mòli mòlere
mólia , nf: mólida Definizione su mòlere; unu tanti de cosa (es. laore, olia) chi si molet in d-una borta Sinonimi e contrari maghinada, molidura Frasi eus portau una mólida de olia Etimo srd.
moliàda , nf Definizione su moliare; giru fatu a moliadura faendho fúrrios a 360 grados / bènnere a moliadas (nadu de dolore) = torrai fatuvatu, a puntas Frasi a sa moliada de sa frundha intendhimis muidandhe sa pedra chi de gasi mancu archibbusada (F.Dedola)◊ za si dh'at fata una moliada de ballu!…◊ dhue cherent duas moliadas de roda pro che imbàtere!… Etimo srd.
moliadúra , nf Definizione su moliare Sinonimi e contrari molinadura Frasi su bentu ndhe pesat sa rena a moliadura Etimo srd.
moliàgru mediàgu
moliamólia , nm Definizione giogu chi faent is piciochedhos moliandho fintzes a s'illuinare e pèrdere s'echilíbbriu; su istare sèmpere faendho, de una fainedha a s'àtera chentza si firmare, ammungiandho / istare o èssere a su m. = trancuinendi, fendi e fateriendi Sinonimi e contrari faghevaghe, trancuinu 2. so totu su manzanu a su moliamólia, faghindhe inghiriedhos chentza cabu! Etimo srd.
moliàre mobiài
molichèdha , nf Definizione min. de mola: su molinedhu po mòlere cafè Sinonimi e contrari maghinedhu, molinedhu.
mólida mólia
molidòre , nm: mollidori Definizione
chie molet olia, mere de molinu de ógiu
Sinonimi e contrari
molinaju
Frasi
unu fuste in costas li at secau e at guastu mola e molidore!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
broyeur
Inglese
oil-miller
Spagnolo
lagarero
Italiano
frantoiano
Tedesco
Ölmühlenbesitzer.
mólidu , pps, agt, nm: mólitu,
móliu Definizione
de mòlere; chi est fatu a farinos o a pasta a molidura
Sinonimi e contrari
maghinadu
Modi di dire
csn:
èssere móliu a grussu (nadu de ccn.) = fatu a sa grussera; giúghere una cosa a móliu = a molinadura, a furriadura; mólios de bentu = molinadas, nues de bentu
2.
mólia o nono s'uliba, at carrau sos isportinos, los at prenaos e postos in sa supressa ◊ cussu molinu non bi aiat mai mólitu
3.
su frade fut móliu a grussu e no si fut mancu isconciau de andhare a saludare sa sorre
Traduzioni
Francese
moulu
Inglese
grinded,
ground,
flour
Spagnolo
molido
Italiano
macinato
Tedesco
gemahlen,
Gemahlene.
molidúra , nf Definizione
su mòlere
Sinonimi e contrari
maghinadura,
maghinonzu,
mólia,
molimentu 1,
molíngiu
Frasi
po ocannu s’eus a iscarèsciri sa messi, sa limpiadura de sa fà e de su trigu, sa molidura de s’olia ◊ acabbada sa molidura, si poniat manu a seberai sa farra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mouture
Inglese
grinding
Spagnolo
molienda
Italiano
macinatura,
macinazióne
Tedesco
Mahlen.
molighína , nf: mulighina Definizione furriamentu de conca de pàrrere su logu girandho, de no cumprèndhere bene / èssere a molighinas Sinonimi e contrari abbadhinamentu, ammolighinzu, badhinedha, insimíngiu, loinu, luinore Etimo srd.
molighinàre , vrb Definizione coment'e molinare, mòlere 2. su fedighedhu molighinaiat sos ossos po ndhe bodhire cudhos sodhos de terra Etimo srd.
moliméntu , nm: molumentu,
monimentu,
morimentu,
mulimentu,
munimentu,
murimentu Definizione
genia de fràigu piticu chi si faet po che pònnere unu mortu aintru, in campusantu; muntone de pedra in su tretu de su sartu inue ant bochitu a calecunu; in crésia, su sepurcru, capella e logu ue si ponet su Santíssimu in gióbia santa, abbandha, totu aprontau e mudau cun nènneres, frores e lantiedhas
Sinonimi e contrari
losa,
tumbinu
Frasi
custu male mi che ponet in su molimentu ◊ daghi apo a dare contos a Gesusu, si benis a su meu murimentu si as coràgiu mi pones su pè susu! ◊ cantos mulimentos no b'at de mortos male! ◊ non si nd'ant iscravau de sa ruxi po s'onorai in morimentu
Etimo
ltn.
monumentum
Traduzioni
Francese
sépulture,
tombeau
Inglese
grave,
burial
Spagnolo
tumba,
sepultura
Italiano
sepoltura,
tómba
Tedesco
Grab.
moliméntu 1 , nm Sinonimi e contrari maghinonzu, molidura, molíngiu, molinonzu Frasi in tzu molimentu sighiant a girai sa mola codinendu Etimo srd.
molinàda mobinàda
molinadúra , nf Definizione su molinare Sinonimi e contrari mobinada, moliadura Frasi bolant àlvures e naes e cantu agatat a molinadura (Grolle) Etimo srd.
molinài , vrb: molinare, morinai, mulinare Definizione mòlere a molinu, a machinàriu; pigare o fàere o istare a furriadura, faendho inghírios tundhos, fintzes andhandho e torrandho po cosighedhas / mi morinat su logu = bio su logu furriandho, seo a illuinos Sinonimi e contrari machinare, mòlere / forrighitare, mobiai, remolinai, zirare 2. sas promissas che las at molinadas su bentu (C.Ortu)◊ sa foza ndhe ruet dae s'àrvure molinendhe ◊ ses che un'abe molinendhe in giru a su fiore ◊ che cravemis su palu e deo che tràpanu lu molinaia ◊ lu molinaiat in sa giostra fintzas a nche l'ingadhinare ◊ si nch'est andhau mulinandhe sos ocritos malinnos in su concale 3. li molinaiat in conca s'idea de diventare ricu ◊ custos e àteros pessamentos li mulinabant in conca (S.Spiggia)◊ totu su mengianu est morinendi de una parti a s'atra e de trabballu no ndi spodhat! Etimo srd.
molinàju, molinàlzu , nm: molinàrgiu,
molinarju,
molinarzu,
molinazu,
mulinarju Definizione
chie atendhet a su molinu, a mòlere; a logos narant molinalzu a su parapunta o sennoredha de erriu
Sinonimi e contrari
molidore,
molineri,
molingianu
/
parapunta
Frasi
in bidha su molinazu che giughiat sa farina a sas domos ◊ mezus est molinarzu e no segnore pro su chi so benzendhe a cumproare!
Terminologia scientifica
prf
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
broyeur,
meunier
Inglese
miller (oil-)
Spagnolo
molinero
Italiano
frantoiano,
mugnàio
Tedesco
Müller.