martória maltóriu
martoriàdu maltoriàdu
martóriu maltóriu
martorzàre , vrb Definizione giare ifadu, fàere sufrire Frasi s'àinu moviat sa coa pro si catzare sa musca chi lu martorzaiat Etimo srd.
màrtu màltu
màrtu 1 màltu 1
màrtu 2 , nm Definizione su canale maistu de sa teulada de sa domo, su chi arregollet s'abba de is àteros canales Sinonimi e contrari butiadorzu, gutera, rundha Terminologia scientifica dmo.
martúciu , nm: marturtzu,
martutzu Definizione
martutzu de àcua o de arriu, genia de erba chi faet in mesu de s'abba de is errios, unu pagu a cambos crocaos, fines e tuvudos, curtzos, cun arraighinedhas in is nodos, fogighedhas piticas, de sabore forte, unu pagu àspidu, pitzigorosu: bona po insalada e errica de vitaminas A e C: una calidade (Lepidium sativum) dha prantant in ortu / àtera calidade de erba: martutzu aresti (Veronica anagallis-aquatica), martutzu de cuadhu = giúguru, tirgusa (Apium nodiflorum), martutzu grassu = zenia de erba chi faghet in s'abba, bona a meighina (Veronica beccabunga)
Sinonimi e contrari
acione,
giúgiuru,
grúspinu,
íspini,
lantutzu,
martutzedhu,
mastrutu,
nartussu,
óspinu
Frasi
anca passat s’arriu abarrat lau, martutzu e cannisoni ◊ sàntziat su martutzu a pillu de s'unda ◊ bivieiaus isceti addisigendu, ma diaici puru cresceiaus, totu a frotza de isparau, martutzu, lau, pira (Fr.Onnis)
Cognomi e Proverbi
smb:
Martutzu, Martuzu, Mattutzu
Terminologia scientifica
rbz, Nasturtium officinale
Etimo
ltn.
masturtium
Traduzioni
Francese
cresson
Inglese
nasturtium
Spagnolo
berro
Italiano
nastùrzio,
crescióne
Tedesco
Brunnenkresse.
martúgliu , agt Definizione nau de ccn., chi est malàidu de meda, sèmpere in letu Sinonimi e contrari màlturu Frasi ma martúgliu ses chi non ti che pesas dae su letu pro andhare a sas berveghes?!
màrtulu , nm: màtule,
màtulu,
màtzule,
màtzulu,
màtzuru Definizione
fascitu de cosa chi si podet pigare a una manu (a logos, fasche manna)/ min. matuledhu, matuledha / m. de trigu = màrghine
Sinonimi e contrari
arramaletu,
matzu
/
màiga,
manna,
mannúciu
Frasi
cussa nuighedha est coment'e unu màtulu de lana in chelu campu ◊ at bodhidu unu màtulu de fiores ◊ chie at pérdidu unu màtulu de giaes benzat in podere meu! ◊ una matuledha de pedrusímula ◊ unu màrtulu de frores, de petrusèmene, de latuca
2.
tres o bàtoro manadas de trigu faghiant su mannuju e dogni tres mannujos fit unu màtulu o màrghine ◊ unu màtulu una cóvula de resa est
Traduzioni
Francese
bouquet
Inglese
bunch
Spagnolo
manojo,
atado,
mazo
Italiano
mazzo
Tedesco
Bündel.
marturàmene , nm Definizione su èssere ammarturaos, malàidos a meda Sinonimi e contrari maltóriu Frasi sas berbeches fint totu a unu marturàmene Etimo srd.
marturàre , vrb: ammarturai*,
marturiai,
marturiare Definizione
orrúere a malàidu a tempos longos, màrture, chentza ndhe pòdere sanare; sufrire meda, che màrture, guastare, fintzes fàere sufrire o penare
Sinonimi e contrari
irmalaidare
/
allizare
/
trumentai
| ctr.
sanai
/
bodire,
gosai
Frasi
a isse lu martúriat su dolore ◊ gighiat sos ojos marturiados de su piantu ◊ tenet una fiza tunconida, marturiada in sa carena barant'annos ◊ sa Sardigna est marturiada de s'isfrutamentu
2.
custa prantaza cheret prantada prima chi si martúriet de su totu
3.
iscominigaus, no isceis comente marturiai is pòberos?!
Traduzioni
Francese
souffrir
Inglese
to suffer a long sickness (from)
Spagnolo
enfermar,
sufrir mucho
Italiano
patire,
soffrire a lungo per malattìa
Tedesco
leiden.
marturatzòni , nm: ammarturatzone Definizione
maladia o suferéntzia manna chi durat a tempos longos de no èssere a tretu de fàere cosa
Sinonimi e contrari
maltóriu,
malturítziu,
marturéntzia
Frasi
cent'annus de marturatzoni siant su gosu suu!…
Traduzioni
Francese
invalidité
Inglese
invalidity
Spagnolo
invalidez
Italiano
invalidità
Tedesco
Invalidität.
marturàu , pps, agt: ammarturau Definizione de marturare Sinonimi e contrari màlturu.
màrture màlturu
marturéllu , agt Definizione chi est ammarturau Sinonimi e contrari màlturu Frasi píntami, pintore, totu de grogo che marturella isetandhe cufortos! ◊ tenzo unu frade marturellu de annos Etimo srd.
marturéntzia , nf Definizione su èssere màrtures, malàidos meda e a tempus meda (nau fintzes in su sensu de paràlisi) Sinonimi e contrari marturatzoni, marturia, marturidade Etimo srd.
marturésu , agt Sinonimi e contrari martesu Frasi is calenturas marturesas (E.Collu).
màrturi màlturu
marturía , nf Definizione su èssere màrtires, sèmpere sufrindho meda Sinonimi e contrari ammarturedhonzu, antzulia, marturéntzia Etimo srd.