tostorichedhàre , vrb Definitzione su essire tostau de su fritu Sinònimos e contràrios abbidhiritzai, ateterigare, cancarai, inteterighedhare, tostorare 2. l'ant acatau ancaronau, fritu che nibe, tostorichedhau Ètimu srd.
tostoródhu , agt, nm Sinònimos e contràrios abbetiosu, aperradu, coteu, perrónchinu, rebbéchinu, redossu, serréntile, testarrudu, turrau Ètimu srd.
tostorrímine , nm Definitzione
su èssere tostorrudos, malos a cumbínchere, malos a portare a s'arrexone
Sinònimos e contràrios
abbétia,
aputa,
arrepedhu,
bicàcara,
cotilesa,
incrudinonzu,
malintesa,
perra 1,
perronia,
rochella,
tostorrudéntzia,
tusturrunia
/
ttrs. ridortumu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
obstination
Ingresu
obstinacy
Ispagnolu
testarudez
Italianu
caparbietà,
ostinazióne
Tedescu
Starrköpfigkeit.
tostórru , agt Sinònimos e contràrios testarrudu.
tostorrudéntzia , nf Definitzione su èssere tostorrudos Sinònimos e contràrios arrevesciori, dortidúdine, intestu 1, revessura, tostorrímine, tusturrunia Frases fut connotu po sa bellesa e po sa tostorrudéntzia: no dhi andaiat sèmpere a fàere a géniu de is àteros! ◊ ma càstia ita totu tocat a fai po sa tostorrudéntzia tua! Ètimu srd.
tostorrúdu testarrúdu
tóstu , nm Definitzione
nau de cosa, chi no si lassat púnghere, segare, trebballare, istrecare, incrubare; nau de gente, chi no si lassat cumbínchere, fintzes chi si credet meda e no s'indruchet a s'àteru, chi portat face manna, chi no sentit bregúngia
Sinònimos e contràrios
abbadherigadu,
tostadu
/
mannósigu,
superbiosu
/
sfaciu
| ctr.
gevi,
modhe
Maneras de nàrrere
csn:
t. che balla = tostau che pedra; rispòndhere o faedhare a tostu, a sa tosta = azummai chentza chèrrere faedhare, coment'e chi sas peràulas li costent, coment'e unu chi si cret meda; ou cotu a t. = chi zughet cazados arbu e oidedhu; fàghere a tostu (nadu de su andhare de su corpus) = fai ladàmini tostau, a trabballu
Frases
sa terra, coment'est tempus meda chentza pròere, est tosta ◊ tosta est sa pedra!
2.
a su ricu l'agatas sempre tostu ◊ at imbucadu a ríere… fit tostu de su risu!
3.
si ndhe riet a tostu a tostu poi tzinnit de oju a sa comare ◊ custu no l'at pótiu bajulare e rispondhet a tostu a s'ifachílliu de su maridu
Ètimu
ltn.
tostus
Tradutziones
Frantzesu
dur
Ingresu
hard
Ispagnolu
duro,
firme
Italianu
duro,
sòdo
Tedescu
fest.
tostuíni testaínu
tosturrúdu testarrúdu
totalàre , vrb Definitzione
fàere sa suma aciunghendho unu tanti a un'àteru
Sinònimos e contràrios
additzionare,
agiànghere,
annatare,
assumai
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
totaliser
Ingresu
to totalize
Ispagnolu
totalizar,
sumar
Italianu
totalizzare
Tedescu
insgesamt erreichen.
totàle, totàli , nm Sinònimos e contràrios suma Ètimu itl. totale.
totanàra , nf Definitzione genia de unchinu, gànciu, cancarrone a tantas puntas po piscare calamaru Terminologia iscientìfica ans.
totanàre , vrb Definitzione piscare calamaros.
tòtanu tòntanu
totavía , avb Sinònimos e contràrios forcis, incàpada Frases addite est pranghendhe su pisedhu: totavia l'ant mazadu! ◊ so duas oras chirchendhe a mamma e no la seberto in logu: totavia ch'est in aterue! ◊ totavia mi creias unu malandhadu che a tie! (G.Ruju)
totindúna, totindúnu , avb: totuinunu Definitzione
de un'improntu, a s'ingrundha, de repente
Sinònimos e contràrios
desucunas,
induninduna
Frases
pagu s'ora sos campos fint che mare acuiladu, ma totinduna si at pesadu bentu ◊ est una cosa chi ti benit chene mancu ti ne abbitzare, totindunu ◊ totinduna chi est andhendhe, custa màchina, si frimmat e no andhat prus ◊ totindunu chi est arriendi dhu bis prangendi! ◊ totindunu sa pitzinna l'at preguntadu: Tue a mi crees?
Tradutziones
Frantzesu
soudainement
Ingresu
suddenly
Ispagnolu
de repente
Italianu
improvvisaménte
Tedescu
plötzlich.
totò , nm Definitzione in su foedhóngiu de is pipios, cropu, dobbe, surra Sinònimos e contràrios tatà.
totocàlciu , nm Definitzione genia de giogu de fortuna apitzu de is partidas a bòcia: binchet chie intzertat unu tanti de arresurtaos giustos Terminologia iscientìfica ggs.
totòra , avb: otora Definitzione
dónnia tanti, a pag'ora de una borta a s'àtera, dónnia iscuta
Sinònimos e contràrios
arreu,
atoratora,
continu,
fatuvatu
Frases
"Fróbbidi su mutzighile!" l'imponzo a boghes totora ◊ bisionandhe totora a ocru apertu, pompiandhe sos istedhos, penso a cantu esistit (L.Loi)◊ tue faedhas bene dae fora, ca ses in cue e gosas a totora
Ètimu
ltn.
totta hora
Tradutziones
Frantzesu
continuellement
Ingresu
repeatedly
Ispagnolu
continuamente
Italianu
continuaménte
Tedescu
dauernd.
totórgiu , nm: tratoxu,
trotoxu Definitzione
su totorgiai, móvia a iscutuladura, a furriadura (in su sensu chi girant is vites); in cobertantza, manera de fàere, genia de trassa, de murigu, de murigu malu a cumprèndhere / andai a totòrgius = coment'e saidendhe sa carena, zirèndhela pagu pagu de un'ala a s'àtera
Sinònimos e contràrios
foscighinzu,
tortígiu,
tortóigu
Frases
totu custus tratoxus, depint èssi daboris peus de is daboris de iscendiai ◊ avelenau, ses istau totu unu mesu dí a trotoxus ◊ s'argiau, comenti mi bit, tra totòrgius e agèmenus lébius, mi fait unu murrúngiu ◊ mancai su pilloni si ndi pesit a tratoxus, chi dh'isparu dèu dhu pigu! ◊ mamma cun d-una castiada mi faiat cúrriri su sànguni a trotoxu de conca a peis
2.
gei nci nd'est de trotoxus in cussu dibbatimentu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
contorsion
Ingresu
twisting
Ispagnolu
retorcimiento
Italianu
contorciménto
Tedescu
Winden.