piatàre , vrb: apatai* Definitzione istare o pònnere abbasciaos coment'e cicios in pitzu de is carrones Sinònimos e contràrios abbibbirinai, abribidhai, apimpirinare, apripiedhare, pònnere.
piatarínu , nm Definitzione pratighedhu, pratu piticu Sinònimos e contràrios piatígliu, prataredhu, pratericu, prataritu.
piataríta , nf: piaterita,
prantaita,
prantalita,
prantalitza,
prantarita Definitzione
pigione chi faet su niu in terra, mescamente in mesu de is laores: si narat fintzes cun istima a ccn.
Sinònimos e contràrios
acucadita,
acucapedra,
alàuda,
alimannu,
apataderra,
arenarza,
atacaterra,
atrapadita,
camparitza,
chinisera,
cucubiu,
irrighinatza,
iscrianissa,
papaditza,
pratabrata,
terranu,
terrighinatza,
ungallonga
Frases
at intesu sas prantaitas cantandhe supra de sa domo
2.
prantaitedha mea, tenes rejone de t'impressionare, ca su dimóniu, no solu de sos minores, impagurit fintzas sos ómines de letrancas
Terminologia iscientìfica
pzn, alauda arvensis cantarella
Tradutziones
Frantzesu
alouette
Ingresu
skylark
Ispagnolu
alondra
Italianu
allòdola
Tedescu
Lerche.
piatèra , nf: pratera Definitzione
genia de parastàgiu po chistire is pratos límpios e àteru istrégiu de coghina
Sinònimos e contràrios
apicastérgiu,
fascellau,
palastràgiu
Frases
in coghina bi est su foghile, sa tziminea, su brajeri intro de sa gofe, sos furredhos a carvone e sa piatera ◊ seo ponenno is pratos praneris in sa pratera
Terminologia iscientìfica
mbl
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
étagère à vaisselle
Ingresu
plate rack
Ispagnolu
platero
Italianu
piattàia
Tedescu
Abtropfbrett.
piatéri , nm Definitzione maistu chi faet pratos de terra Ètimu srd.
piateríta piataríta
piàtica peàdiga 1
piatígliu , nm, nf: platígliu,
pratígliu,
pratilla,
pratílliu,
pratillu Definitzione
genia de pratu pitichedhedhu chi si ponet asuta de sa cíchera de su cafei o de àtera díscua pitica (in cussu de sa missa si ponet s'óstia manna innanti e apustis de sa cunsacratzione)/ èssiri a cíchera e p. = (nau de ccn.) totu bene cuncordau, bene bestiu
Sinònimos e contràrios
piatarinu,
prataredhu,
pratarígliu,
pratericu,
prataritu
Frases
papendi portat unu pratigliedhu cun cuatru olias iscabeciaras ◊ si no est a cíchera e pratígliu no bessit de domu! ◊ su pratígliu de sa missa est de metallu pretziau
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
petite assiette,
patène
Ingresu
saucer
Ispagnolu
platillo
Italianu
piattino,
patèna
Tedescu
Untertasse.
piàtinu , agt Definitzione chi andhat abbellu meda, pàsidu, agiummai chentza chi fatzat a si ndhe acatare, mescamente in sa nada intrare piàtinu piàtinu, andhare, intrare in chistionu e in chistiones, pigare s'àteru a manera chi no si sapat de ite funt cumbinchendhodhu = intrare chei su sonnu.
piàtu , nm: platu,
pratu Definitzione
genia de istrégiu tundhu, larghitu, a costaos pagu pagu artos, po pònnere a papare in mesa: si narat fintzes de su tanti de papare o de cosa chi si dhue ponet; css. àtera cosa fata a bisura de pratu; fintzes css. cosa de bonu o, a su contràriu, de dannu mannu / genias de pratu: praneri o ladu, ciatu, e cupudu o devucu, de terra, de ferru irmartadu, de portada; min. prateredhu
Sinònimos e contràrios
discu
Maneras de nàrrere
csn:
piatu de balca = pratu mannu de portada; pratu de cassa = zenia de piatu mannu, de ràmine, cun àteru piatu de sa matessi mannària a covecu, pro còghere cosa a cassola; pratu torrau = cosa càmbia (axudu càmbiu, piaghere pro piaghere, o dannu pro dannu); cundhire su piatu a unu = fàghereli dannu mannu; pratus o covecos de mola = su coro e sa tónica; su pratu de agoa = in isposonzu, zenia de brulla chi si faghet a su cojadu nou
Frases
s'imbiada si torrat càmbia, ca in Sardigna unu piatu andhat e unu torrat ◊ chie isetat su piatu anzenu - narat su díciu - lu màndhigat fritu!◊ de cussa cosa si ndhe mànigat duos piatos ◊ daebbilu unu piatu de cosa, malevadadu! ◊ no papes a pratu in coa!
3.
ita malu proi, ita légiu pratu!
Sambenados e Provèrbios
prb:
si cheres chi s'amore si muntenzat cheret chi unu piatu andhet e unu benzat ◊ iscuru a chie ispetat piatu de domo anzena!
Terminologia iscientìfica
stz
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
assiette
Ingresu
plate
Ispagnolu
plato
Italianu
piatto
Tedescu
Teller.
piàtula , nf Definitzione preugu ladu, genia de bobboi chi faet in mesu de su pilu Sinònimos e contràrios ladedha Terminologia iscientìfica crp, phtirius pubis.
piàtza pàltza
piàtza 1 , nf Definitzione tretu aparigiau o unu pagu a fossu po dhue fàere crabone e fintzes su muntone de sa linna chi faent a crabone Sinònimos e contràrios cea, crabonalza, fogàgia Frases una borta cumposta sa piatza e dau focu, li fachiant sas bentosas in costazos pro irbentiare ◊ su ghéneru teniat unu bonu traju in su manizu de sas piatzas de carbone.
piatzàle piatàle
piatzàre , vrb Definitzione pònnere, cuncordare ccn. cosa.
piatzísta , nm Definitzione chie tenet s'impreu de bèndhere ccn. cosa a contu de is indústrias.
piàtzu , avb Definitzione luego / a p. = de innoghe a unu pagu Frases chie setzit cadhu anzenu a piatzu si ne calat.
piàus , bvrb Definitzione genia de vrb. (1ˆ p. pl.) chi s'impreat po fàere su cund. de totu is vrb.: s'impreat a sa matessi manera fintzes po giare s'idea de una possibbilidade (prop. potentziale) Sinònimos e contràrios emus, tiaimus 2. unu tzichighedhu de binu zai dhu piaus a meritare!
píba , nf Definitzione terra impastada a broedhu chi is brochinàrgios ponent po aconciare calecunu difetu de sa terràglia noa candho che dha bogant cota de su forru.
pibàdra , nf: pibarda, pibàrdua, pilada, pilarda, pilladra, piralda Definitzione pira sicada a perras, pilarda de pira, ma fintzes de àteru frutuàriu (de péssighe, de pruna, de barracoco, fintzes de figumorisca, de tamatas), sèmpere upm. / rúere che p. = a meda, a fasches Sinònimos e contràrios piarra Frases faiant sa pudha prena cun cagiau, pane, casu, pedrusèmene e pilladra de tamata ◊ sa pilarda dha faent de tamata, de pruna, de pira ◊ sa genti fiat pilada de pira e de figumurisca puru 2. sa zente rughiat che pilarda, a s'apesta de su 1918 Ètimu ltn. pira ar(i)da.