piópi pióchi
piópida pióida
piópidu , pps: piutu,
plópiu,
próghidu,
próghiu,
próidu,
próitu,
própidu,
própiu 1,
prótziu Definizione
de piòere, pròghere
Sinonimi e contrari
ciotu,
protu
Frasi
aviat piutu tres dies e in su lavore sa zente afungavat a ghinúcios ◊ fortzis tiat àere própidu ◊ aiat próitu sa note ainnantis
Traduzioni
Francese
plu
Inglese
rained
Spagnolo
llovido
Italiano
piovuto
Tedesco
geregnet.
piopinósu pioinósu
piópu piócu 1
pioràtu prioràtu
piòre , nm: preore, priore, priori Definizione (f. -a) chie atendhet a aprontare e fàere una festa púbblica, pruschetotu po santos Sinonimi e contrari obbreri, sogristante Frasi prima de sa festa sas piores ant fatu sa cota de su cocone de símula ◊ a sa festa de s’intregu si fait su càmbiu de sa priora e de is priorissedhas Cognomi e Proverbi smb: Priore, Priori Etimo itl. priore.
piòre 1 , nm: piure Sinonimi e contrari piúere, proine Frasi s'ómine est unu punzu de piore ◊ torramus totugantos a pioredhu ◊ nisciunu nadu ndhe restet bosie, ca menzus in sa tumba e a piore! (Limbudu)◊ cheret de b'ispàrghere subra sale a pioredhu ◊ sa bestimenta est gàrriga de piure.
pioredhósu , agt: piuredhosu Definizione chi est totu pruine, prenu o brutu de pruine Sinonimi e contrari bruerosu, imbruinadu, peuerosu, preunosu Frasi in su terrinu pioredhosu bi sunt balu sas peàdigas de su bestiàmine Etimo srd.
pioríssa , nf Definizione
bentu forte chi si movet a molinadura
Sinonimi e contrari
bulionada,
mobinada,
momonissa,
mummugione,
preidorissa,
remolinu,
torvellinu,
tramúghine,
tremuine,
trumujone
Frasi
su Tali no s'est biu prus: stau ca ndi dh'at pinnicau sa piorissa! ◊ iscerau, s’est fuiu currendi, mi est partu una piorissa!…
Traduzioni
Francese
trombe
Inglese
tornado
Spagnolo
remolino
Italiano
trómba d'ària
Tedesco
Windhose.
piòta , nf Definizione su pei, is peis, mescamente de animales coment'e canes e gatos; nau in cobertantza, sa natura de su piciochedhu mascu / èssiri in p. = istare bene de salude, de fortzas Sinonimi e contrari farranca / cozona, doddoredha, dòrrola, minca, pigliona, pissedha, pisseta, pitzota Frasi si disígias petza de pudha, lah ca concas e piotas ti dhas donant po nudha! ◊ no faiat a ti firai chi ghetasta luegu sa piota coment'e sa gatu! 2. mancai béciu, Franciscu est ancora in piota (P.Pillonca) Terminologia scientifica crn.
piòta 1 pióida
piotài peotàre
piotibióti , avb Definizione
a piotu a piotu, a peutu a peutu, andhandho deasi abbellu de no si fàere ne bíere e ne intèndhere
Sinonimi e contrari
brainubbràinu,
fratinavràtina,
piotu,
pitoubitou
Frasi
piotibioti s'est incarau a su palàtziu ◊ sentza de fai sonu, piotibioti, nci fut essiu a pratza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
silencieusement
Inglese
silently
Spagnolo
sigilosamente
Italiano
silenziosaménte
Tedesco
leise,
still.
piotínu , nm Definizione genia de sonu chi si faet cun is peis camminandho Sinonimi e contrari apeutu, ispisinzu Frasi at intesu piotinu in sa paltza e si est paradu Etimo srd.
piòto, piótu , avb: piutu 2 Definizione
a p., piotu piotu = manera de andhare mautu mautu, abbellu abbellu de no si giare a intèndhere e ne a bíere: a bortas dhu narant fintzes coment'e agt.
Sinonimi e contrari
abbellabbellu,
cucutinu,
piotibioti,
pitoubitou
Frasi
giaja ndi fiat bénnia piotu piotu a s'aposentu po no nd'iscidai su prus pitichedhu ◊ camminandhe a zassos, a piotu a piotu pro no dare carchi istrampada, arrivo a su coile ◊ poto andhare a piutu a piutu
2.
nci fiant essius de sa domixedha citius citius, a passu piotu (R.Spissu)
Traduzioni
Francese
en tapinois
Inglese
squatting
Spagnolo
a la chita callando,
sigiloso
Italiano
quatto
Tedesco
ganz sacht,
leise.
piótu 1 , pps Definizione de piòere Frasi in iverru no bi aviat piotu mancu a brulla.
pípa , nf Definizione
genia de istugighedhu tundhu (giminera), chi si prenet de trinciau de allúere, e de ue essit coment'e unu tubbitu (cannedhu) chi si ponet in buca a tirare su fumu
Sinonimi e contrari
tipa
Modi di dire
csn:
leare, pigai p. = leare arrennegu; cotu che p. = imbreagu a una ciodha; sa p. de su culu = is nàdias
2.
candho bi est s'astrore bi at perígulu de illiscigare e de si pistare sa pipa de su culu
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
pipe
Inglese
pipe
Spagnolo
pipa
Italiano
pipa
Tedesco
Pfeife.
pipàda , nf Definizione su pipare Frasi bàsciu de mi acabbai custa pipada non mi ndi pesu Etimo itl. pipata.