A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

mòli mòlere

mólia , nf: mólida Definitzione su mòlere; unu tanti de cosa (es. laore, olia) chi si molet in d-una borta Sinònimos e contràrios maghinada, molidura Frases eus portau una mólida de olia Ètimu srd.

moliàda , nf Definitzione su moliare; giru fatu a moliadura faendho fúrrios a 360 grados / bènnere a moliadas (nadu de dolore) = torrai fatuvatu, a puntas Frases a sa moliada de sa frundha intendhimis muidandhe sa pedra chi de gasi mancu archibbusada (F.Dedola)◊ za si dh'at fata una moliada de ballu!…◊ dhue cherent duas moliadas de roda pro che imbàtere!… Ètimu srd.

moliadúra , nf Definitzione su moliare Sinònimos e contràrios molinadura Frases su bentu ndhe pesat sa rena a moliadura Ètimu srd.

moliàgru mediàgu

moliamólia , nm Definitzione giogu chi faent is piciochedhos moliandho fintzes a s'illuinare e pèrdere s'echilíbbriu; su istare sèmpere faendho, de una fainedha a s'àtera chentza si firmare, ammungiandho / istare o èssere a su m. = trancuinendi, fendi e fateriendi Sinònimos e contràrios faghevaghe, trancuinu 2. so totu su manzanu a su moliamólia, faghindhe inghiriedhos chentza cabu! Ètimu srd.

moliàre mobiài

molichèdha , nf Definitzione min. de mola: su molinedhu po mòlere cafè Sinònimos e contràrios maghinedhu, molinedhu.

mólida mólia

molidòre , nm: mollidori Definitzione chie molet olia, mere de molinu de ógiu Sinònimos e contràrios molinaju Frases unu fuste in costas li at secau e at guastu mola e molidore! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu broyeur Ingresu oil-miller Ispagnolu lagarero Italianu frantoiano Tedescu Ölmühlenbesitzer.

mólidu , pps, agt, nm: mólitu, móliu Definitzione de mòlere; chi est fatu a farinos o a pasta a molidura Sinònimos e contràrios maghinadu Maneras de nàrrere csn: èssere móliu a grussu (nadu de ccn.) = fatu a sa grussera; giúghere una cosa a móliu = a molinadura, a furriadura; mólios de bentu = molinadas, nues de bentu 2. mólia o nono s'uliba, at carrau sos isportinos, los at prenaos e postos in sa supressa ◊ cussu molinu non bi aiat mai mólitu 3. su frade fut móliu a grussu e no si fut mancu isconciau de andhare a saludare sa sorre Tradutziones Frantzesu moulu Ingresu grinded, ground, flour Ispagnolu molido Italianu macinato Tedescu gemahlen, Gemahlene.

molidúra , nf Definitzione su mòlere Sinònimos e contràrios maghinadura, maghinonzu, mólia, molimentu 1, molíngiu Frases po ocannu s’eus a iscarèsciri sa messi, sa limpiadura de sa fà e de su trigu, sa molidura de s’olia ◊ acabbada sa molidura, si poniat manu a seberai sa farra Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mouture Ingresu grinding Ispagnolu molienda Italianu macinatura, macinazióne Tedescu Mahlen.

molighína , nf: mulighina Definitzione furriamentu de conca de pàrrere su logu girandho, de no cumprèndhere bene / èssere a molighinas Sinònimos e contràrios abbadhinamentu, ammolighinzu, badhinedha, insimíngiu, loinu, luinore Ètimu srd.

molighinàre , vrb Definitzione coment'e molinare, mòlere 2. su fedighedhu molighinaiat sos ossos po ndhe bodhire cudhos sodhos de terra Ètimu srd.

moliméntu , nm: molumentu, monimentu, morimentu, mulimentu, munimentu, murimentu Definitzione genia de fràigu piticu chi si faet po che pònnere unu mortu aintru, in campusantu; muntone de pedra in su tretu de su sartu inue ant bochitu a calecunu; in crésia, su sepurcru, capella e logu ue si ponet su Santíssimu in gióbia santa, abbandha, totu aprontau e mudau cun nènneres, frores e lantiedhas Sinònimos e contràrios losa, tumbinu Frases custu male mi che ponet in su molimentu ◊ daghi apo a dare contos a Gesusu, si benis a su meu murimentu si as coràgiu mi pones su pè susu! ◊ cantos mulimentos no b'at de mortos male! ◊ non si nd'ant iscravau de sa ruxi po s'onorai in morimentu Ètimu ltn. monumentum Tradutziones Frantzesu sépulture, tombeau Ingresu grave, burial Ispagnolu tumba, sepultura Italianu sepoltura, tómba Tedescu Grab.

moliméntu 1 , nm Sinònimos e contràrios maghinonzu, molidura, molíngiu, molinonzu Frases in tzu molimentu sighiant a girai sa mola codinendu Ètimu srd.

molinàda mobinàda

molinadúra , nf Definitzione su molinare Sinònimos e contràrios mobinada, moliadura Frases bolant àlvures e naes e cantu agatat a molinadura (Grolle) Ètimu srd.

molinài , vrb: molinare, morinai, mulinare Definitzione mòlere a molinu, a machinàriu; pigare o fàere o istare a furriadura, faendho inghírios tundhos, fintzes andhandho e torrandho po cosighedhas / mi morinat su logu = bio su logu furriandho, seo a illuinos Sinònimos e contràrios machinare, mòlere / forrighitare, mobiai, remolinai, zirare 2. sas promissas che las at molinadas su bentu (C.Ortu)◊ sa foza ndhe ruet dae s'àrvure molinendhe ◊ ses che un'abe molinendhe in giru a su fiore ◊ che cravemis su palu e deo che tràpanu lu molinaia ◊ lu molinaiat in sa giostra fintzas a nche l'ingadhinare ◊ si nch'est andhau mulinandhe sos ocritos malinnos in su concale 3. li molinaiat in conca s'idea de diventare ricu ◊ custos e àteros pessamentos li mulinabant in conca (S.Spiggia)◊ totu su mengianu est morinendi de una parti a s'atra e de trabballu no ndi spodhat! Ètimu srd.

molinàju, molinàlzu , nm: molinàrgiu, molinarju, molinarzu, molinazu, mulinarju Definitzione chie atendhet a su molinu, a mòlere; a logos narant molinalzu a su parapunta o sennoredha de erriu Sinònimos e contràrios molidore, molineri, molingianu / parapunta Frases in bidha su molinazu che giughiat sa farina a sas domos ◊ mezus est molinarzu e no segnore pro su chi so benzendhe a cumproare! Terminologia iscientìfica prf Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu broyeur, meunier Ingresu miller (oil-) Ispagnolu molinero Italianu frantoiano, mugnàio Tedescu Müller.