suégliu, suélgiu, suélzu subérgiu
suèndi, suèndu , bvrb Definizione custos gerúndios podent èssere siat de suai (sulare) e siat de súi/súiri (súere) Frasi is bentus funt suendi ◊ no ti ndi acatas ca su bentu est suendi e arciendirí sa fardeta?! ◊ parit mortu… est suendu cument'e unu caboru de sicu! (G.Tuveri) 2. oi a prandi tengu cosa de pingiada: cassola de angioni suendi! ◊ sa multa po su fumóngiu est arreddopiada si est fatu ananti de una fémina gràvida o de pipius ancora suendi.
suénu selénu 1
sueràda , nf Definizione
su suerare, carda o múngia de suore
Sinonimi e contrari
inciorada
Frasi
custa funtana in àteros tempos daiat sullevu a patimentu e sueradas de zente istraca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
suée
Inglese
sweat (real)
Spagnolo
sudadera
Italiano
sudata
Tedesco
Schwitzen.
sueràre suderàre
suerchèra , nf: suilchera,
suirchera Definizione
gurone in su subrecu: essidura a fruschedhas, candho si faent in matéria is randhuledhas o néulas de su suore
Sinonimi e contrari
suircana
Terminologia scientifica
mld
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hydrosadénite
Inglese
idroadenitis
Spagnolo
hidrosadenitis
Italiano
idrosadenite
Tedesco
Schweissdrüsenabszess.
suércu subércu 1
súere , vrb: súghere,
sui,
súiri Definizione
suciare su late de sa tita, comente faet su fedu piticu / pps. sutu, súghitu, ger. suendho, suendi, suendu, sughendhe, suindhe
Sinonimi e contrari
sulli
Frasi
candho su pipiu pranghet, sa mama dhi giàt sa tita o su suidore, deasi su pipiu s'istentat suendho ◊ candho su crapitu no sughiat deretu, su pastore che l'ispremiat late a buca ◊ su sirbonedhu aiat sutu e si fit abbrentadu ◊ s'ebba si firmat ca su pudhéricu depet súghere ◊ fit a criadura minore ancora suindhe ◊ sos porchedhos ant súghitu ◊ sa mamma de late fit cudha chi daiat a súghere a unu fizu anzenu
Etimo
ltn.
sugere
Traduzioni
Francese
téter
Inglese
to suck
Spagnolo
mamar
Italiano
poppare
Tedesco
saugen.
suerédu , nm Definizione
logu de suèrgios
Sinonimi e contrari
sualtíciu
Frasi
cussos tirighinos passant in mesu de sos sueredos ◊ ndhe bogheint su ortiju dae sos sueredos de su padente
Terminologia scientifica
slg
Traduzioni
Francese
bois de chênes-lièges
Inglese
cork plantation
Spagnolo
alcornocal
Italiano
sugheréto
Tedesco
Korkeichenwald.
suergiólu , nm Definizione matighedha de suérgiu, suergedhu Etimo srd.
suérgiu subérgiu
suerínu suberínu
suèrva , nf: sueva Definizione
genia de mata manna (si ndhe agatat pagas) chi bogat unu frutighedhu tundhu, de sa mannària de unu pirastedhu, totu sèmene, a apicones piticos de deghe o bíndhighi, bonu a papare candho est fatu (no bastat chi siat lómpiu: si est crefu, e ancora tostau, ponet in su gúturu): sa linna est forte, dereta, bona po òpera
Sinonimi e contrari
buserva,
sorba,
supelva,
supurva,
trueba
Frasi
àlvures de suerva, de castanza
Terminologia scientifica
mtr, lno, Sorbus domestica
Etimo
ctl., spn.
serva
Traduzioni
Francese
sorbe,
sorbier
Inglese
sorb (apple)
Spagnolo
serbal,
serba
Italiano
sòrbo,
sòrba
Tedesco
Spierling,
Vogelbeere.
suérxu subérgiu
suerzínu , agt Definizione chi est de suérgiu Sinonimi e contrari suberinu Etimo srd.
suérzu subérgiu
suèta , nf Definizione
su suèxiri; totu su trebballu po fàere sa farra a pane; su tanti de trigu e de farra chi si faet a pane totu a una borta; a logos fintzes surra, cropos
Sinonimi e contrari
cariada
/
cota
2.
no aiat timidu mai su tribàgliu e passaiat dae una sueta a s'àtera ◊ bae, fiza mia, a inue tia Mariànzela sa suetora e li ammentas chi cras semus de sueta!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
panification
Inglese
baking
Spagnolo
panificación
Italiano
panificazióne
Tedesco
Brotherstellung.
suèta 1 , nf: suita Definizione min. de sue, màdria giovonedha, pitica Sinonimi e contrari madriola Frasi che pudhedredha, acollada cun funes de perdiscione, fit in cussa ocasione che sueta in suatzone! (G.A.Cossu)
suetòra , nf Definizione
fémina chi impastat sa farra e suighet su cumossu; màchina po impastare e suíghere
Sinonimi e contrari
ciuexidora,
suighidora
/
impastadore
Frasi
penso a s'antiga suetora chi ponet in su pane sa madrighe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pétrisseuse
Inglese
kneader,
kneading machine
Spagnolo
amasadora
Italiano
impastatrice,
gramolatrice
Tedesco
Kneterin,
Knetmaschine.
suetòre, suetòri , agt, nm Definizione
chi o chie impastat sa farra e suighet su cumossu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pétrisseur
Inglese
kneader
Spagnolo
amasador
Italiano
impastatóre
Tedesco
Kneter.