha bido chimbe ómines isterrujados: a balla los ant fertos che sirbones (C.Mura)◊ sa muzere de su zigante, atachendhe cun grandhe fúria sos soldados de su re, ndh'isterrijeit trinta ses ◊ at agatadu sa pobidha isterrigada in terra che àinu, imbriaga ◊ si est isterrigadu in s'erva ◊ candho pensas de isterrujare su male cun sa vindita, ndhe faghes nàschere un'àteru!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
abattre,
renverser à terre
Inglese
to lay out,
to pull down
Spagnolo
derribar,
tumbar
Italiano
abbàttere,
stèndere per tèrra
Tedesco
niederwerfen.
istérrida istérria
isterridólza, isterridólzu, isterridórgiu, isterridórju, isterridórzu , nf, nm: sterridórgiu Definizione cosa chi si ponet istérria in terra po crocadórgiu prus che àteru de animales, su crocadórgiu etotu; logu po istèrrere, po pònnere trastos istérrios Sinonimi e contrari isterrementu, istretozu / istendhidorzu, spraxidroxu, tesolzu Frasi gireit sos ògios tristos a donzi ala e si abbandhoneit in s'isterridolzu pianghindhe ◊ ancora in su letu mannu est su sacone de terga de trigu moriscu isterridorzu Etimo srd.
istérridu , pps, agt: istérriu,
stérriu Definizione
de istèrrere; chi est postu a manera chi pigat logu meda, fintzes in su sensu de crocau (nau de cosas chi istant prantadas) e crocadórgiu puru, isterrimentu / su cadhu s'est istérridu bene = fit faghindhe totu su chi podiat; su cadhu fut istérridu bene = zughiat isterrimenta bona
Sinonimi e contrari
ispaltu,
istertu,
spainau
/
corcadu
2.
sos presetos s'iscontzant in códulas istérrias a lecucu in su riu ◊ semus essidos a campu a sole istérridu ◊ sas crabas paschent istérridas meda, sas berbeghes prus atrumadas
3.
at postu su murdegu friscu po istérriu a is crabitus de lati
Traduzioni
Francese
répandu,
étendu
Inglese
spread
Spagnolo
esparcido,
extendido
Italiano
sparso,
diffuso,
stéso,
distéso
Tedesco
verstreut,
verbreitet,
ausgestreckt.
isterridúra , nf Definizione su istèrrere, mescamente nau de sa manera Sinonimi e contrari spainadura, tesura | ctr. atuturamentu Frasi arratza de isterridura chi li as fatu a sa robba… bene la pone, chi essat istirada! Etimo srd.
isterrigàre isterricràre
isterrighinàre , vrb: sterrighinai Definizione su si betare a terra po si crocare, pònnere crocaos istiraos, istérrios Sinonimi e contrari imbrossinare, isterricorjare, isterricrare, isterrinai, sterrionai Etimo srd.
isterrighínu , nm Definizione su isterrighinare, su istèrrere / cosa a i. = a cortina, a istérrida Sinonimi e contrari istérria 2. sa mata de suerzu pariat mazada, cun sa foza e su landhe in terra a isterrighinu (E.Madeddu) Etimo srd.
isterrigiàre isterricràre
isterrigolzàda , nf Sinonimi e contrari arratroxa, ildoada, iscartinada 2. at dadu un'isterrigolzada… chi est ancora andhendhe a s'arramba arramba! Etimo srd.
isterrigolzàre, isterrigorzàre isterricorjàre
isterrigràre, isterrijàre isterricràre
isterrimènta isterreméntu
isterrimentàre , vrb Definizione crocare in s'isterrimenta, pònnere isterrimenta a si crocare Sinonimi e contrari istèrrere Frasi si fint isterrimentatos a intunnu de su fochile istutatu ◊ isterrimentàtebbos e dormítebbos! Etimo srd.