pilútzu 1 pilúrtzu
pilúza pilúrgia
pimènta, piméntu, pimèta , nf, nm Definitzione
cundhimentu po papares, totu su chi si ponet po giare prus sabore a is papares; pimentu est fintzes una mata de s'América chi faet una genia de píbere impreau po cundhimentu e po meighina e si narat fintzes po colore, tinta
Sinònimos e contràrios
connimentu,
fimeta
/
tinta
Frases
is ingredientis de sa pimenta po cundiri
2.
s'autonomia no est una cosa in prus, un'ispétzia de casu fratadu o de pimentu chi si podet o no si podet pònnere pro fàchere prus licantzu su gustu: s'autonomia est su gustu (Z.F.Pintore)◊ sa poesia sighit a èssi una pimeta, unu cundimentu netzessàriu po s'ànima nosta
3.
su biancu de titàniu no mi l'as impitadu: e it'oromala, mi faghes pagare pimentos caros che furca, si poi no los impitas?! (M.Bua)
Terminologia iscientìfica
mng, mtm Pimenta dioica
Ètimu
itl.
pementa
Tradutziones
Frantzesu
assaisonnement
Ingresu
seasoning
Ispagnolu
aliño
Italianu
condiménto
Tedescu
Würze,
Gewürz,
Dressing.
pimonàtu , nm, agt: piumunatu,
prummonàciu,
prumonatu,
prumonatzu,
pulmonatu,
purmonatu Definitzione
maladia de fritu a is prumones de is animales (brebès); nau de unu frutuàriu passau (o àtera cosa de papare), chi est totu a buidedhos che is prumones, a bisura de prumone, apurmonau
Sinònimos e contràrios
prummonite
/
tuvàru,
tuvonatu,
tuvudu
Terminologia iscientìfica
mld
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
pneumonie
Ingresu
pneumonia
Ispagnolu
neumonía,
pulmonía
Italianu
polmonite
Tedescu
Lungenentzündung,
Pneumonie.
pimòne , nm: piumone,
piumoni,
plummone,
primmone,
primone,
prummone,
prummoni,
prumone,
prumoni,
pulmoni,
pumone,
purmone Definitzione
arremu de sa carena, in is animales chi respirant: funt duos, unu a cada bandha in sa càscia de petorras, e portant una canna chi de s'ogroena calat, s'ispartzit in duos cambos e s'isterret che is naes e cambighedhos de una mata (is bruncos) fintzes chi dónnia cambighedhu sèmpere prus fine acabbat in d-unu buidu pitichedhedhu o calancolu, ue s'ària lassat s'ossígenu a su sàmbene e de custu ndhe pigat s'anidride carbónica / a su prumone bulu dhi narant leu
Sinònimos e contràrios
ciumone,
gimone
Frases
sos minadores zuchiant sos prumones ufraos chei su fodhe de su Campidanesu ◊ so male ressu: a pimones pienos no respiro piús libberamente ◊ fumendhe ti as brujadu sos primmones ◊ a primmones abbertos onzi frina surzindhe
Terminologia iscientìfica
crn
Ètimu
ltn.
pulmone(m)
Tradutziones
Frantzesu
poumon
Ingresu
lung
Ispagnolu
pulmón
Italianu
polmóne
Tedescu
Lunge.
pimonósu , agt Definitzione chi est malàidu pigau a prumones / male p. = chi at curpiu is prumones.
pimpidàlla , nf: pimpiralla Definitzione orrugos pitichedhos de cosa Sinònimos e contràrios filchinida, pibinida, pimpirida, pimpirinalla, pistàgia, pitzuedhu, uchedhu Frases is crucueus no agatant una pimpiralla de pani po curpa de su tempus ◊ dhi ant obertu is barras e ghetau pimpiralla de pani infustu po dhu torrai ◊ sa maladia de sa mena dh'iat istampau is prumonis e chi una pimpidalla de pani dhi andàt a trotu inghitzàt a tussi e spudàt sànguini! Ètimu srd.
pimpilía, pimpillía , nf Definitzione gurdonedhu de àghina, mescamente de is chi naschint a trigadiu Sinònimos e contràrios campaninu, cicillone, iscaligione, iscalúgia, popurustu, pripixone, scrichilloni, sprimpilloni, tzitzicra Terminologia iscientìfica rbr.
pimpína , nf Sinònimos e contràrios coigrispa, pamparedha, pampinella.
pimpinèdha, pimpinèlla pampinèlla
pimpinèlla 1 pampinèlla 1
pimpinièra , nf Definitzione
barbatella, argiola de barbatellas, terra semenada a bisura de argiola po fàere prantones de itesisiat po prantamentu; fintzes padente de opinos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
pépinière
Ingresu
nursery
Ispagnolu
vivero
Italianu
vivàio
Tedescu
Fischteich,
Baumschule.
pimpinnídu , agt Definitzione chi est in pentzamentu: nau de pegus fémina próssimu, chi est in crica o sentiu de angiare Sinònimos e contràrios abiolau, apinnicadu, impensamentau, orioladu, pispiniu* 1, pistichinzosu Frases su datziante est sempre in piata, pimpinnidu in chirca de frigare sa zente.
pimpiòla , nf Definitzione punta o sedha de montigu; punta de mata 2. no si bidiat mancu una pimpioledha, mancu una nai de is matas Terminologia iscientìfica slg.
pimpiràlla pimpidàlla
pimpiràna , nf Sinònimos e contràrios filchinida, pibinida, pimpidalla, pimpirida, pitzuedhu, uchedhu Ètimu srd.
pimpirédhu , nm: pimpiridedhu Definitzione biculedhu piticu, finevine, farinedhu de cosa Sinònimos e contràrios filchinida, imbratu, pibinida, pimpirida, pípinu, pipitza, pitzuedhu, uchedhu Ètimu srd.
pimpiriàlla , nf Definitzione genia de gana fogosa, meda Sinònimos e contràrios iscòcoro, ispudrédhiu.
pimpirída , nf, nm: pimpiridu,
pimpirina,
pimpirinu 1 Definitzione
orrughedhu piticu de css. cosa: pimpirinu a logos est fintzes bubburuchedha abbruxada o prus assada in su pane de fresa / fai, segai, segaisí a pimpirinas; no nci nd'at p. = no bi ndh'at nudha
Sinònimos e contràrios
biculedhu,
filchinida,
friginida,
imbratu,
murichia,
palfaruza,
paparida,
pibinida,
pimpidalla,
pistàgia,
pipitza,
pitzuedhu,
pravina,
scirina,
soluvrinu,
uchedhu
Frases
fraitzu, dhu fatzu in centu e unu pimpiridu! ◊ in terra dhui at unu pimpiridu de pani ◊ si sunt ghetados che canes a s'oledu e in pag'ora no bi ant lassadu pimpirida ◊ gheta unu pimpiridu de sali a s'insalada! ◊ capit in d-unu pimpirinedhu de paperi
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
miette,
bribes
Ingresu
bit
Ispagnolu
migaja,
añicos
Italianu
bríciola,
framménto,
infinitèsimo
Tedescu
Stückchen,
Bruchstück,
winziger Teil.
pimpiridédhu pimpirédhu Frases