pilútzu 1 pilúrtzu
pilúza pilúrgia
pimènta, piméntu, pimèta , nf, nm Definizione
cundhimentu po papares, totu su chi si ponet po giare prus sabore a is papares; pimentu est fintzes una mata de s'América chi faet una genia de píbere impreau po cundhimentu e po meighina e si narat fintzes po colore, tinta
Sinonimi e contrari
connimentu,
fimeta
/
tinta
Frasi
is ingredientis de sa pimenta po cundiri
2.
s'autonomia no est una cosa in prus, un'ispétzia de casu fratadu o de pimentu chi si podet o no si podet pònnere pro fàchere prus licantzu su gustu: s'autonomia est su gustu (Z.F.Pintore)◊ sa poesia sighit a èssi una pimeta, unu cundimentu netzessàriu po s'ànima nosta
3.
su biancu de titàniu no mi l'as impitadu: e it'oromala, mi faghes pagare pimentos caros che furca, si poi no los impitas?! (M.Bua)
Terminologia scientifica
mng, mtm Pimenta dioica
Etimo
itl.
pementa
Traduzioni
Francese
assaisonnement
Inglese
seasoning
Spagnolo
aliño
Italiano
condiménto
Tedesco
Würze,
Gewürz,
Dressing.
pimonàtu , nm, agt: piumunatu,
prummonàciu,
prumonatu,
prumonatzu,
pulmonatu,
purmonatu Definizione
maladia de fritu a is prumones de is animales (brebès); nau de unu frutuàriu passau (o àtera cosa de papare), chi est totu a buidedhos che is prumones, a bisura de prumone, apurmonau
Sinonimi e contrari
prummonite
/
tuvàru,
tuvonatu,
tuvudu
Terminologia scientifica
mld
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
pneumonie
Inglese
pneumonia
Spagnolo
neumonía,
pulmonía
Italiano
polmonite
Tedesco
Lungenentzündung,
Pneumonie.
pimòne , nm: piumone,
piumoni,
plummone,
primmone,
primone,
prummone,
prummoni,
prumone,
prumoni,
pulmoni,
pumone,
purmone Definizione
arremu de sa carena, in is animales chi respirant: funt duos, unu a cada bandha in sa càscia de petorras, e portant una canna chi de s'ogroena calat, s'ispartzit in duos cambos e s'isterret che is naes e cambighedhos de una mata (is bruncos) fintzes chi dónnia cambighedhu sèmpere prus fine acabbat in d-unu buidu pitichedhedhu o calancolu, ue s'ària lassat s'ossígenu a su sàmbene e de custu ndhe pigat s'anidride carbónica / a su prumone bulu dhi narant leu
Sinonimi e contrari
ciumone,
gimone
Frasi
sos minadores zuchiant sos prumones ufraos chei su fodhe de su Campidanesu ◊ so male ressu: a pimones pienos no respiro piús libberamente ◊ fumendhe ti as brujadu sos primmones ◊ a primmones abbertos onzi frina surzindhe
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
pulmone(m)
Traduzioni
Francese
poumon
Inglese
lung
Spagnolo
pulmón
Italiano
polmóne
Tedesco
Lunge.
pimonósu , agt Definizione chi est malàidu pigau a prumones / male p. = chi at curpiu is prumones.
pimpidàlla , nf: pimpiralla Definizione orrugos pitichedhos de cosa Sinonimi e contrari filchinida, pibinida, pimpirida, pimpirinalla, pistàgia, pitzuedhu, uchedhu Frasi is crucueus no agatant una pimpiralla de pani po curpa de su tempus ◊ dhi ant obertu is barras e ghetau pimpiralla de pani infustu po dhu torrai ◊ sa maladia de sa mena dh'iat istampau is prumonis e chi una pimpidalla de pani dhi andàt a trotu inghitzàt a tussi e spudàt sànguini! Etimo srd.
pimpilía, pimpillía , nf Definizione gurdonedhu de àghina, mescamente de is chi naschint a trigadiu Sinonimi e contrari campaninu, cicillone, iscaligione, iscalúgia, popurustu, pripixone, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra Terminologia scientifica rbr.
pimpína , nf Sinonimi e contrari coigrispa, pamparedha, pampinella.
pimpinèdha, pimpinèlla pampinèlla
pimpinèlla 1 pampinèlla 1
pimpinièra , nf Definizione
barbatella, argiola de barbatellas, terra semenada a bisura de argiola po fàere prantones de itesisiat po prantamentu; fintzes padente de opinos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pépinière
Inglese
nursery
Spagnolo
vivero
Italiano
vivàio
Tedesco
Fischteich,
Baumschule.
pimpinnídu , agt Definizione chi est in pentzamentu: nau de pegus fémina próssimu, chi est in crica o sentiu de angiare Sinonimi e contrari abiolau, apinnicadu, impensamentau, orioladu, pispiniu* 1, pistichinzosu Frasi su datziante est sempre in piata, pimpinnidu in chirca de frigare sa zente.
pimpiòla , nf Definizione punta o sedha de montigu; punta de mata 2. no si bidiat mancu una pimpioledha, mancu una nai de is matas Terminologia scientifica slg.
pimpiràlla pimpidàlla
pimpiràna , nf Sinonimi e contrari filchinida, pibinida, pimpidalla, pimpirida, pitzuedhu, uchedhu Etimo srd.
pimpirédhu , nm: pimpiridedhu Definizione biculedhu piticu, finevine, farinedhu de cosa Sinonimi e contrari filchinida, imbratu, pibinida, pimpirida, pípinu, pipitza, pitzuedhu, uchedhu Etimo srd.
pimpiriàlla , nf Definizione genia de gana fogosa, meda Sinonimi e contrari iscòcoro, ispudrédhiu.
pimpirída , nf, nm: pimpiridu,
pimpirina,
pimpirinu 1 Definizione
orrughedhu piticu de css. cosa: pimpirinu a logos est fintzes bubburuchedha abbruxada o prus assada in su pane de fresa / fai, segai, segaisí a pimpirinas; no nci nd'at p. = no bi ndh'at nudha
Sinonimi e contrari
biculedhu,
filchinida,
friginida,
imbratu,
murichia,
palfaruza,
paparida,
pibinida,
pimpidalla,
pistàgia,
pipitza,
pitzuedhu,
pravina,
scirina,
soluvrinu,
uchedhu
Frasi
fraitzu, dhu fatzu in centu e unu pimpiridu! ◊ in terra dhui at unu pimpiridu de pani ◊ si sunt ghetados che canes a s'oledu e in pag'ora no bi ant lassadu pimpirida ◊ gheta unu pimpiridu de sali a s'insalada! ◊ capit in d-unu pimpirinedhu de paperi
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
miette,
bribes
Inglese
bit
Spagnolo
migaja,
añicos
Italiano
bríciola,
framménto,
infinitèsimo
Tedesco
Stückchen,
Bruchstück,
winziger Teil.
pimpiridédhu pimpirédhu Frasi