legislatziòni , nf: lezislatzione Definizione su fàere is leis, is leis etotu chi funt in fortza.
legísta , nm Definizione
chie connoschet bene is leis
Traduzioni
Francese
juriste
Inglese
jurist
Spagnolo
jurista
Italiano
giurista
Tedesco
Jurist.
legítimu , agt: lezítimu,
ligítimu,
lizítimu Definizione
chi est cunforma a sa lei, nau prus che àteru in su sensu de dha tènnere, calecuna cosa, in manera onesta, a norma de lei, cun arrexone / fizu lezítimu = fillu tentu in famíglia, de sa fémina (o de s'ómini) chi unu (o una) at cojau
Sinonimi e contrari
létzitu
| ctr.
mostrengu
/
buldu
Frasi
cussa peta fit parte lezítima e parte furada ◊ in cue b'aiat prus burdos chi no lezítimos
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
légitime
Inglese
lawful
Spagnolo
legítimo
Italiano
legìttimo
Tedesco
rechtmäßig.
légiu , agt: lexu,
letzu,
lezu Definizione
chi no est bellu, no praghet a sa vista; fintzes chi andhat male, chi no praghet / min. legedhu, legitedhu, legiatzu; légiu po arrori = feu che cane
Sinonimi e contrari
feu
| ctr.
bellu,
elmosu
/
bonu
Frasi
cussu giòvunu parit unu spraberi, légiu che su pecau! ◊ issa no est giòvuna ne bècia, ne bella ne lègia ◊ cussa fémina est lègia che una tentatzioni ◊ cussu est unu grandu arricu, ma légiu cument'e unu dimóniu
2.
est légiu candu is cosas essint mali ◊ sa cosa prus lègia, e ndhe giutzo ancora is umbras, fut candho si giaiant s'ógiu de merlutzu ◊ apu fatu unu bisu légiu
Etimo
ctl.
lleig
Traduzioni
Francese
laid
Inglese
ugly
Spagnolo
feo
Italiano
brutto
Tedesco
häßlich.
legiúscu , agt Definizione chi est unu pagu légiu Sinonimi e contrari legiatzu Frasi est una picioca legiusca ma arrica.
legixédhu , agt Definizione chi est unu pagu légiu Sinonimi e contrari feighedhu, legedhu, legitedhu.
legósu , agt Definizione nau de ccn., chi bolet tènnere arrexone sèmpere issu Sinonimi e contrari abbetiosu, testarrudu.
légu , agt, nm Definizione
chi o chie no bi at istudiau / para l. = chi no narat missa, sendhe chi no at istudiadu; torrare de preíderu a l. = isciusciai de predi
Sinonimi e contrari
inarfabbetu
Frasi
unu síndhigu legu no podet dare mezoros de giudu! ◊ sos istudiados no sunt legos
2.
Frannàssiu de Làcuni fiat para legu de is Capucinus de Castedhu ◊ est torradu dae preíderu a legu
Etimo
spn.
lego
Traduzioni
Francese
analphabète,
illettré
Inglese
illiterate
Spagnolo
analfabeto
Italiano
analfabèta
Tedesco
Analphabet.
legúmene, legúmini , nm: alegúmini*, ligúmini Definizione una parte de is laores (loris a tiradura), cudhos chi faent su granu aintru de una tega chi candho sicat si aperit in duas perras: fae, pisu (basolu), pisucre, basoludundhu (chíghere), lentígia, e àteros, totu bonos meda po alimentu ca giughent proteinas meda Modi di dire csn: l. de bona cotura, de bonu cotu = chi coghet bene, bonu a còghere (segundhu comente est collidu, unu pagu friscu o tropu sicu dae su fundhu, coitat o istentat de prus coghindhe).
legúra , nf Definizione su difetu de su legosu Sinonimi e contrari cotilesa, perronia, tostorrímine Etimo srd.
legústa , nf: alagusta*, ligusta Definizione genia de animale de mare, a corgiolu grussu (prus che àteru de mesania), totu a farrancas longas (genia de cambas), e coment'e duos corros longos longos (antennas), cricau po licantzadoria: faet abbitu in logu de orroca a baranta e chimbanta metros suta ma si faet crèschere fintzes in logu fatu apostadamente (marrufu) Terminologia scientifica crx, palinurus vulgaris.
leh! , bvrb Definizione truncadu de lea, impr. de leare: piga!, aferra!, aguanta! Frasi leh custu: intrachelu a domo! ◊ leh impresse ca m'est ruindhe!
lèi lèa
lèi 1 lè 1
leía , nf Definizione cosa chi si credet, chi si costumat a crèdere Sinonimi e contrari credinzu Frasi calecuna leia che aiat po s'interru, in bidha? ◊ s'ispinzu a su mortu dhu faiant ca che fiat sa leia ca chinono sa morte che ndhe pighiat àteru de dommo! Etimo srd.
leidàde , nf Definizione manera de fàere abbellu, cun atentzione, arrespetu e crabbu Sinonimi e contrari delicadesa, finesa Frasi Billia mi at giutu che rechíllia, dàndhemi chin leidade totu sas craes de sa libbertade (G.Brocca)◊ tògami chin leidade! ◊ pro cussu be cheret leidade, non fortza!◊ bi at unu grómeru de filedhos chi cherent ispiricaos chin leidade, totus a unu a unu Etimo spn. levedad.
leidòra , nf: lividora Definizione
marcu druchesau in sa carre po pistadura
Sinonimi e contrari
allibidoramentu,
frincu,
libidore,
libidura,
lidigori,
macru,
pistadura,
sambellutau
Frasi
custa pòvera carena giughet in dogni parte lividora
Traduzioni
Francese
bleu
Inglese
bruise
Spagnolo
cardenal
Italiano
lividura
Tedesco
blauer Fleck,
Striemen.