piatàre , vrb: apatai* Definizione istare o pònnere abbasciaos coment'e cicios in pitzu de is carrones Sinonimi e contrari abbibbirinai, abribidhai, apimpirinare, apripiedhare, pònnere.
piatarínu , nm Definizione pratighedhu, pratu piticu Sinonimi e contrari piatígliu, prataredhu, pratericu, prataritu.
piataríta , nf: piaterita,
prantaita,
prantalita,
prantalitza,
prantarita Definizione
pigione chi faet su niu in terra, mescamente in mesu de is laores: si narat fintzes cun istima a ccn.
Sinonimi e contrari
acucadita,
acucapedra,
alàuda,
alimannu,
apataderra,
arenarza,
atacaterra,
atrapadita,
camparitza,
chinisera,
cucubiu,
irrighinatza,
iscrianissa,
papaditza,
pratabrata,
terranu,
terrighinatza,
ungallonga
Frasi
at intesu sas prantaitas cantandhe supra de sa domo
2.
prantaitedha mea, tenes rejone de t'impressionare, ca su dimóniu, no solu de sos minores, impagurit fintzas sos ómines de letrancas
Terminologia scientifica
pzn, alauda arvensis cantarella
Traduzioni
Francese
alouette
Inglese
skylark
Spagnolo
alondra
Italiano
allòdola
Tedesco
Lerche.
piatèra , nf: pratera Definizione
genia de parastàgiu po chistire is pratos límpios e àteru istrégiu de coghina
Sinonimi e contrari
apicastérgiu,
fascellau,
palastràgiu
Frasi
in coghina bi est su foghile, sa tziminea, su brajeri intro de sa gofe, sos furredhos a carvone e sa piatera ◊ seo ponenno is pratos praneris in sa pratera
Terminologia scientifica
mbl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
étagère à vaisselle
Inglese
plate rack
Spagnolo
platero
Italiano
piattàia
Tedesco
Abtropfbrett.
piatéri , nm Definizione maistu chi faet pratos de terra Etimo srd.
piateríta piataríta
piàtica peàdiga 1
piatígliu , nm, nf: platígliu,
pratígliu,
pratilla,
pratílliu,
pratillu Definizione
genia de pratu pitichedhedhu chi si ponet asuta de sa cíchera de su cafei o de àtera díscua pitica (in cussu de sa missa si ponet s'óstia manna innanti e apustis de sa cunsacratzione)/ èssiri a cíchera e p. = (nau de ccn.) totu bene cuncordau, bene bestiu
Sinonimi e contrari
piatarinu,
prataredhu,
pratarígliu,
pratericu,
prataritu
Frasi
papendi portat unu pratigliedhu cun cuatru olias iscabeciaras ◊ si no est a cíchera e pratígliu no bessit de domu! ◊ su pratígliu de sa missa est de metallu pretziau
Terminologia scientifica
stz
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
petite assiette,
patène
Inglese
saucer
Spagnolo
platillo
Italiano
piattino,
patèna
Tedesco
Untertasse.
piàtinu , agt Definizione chi andhat abbellu meda, pàsidu, agiummai chentza chi fatzat a si ndhe acatare, mescamente in sa nada intrare piàtinu piàtinu, andhare, intrare in chistionu e in chistiones, pigare s'àteru a manera chi no si sapat de ite funt cumbinchendhodhu = intrare chei su sonnu.
piàtu , nm: platu,
pratu Definizione
genia de istrégiu tundhu, larghitu, a costaos pagu pagu artos, po pònnere a papare in mesa: si narat fintzes de su tanti de papare o de cosa chi si dhue ponet; css. àtera cosa fata a bisura de pratu; fintzes css. cosa de bonu o, a su contràriu, de dannu mannu / genias de pratu: praneri o ladu, ciatu, e cupudu o devucu, de terra, de ferru irmartadu, de portada; min. prateredhu
Sinonimi e contrari
discu
Modi di dire
csn:
piatu de balca = pratu mannu de portada; pratu de cassa = zenia de piatu mannu, de ràmine, cun àteru piatu de sa matessi mannària a covecu, pro còghere cosa a cassola; pratu torrau = cosa càmbia (axudu càmbiu, piaghere pro piaghere, o dannu pro dannu); cundhire su piatu a unu = fàghereli dannu mannu; pratus o covecos de mola = su coro e sa tónica; su pratu de agoa = in isposonzu, zenia de brulla chi si faghet a su cojadu nou
Frasi
s'imbiada si torrat càmbia, ca in Sardigna unu piatu andhat e unu torrat ◊ chie isetat su piatu anzenu - narat su díciu - lu màndhigat fritu!◊ de cussa cosa si ndhe mànigat duos piatos ◊ daebbilu unu piatu de cosa, malevadadu! ◊ no papes a pratu in coa!
3.
ita malu proi, ita légiu pratu!
Cognomi e Proverbi
prb:
si cheres chi s'amore si muntenzat cheret chi unu piatu andhet e unu benzat ◊ iscuru a chie ispetat piatu de domo anzena!
Terminologia scientifica
stz
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
assiette
Inglese
plate
Spagnolo
plato
Italiano
piatto
Tedesco
Teller.
piàtula , nf Definizione preugu ladu, genia de bobboi chi faet in mesu de su pilu Sinonimi e contrari ladedha Terminologia scientifica crp, phtirius pubis.
piàtza pàltza
piàtza 1 , nf Definizione tretu aparigiau o unu pagu a fossu po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna chi faent a crabone Sinonimi e contrari cea, crabonalza, fogàgia Frasi una borta cumposta sa piatza e dau focu, li fachiant sas bentosas in costazos pro irbentiare ◊ su ghéneru teniat unu bonu traju in su manizu de sas piatzas de carbone.
piatzàle piatàle
piatzàre , vrb Definizione pònnere, cuncordare ccn. cosa.
piatzísta , nm Definizione chie tenet s'impreu de bèndhere ccn. cosa a contu de is indústrias.
piàtzu , avb Definizione luego / a p. = de innoghe a unu pagu Frasi chie setzit cadhu anzenu a piatzu si ne calat.
piàus , bvrb Definizione genia de vrb. (1ˆ p. pl.) chi s'impreat po fàere su cund. de totu is vrb.: s'impreat a sa matessi manera fintzes po giare s'idea de una possibbilidade (prop. potentziale) Sinonimi e contrari emus, tiaimus 2. unu tzichighedhu de binu zai dhu piaus a meritare!
píba , nf Definizione terra impastada a broedhu chi is brochinàrgios ponent po aconciare calecunu difetu de sa terràglia noa candho che dha bogant cota de su forru.
pibàdra , nf: pibarda, pibàrdua, pilada, pilarda, pilladra, piralda Definizione pira sicada a perras, pilarda de pira, ma fintzes de àteru frutuàriu (de péssighe, de pruna, de barracoco, fintzes de figumorisca, de tamatas), sèmpere upm. / rúere che p. = a meda, a fasches Sinonimi e contrari piarra Frasi faiant sa pudha prena cun cagiau, pane, casu, pedrusèmene e pilladra de tamata ◊ sa pilarda dha faent de tamata, de pruna, de pira ◊ sa genti fiat pilada de pira e de figumurisca puru 2. sa zente rughiat che pilarda, a s'apesta de su 1918 Etimo ltn. pira ar(i)da.