ràlla ràglia
ràlla 1 ràglia 1
rallentài, rallentàre , vrb: arrallentai* Definizione abbacare sa currera, s'andhata, andhare prus abbellu, menguare sa fuliesa.
ràllia ràglia
ràma , nf, nm: arrama, rambu 1, ramu Definizione una parte de sa mata, tra is naes e is cambigiolos prus fines: a logos est fintzes su frore de su crecu, de su suérgiu / min. ramigiolu Sinonimi e contrari arrampu, cambu, nae, ratu 1 Modi di dire csn: linna de ramu = linna a nae; èssere ramu tortu = (nadu de unu) nae dorta, chi no afilat a deretu, chi fait de conca de cussu e no ascurtat s'arrexoni Frasi o àlvure ispinosu chena foza ne fiores in sas ramas! ◊ unu ventedhu caente colat suta de sos ramos fozidos ◊ a Gesús dhi ghetànt prama e rama de olia ◊ su babizonedhu est prenu de linna de ramu ◊ donzunu si ndhe segat sa rama, in s'àlvure rutu! ◊ li at secau sa conca chin d-unu rambu de ozastru 2. beru, so ramu tortu, ma no so poi comente mi credies! ◊ sarbada mi ndhe l'apo ca no ndhe morit mai ramu tortu! (A.G.Solinas) Cognomi e Proverbi smb: Ramu Terminologia scientifica rbr Etimo itl. rama.
ramàda , nf Definizione ormina, arrastos de pàgia betaos apostadamente de domo de sa fémina chi torrat su Chi nono a domo de s'ómine iscrucurigau Terminologia scientifica sntz.
ramadía , nf, nm: arramatia,
ramatia,
remadia,
remadiu,
romadia,
romadiu Definizione
genia de male chi benit a nàrigas po àere ingortu fritu: faet a istúrridos e a innisire
Sinonimi e contrari
afrenamentu,
arrema,
arresfriori,
refreu
/
ttrs. rumadia
Frasi
fit una fémina sana chi mancu sa romadia resessiat a li pitzigare
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rhinite
Inglese
rhinitis
Spagnolo
rinitis,
resfriado
Italiano
rinite,
infreddatura
Tedesco
Rhinitis.
ramadínu , nm Definizione male a su gúturu chi faet a sorrogadura Terminologia scientifica mld Etimo srd.
ramadúra , nf: arramadura* Definizione cambos, sida; frores e fògia o cambos de amenta e de àteru chi sa gente betat in is orrugas candho passant unu santu in crufessone Sinonimi e contrari arromada, arromu Terminologia scientifica sntz.
ramàgiu , nm Sinonimi e contrari arramanaju, cardareri, ramanagiolu Etimo srd.
ramagliète , nm: arramaletu,
gramagliete,
ramaletu,
ramallete,
romagliete,
romajete,
romallete,
romoletu,
tramallete Definizione
matzu de frores; in css. frutu, duos o tres o prus frutos atacaos apare in su tenaghe: unu r. de cariasa, de supeva, de pira; a logos narant ramallete a sa follaera edra (Hedera helix) ca faet su frore coment'e unu ramagliete
Sinonimi e contrari
màrtulu,
matzu,
trintzilleri
/
candhelalzu,
èdola,
èllera,
folladedha,
follaera
/
cdh.grédhula
Frasi
li at donadu romajetes de oro e oricinas ◊ romaglietes de frores si ndhe ponzat ses o sete ◊ su fiore chi ndh'est rutu promitit romaglietes de frúture
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
bouquet
Inglese
small bunch
Spagnolo
ramillete
Italiano
mazzolino
Tedesco
Sträußchen,
Bündel.
ramài , vrb: arramai* Definizione pònnere sida, cambigiolos, frores e cosas deasi in crésia, in is portales, in is orrugas, fintzes a betadura in terra, mescamente po is festas, inue passat sa crufessone.
ramajòla, ramajólu , nf, nm Definizione sartainedha de arràmene o fintzes de allumíniu o àteru metallu Sinonimi e contrari saltàina Frasi at postu un'obu a fríghere in su ramajolu ◊ at pulidu frisciolos, ramajolas, labiolos e padedhas Terminologia scientifica stz.
ramaletài , vrb Definizione pònnere ramaglietes po bellesa, fàere bellu cun ramaglietes o matzos de frores friscos Etimo srd.
ramalètu, ramallète ramagliète
ramàna , nf Definizione chedhargedhu de arràmene Frasi candho si bochiat su polcu, poniant una ramana de abba salida a budhire e bi coghiant sos sàmbenes presos Terminologia scientifica stz.
ramanagiólu , nm: raminagiolu Definizione maistu chi trebballat s'arràmene, faet istrégiu nou, ndhe acònciat béciu Sinonimi e contrari arramanaju, ramàgiu / ttrs. raminajoru Frasi giama unu ramanagiolu: casciarola e labiolu e saltàina li dae a los arrangiare! Etimo srd.
ramanàju , nm: arramanaju*,
ramenaju,
raminaju,
raminarzu,
remenàgiu,
romanaju Definizione
maistu chi faet o acònciat is chedhàrgios e àteros istrègios de arràmene
Sinonimi e contrari
aconcialabiolus,
aconcimu,
arrameneri,
cadhaxaju,
cardareri,
ramanagiolu
/
ttrs. raminàgiu
Terminologia scientifica
prf
Traduzioni
Francese
chaudronnier
Inglese
boilmaker
Spagnolo
calderero
Italiano
calderàio
Tedesco
Kesselschmied.
ramanèdha , nf Definizione min. de ramana, genia de istrégiu de arràmene Terminologia scientifica stz.
ramasínu , nm: gramasinu, orromasinu, ramusinu, romasinu, rumosinu Definizione linna chi faet a tupighedha, a fogighedhas piticas e longhitas, fragosu, bonu po giare sabore o fragu coment'e cundhimentu a sa petza orrostia Sinonimi e contrari arromaniu, cípari / cdh., ttrs. rumasinu Frasi fit abbaidendhe fozas de laru e de ramasinu Terminologia scientifica mt, cndh, Rosmarinus officinalis Etimo ltn. rosmarinum.