tostorichedhàre , vrb Definizione su essire tostau de su fritu Sinonimi e contrari abbidhiritzai, ateterigare, cancarai, inteterighedhare, tostorare 2. l'ant acatau ancaronau, fritu che nibe, tostorichedhau Etimo srd.
tostoródhu , agt, nm Sinonimi e contrari abbetiosu, aperradu, coteu, perrónchinu, rebbéchinu, redossu, serréntile, testarrudu, turrau Etimo srd.
tostorrímine , nm Definizione
su èssere tostorrudos, malos a cumbínchere, malos a portare a s'arrexone
Sinonimi e contrari
abbétia,
aputa,
arrepedhu,
bicàcara,
cotilesa,
incrudinonzu,
malintesa,
perra 1,
perronia,
rochella,
tostorrudéntzia,
tusturrunia
/
ttrs. ridortumu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
obstination
Inglese
obstinacy
Spagnolo
testarudez
Italiano
caparbietà,
ostinazióne
Tedesco
Starrköpfigkeit.
tostórru , agt Sinonimi e contrari testarrudu.
tostorrudéntzia , nf Definizione su èssere tostorrudos Sinonimi e contrari arrevesciori, dortidúdine, intestu 1, revessura, tostorrímine, tusturrunia Frasi fut connotu po sa bellesa e po sa tostorrudéntzia: no dhi andaiat sèmpere a fàere a géniu de is àteros! ◊ ma càstia ita totu tocat a fai po sa tostorrudéntzia tua! Etimo srd.
tostorrúdu testarrúdu
tóstu , nm Definizione
nau de cosa, chi no si lassat púnghere, segare, trebballare, istrecare, incrubare; nau de gente, chi no si lassat cumbínchere, fintzes chi si credet meda e no s'indruchet a s'àteru, chi portat face manna, chi no sentit bregúngia
Sinonimi e contrari
abbadherigadu,
tostadu
/
mannósigu,
superbiosu
/
sfaciu
| ctr.
gevi,
modhe
Modi di dire
csn:
t. che balla = tostau che pedra; rispòndhere o faedhare a tostu, a sa tosta = azummai chentza chèrrere faedhare, coment'e chi sas peràulas li costent, coment'e unu chi si cret meda; ou cotu a t. = chi zughet cazados arbu e oidedhu; fàghere a tostu (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini tostau, a trabballu
Frasi
sa terra, coment'est tempus meda chentza pròere, est tosta ◊ tosta est sa pedra!
2.
a su ricu l'agatas sempre tostu ◊ at imbucadu a ríere… fit tostu de su risu!
3.
si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ custu no l'at pótiu bajulare e rispondhet a tostu a s'ifachílliu de su maridu
Etimo
ltn.
tostus
Traduzioni
Francese
dur
Inglese
hard
Spagnolo
duro,
firme
Italiano
duro,
sòdo
Tedesco
fest.
tostuíni testaínu
tosturrúdu testarrúdu
totalàre , vrb Definizione
fàere sa suma aciunghendho unu tanti a un'àteru
Sinonimi e contrari
additzionare,
agiànghere,
annatare,
assumai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
totaliser
Inglese
to totalize
Spagnolo
totalizar,
sumar
Italiano
totalizzare
Tedesco
insgesamt erreichen.
totàle, totàli , nm Sinonimi e contrari suma Etimo itl. totale.
totanàra , nf Definizione genia de unchinu, gànciu, cancarrone a tantas puntas po piscare calamaru Terminologia scientifica ans.
totanàre , vrb Definizione piscare calamaros.
tòtanu tòntanu
totavía , avb Sinonimi e contrari forcis, incàpada Frasi addite est pranghendhe su pisedhu: totavia l'ant mazadu! ◊ so duas oras chirchendhe a mamma e no la seberto in logu: totavia ch'est in aterue! ◊ totavia mi creias unu malandhadu che a tie! (G.Ruju)
totindúna, totindúnu , avb: totuinunu Definizione
de un'improntu, a s'ingrundha, de repente
Sinonimi e contrari
desucunas,
induninduna
Frasi
pagu s'ora sos campos fint che mare acuiladu, ma totinduna si at pesadu bentu ◊ est una cosa chi ti benit chene mancu ti ne abbitzare, totindunu ◊ totinduna chi est andhendhe, custa màchina, si frimmat e no andhat prus ◊ totindunu chi est arriendi dhu bis prangendi! ◊ totindunu sa pitzinna l'at preguntadu: Tue a mi crees?
Traduzioni
Francese
soudainement
Inglese
suddenly
Spagnolo
de repente
Italiano
improvvisaménte
Tedesco
plötzlich.
totò , nm Definizione in su foedhóngiu de is pipios, cropu, dobbe, surra Sinonimi e contrari tatà.
totocàlciu , nm Definizione genia de giogu de fortuna apitzu de is partidas a bòcia: binchet chie intzertat unu tanti de arresurtaos giustos Terminologia scientifica ggs.
totòra , avb: otora Definizione
dónnia tanti, a pag'ora de una borta a s'àtera, dónnia iscuta
Sinonimi e contrari
arreu,
atoratora,
continu,
fatuvatu
Frasi
"Fróbbidi su mutzighile!" l'imponzo a boghes totora ◊ bisionandhe totora a ocru apertu, pompiandhe sos istedhos, penso a cantu esistit (L.Loi)◊ tue faedhas bene dae fora, ca ses in cue e gosas a totora
Etimo
ltn.
totta hora
Traduzioni
Francese
continuellement
Inglese
repeatedly
Spagnolo
continuamente
Italiano
continuaménte
Tedesco
dauernd.
totórgiu , nm: tratoxu,
trotoxu Definizione
su totorgiai, móvia a iscutuladura, a furriadura (in su sensu chi girant is vites); in cobertantza, manera de fàere, genia de trassa, de murigu, de murigu malu a cumprèndhere / andai a totòrgius = coment'e saidendhe sa carena, zirèndhela pagu pagu de un'ala a s'àtera
Sinonimi e contrari
foscighinzu,
tortígiu,
tortóigu
Frasi
totu custus tratoxus, depint èssi daboris peus de is daboris de iscendiai ◊ avelenau, ses istau totu unu mesu dí a trotoxus ◊ s'argiau, comenti mi bit, tra totòrgius e agèmenus lébius, mi fait unu murrúngiu ◊ mancai su pilloni si ndi pesit a tratoxus, chi dh'isparu dèu dhu pigu! ◊ mamma cun d-una castiada mi faiat cúrriri su sànguni a trotoxu de conca a peis
2.
gei nci nd'est de trotoxus in cussu dibbatimentu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
contorsion
Inglese
twisting
Spagnolo
retorcimiento
Italiano
contorciménto
Tedesco
Winden.