A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

pibía 1 , nf Sinònimos e contràrios ferida, malandra.

pibía 2 , nf: pubia Definitzione bobboi pintirinau, bobboi cun is alas orrúbias o fintzes grogas a pintirighinos niedhos Sinònimos e contràrios babbajola, mandioba, mariola, pibiasana, pibiola, pibiriola, pipiridonna Sambenados e Provèrbios smb: Pibia Terminologia iscientìfica crp, coccinella septem-punctata, epilacna chrysomelina, adalia decem-punctata Ètimu srd.

pibiàda , nf Definitzione pitzigadedha, ispergiada de cosa, pagu pagu Sinònimos e contràrios burtzaredha, filchinida, pimpiredhu, pimpirida, piticada, pítzia, purtzada, tzirigada Ètimu srd.

pibiadóriu peberadóriu

pibiaghèna , nf: pipiaghena, pipingena Definitzione corr'in cúcuru, lèpuri de argiola, genia de pigione chi portat in conca coment'e unu chirrionedhu tirau a parte de asegus Sinònimos e contràrios gavigaví, pediàina, piulaghe, pizaena, tzintziriena Frases una pibiaghena si m'at pesadu a bolu… Terminologia iscientìfica pzn, vanellus vanellus Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vanneau Ingresu lapwing Ispagnolu avefría Italianu pavoncèlla Tedescu Kiebitz.

pibiài , vrb Definitzione betare pibiadas, ispergiadedhas de calecuna cosa Sinònimos e contràrios paspiare, pispisare Frases si pibiat sa sai a sa cosa chi si papat ◊ si pibiat sa tragera a is drucis Ètimu srd.

pibiànculu , agt Definitzione nau de ccn., chi acostumat a pigare is àteros a pibios, a frandhigos, cun is bonas, o fintzes a istare a pibios a ifadu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu câlin Ingresu caressful Ispagnolu zalamero Italianu carezzóso Tedescu liebkosend, zärtlich.

pibiàre , vrb: apibiare, pibinai, pipinare, pipiare Definitzione pigare a unu a pibios, coment'e tenendhondhe làstima o fintzes po delicadesa, pigandho coment'e a losinga: rfl. si narat de chie, cómodu, si chèsciat chentza motivu e si faet a bíere sèmpere discuntentu de sa sorte sua; nau de pigiones, istare a pibios, a píulos Sinònimos e contràrios achigulare, apibiare, cascaviare, fiacare, lastimai, memulare, palpare, pibincai, spibiai Maneras de nàrrere csn: pibinai un'animali = lassàrelu a meda chentza triballare; pibiare sa carena = parpàresi, risparmiàresi, no fàghere perunu irfortzu; pibinai sali a sa petza (o àteru)= paspiare salipa a sa peta Frases a ti àere innotzente cundennadu za cheres pibiadu, poberitu! (M.Murenu)◊ a su mantessi tempus chi lu pibiaiant si ndhe riaiant ◊ si li ponet manu cussa at a chèrrere pibiadu! ◊ est mortu iscatzadu e frundhidu e como totugantos lu pibiant! ◊ no si est pipiau meda in sa cuntentesa: si est dau deretu a traballare ◊ tziu Còsome murghiat sas crapas pipiàndhelas che pitzinnos 2. ite bella chi ses candho t'intendho pipiandhe! ◊ teniat bisonzu, ma no pediat mai nudha e ne pibiaiat ◊ intendhiat sa voche arta de su pride chi precavat e medas àteras chi pipinavant coment'e rispondhendhe a sas litanias 3. depiant èssiri obertus is ous de is cardaneras, poita iat inténdiu is pillonedhus pibinendi Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu plaindre Ingresu to mourn, to pity Ispagnolu compadecer, lamentar Italianu lamentare, commiserare Tedescu beklagen, bedauern.

pibiasàna , nf Definitzione bobboi cun is alas arrúbias, o grogas, a pintirighinos niedhos Sinònimos e contràrios babbajola, mandioba, mariola, pibiola, pibiriola, pipiridonna Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd.

pibíca , nf Definitzione cropighedhu giau a unu in cunfidàntzia cun is pódhighes Sinònimos e contràrios bidhighitu, bisticu, bistínchidu, bistonca, ghinga, isbillongu, pistincu, pistónchina, pistóriga, tzinchillitu Frases ti giau una pibica po bíara ci cussa conca dha tenes búida o prena! ◊ sa pibica est su cropu ci si giàt cun su pódhia de mesu intipendodedhu cun su pódhia mannu e apustis lassandudedhu andari totinduna (P.Corongiu).

pibicíri , nm: pibinciri, pibintzíli, pibintzíri, pibiritziri, pibítzile, pibitziri Definitzione genia de bobboi de tantas calidades, longhitu, a bortas mannu cantu unu pódhighe, cun duas cambas longas longas e cun is alas: si movet a brínchidos e a bolu puru, ponet sa cria in terra, est tímiu ca dhue at annadas chi ndhe naschit a meda e si che papat s'erba, is laores, tra s'acabbada de su beranu e s'intrada de s'istade / su mali de is pibitziris = male manigantzinu, fàmine sempre; còscias de pibitziri (nau de genti) = còscias finis Sinònimos e contràrios ateribilche, mammagràida, pibisiu, telaporca, tziabróssima, tzilibrínchidi, tzimpilighe Frases candho fio zòvanu brincaio coment'e unu pibintziri ◊ Giuanni Batista papàt meli marigosu e pibinciri ◊ comenti at fatu a ndi sprondi a innòi cussu pibitziri? Terminologia iscientìfica crp Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu sauterelle Ingresu grasshopper Ispagnolu saltamontes Italianu cavallétta Tedescu Heuschrecke.

pibída , nf: pibira, pipida Definitzione maladia chi benit a is pudhas, chi aperint sa buca parent cascandho, dhis intostat s'arraighina de sa limba; custu foedhu dhu narant a frastimu puru, a chie tzérriat tropu; a logos, sa p. est una parte de sa carena de pudhos e pudhas, sa coa, su nodu de sa coa totu grassu Sinònimos e contràrios cóschiru, coscus Frases pudhas e pudhos fint unu masone, ma su male pudhinu, sa pipida, los at mortos ◊ a sa pudha dha picat sa pipida e s'iscrou ◊ is pillonedhus funt morendisia de sa pibida ◊ sas pigas, comente cantant, paret chi apant sa pibida! 2. sa pibida chi ndhe li falet: manera de abboghinare!…◊ anchi dhu pighit sa pibira! 3. sa filla at pratziu su caboniscu: a issa is còscias, a su babbu e a sa mamma dhis at postu su tzugu, sa punta de is alas e sa pibida! (M.L.Serpi) Terminologia iscientìfica mld Ètimu ltn. *pipita Tradutziones Frantzesu pépie Ingresu hang nail Ispagnolu pepita, moquillo Italianu pipita Tedescu Pips.

pibidédhu , nm: pipidedhu Definitzione tipidiu, genia de lanighedha de su linu (o de sa lana etotu), sa parte prus fine de su linu; apen'apena, unu tanti paghedhedhu Sinònimos e contràrios biculedhu, filchinida, palfaruza, pimpidalla, pimpirinalla, pitzuedhu, uchedhu Frases a chie fut tepenandhe lana o pipidedhu, calicuna allatandhe, candho no fut isciapunandhe (A.Marceddu) Tradutziones Frantzesu petit peu Ingresu only a little Ispagnolu poquito Italianu pochettino Tedescu ein bißchen.

pibidhía , nf Definitzione piciochedhos piticos; cosighedha pitica Sinònimos e contràrios crialla, edora, feduliu, fegliutina, pipiàglia, pisedhina / minudéssia 2. gei mi abarru ligendi totu custa pibidhia!

pibidósu , agt Definitzione nau sèmpere de sonu, mescamente de boghe, chi est artu meda e fine Sinònimos e contràrios essiditzu Frases zughet boghe pibidosa ◊ pranghindhe, betaiat cudhas boghes pibidosas pariat chi ndhe ispicaiat su coro ◊ za ndhe li at betadu de irrocos pibidosos a su fatore, ca nachi no at ischidu triballare s'ortu!… Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu aigu (voix, son, cri, sifflement) Ingresu shrill Ispagnolu agudo (voz, sonido, grito, silbido) Italianu acuto (voce, suono, grido, físchio) Tedescu scharf, schrill(von Tönen, Stimmen, Schreien, Pfiffen).

pibidúra , nf Definitzione su èssere pibincos, precisos, su fàere is cosas a puntinu Sinònimos e contràrios pibincheria Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu méticulosité Ingresu meticulousness Ispagnolu meticulosidad Italianu meticolosità Tedescu peinliche Genauigkeit, Penibilität.

pibigliúda , nf Definitzione genia de ifadu chi naschit de preitza, moida, isciolóriu e àteru deasi; fintzes persona ifadosa Sinònimos e contràrios gena, ifadu.

pibigósu , agt, nm Sinònimos e contràrios ifadosu, pibincosu, pibincu.

pibílla, pibíllu , nf, nm Definitzione in cobertantza: pilla, dinare Frases no tèngiu pibillu a dhas comporai custas cosas!

pibíllu 1, pibílu pabílu 1